پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

گیاه دارویی جنس مریم‌گلی (Salvia L.) دارای خصوصیات آنتی‌باکتریایی، آنتی‌اکسیدانی، آنتی‌دیابتی و طعم­دهندگی است. این جنس دارای 55 گونه در ایران می‌باشد که 17 گونه از آن‌ها بومی می‌باشند. دگرگشنی و پراکنش گسترده تأثیر زیادی روی خصوصیات مورفولوژیکی و تنوع اکوتیپ‌های مریم‌گلی داشته است. این بررسی با هدف مطالعه تنوع و رابطه بین صفات مورفولوژیکی در نه اکوتیپ از چهار گونه شامل Salvia nemorosa، S. spinosa، S. verticillata و S. virgata در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در مرکز آموزش جهاد کشاورزی قزوین اجرا شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس، تفاوت اکوتیپ‌ها از نظر تمام صفات مورد بررسی معنی‌دار به‌دست آمد. همبستگی اکثر صفات با وزن تر و خشک بوته، مثبت و معنی‌دار بود. تعداد برگ همبستگی منفی با طول و عرض برگ داشت و همبستگی طول گل با تعداد گل و برگ نیز منفی بود. بر اساس نتایج رگرسیون گام به گام، وزن خشک گل‌ها، برگ‌ها و تعداد شاخه‌ها به‌ترتیب بیشترین اثر را روی وزن خشک بوته نشان دادند. در تجزیه به عامل‌ها چهار عامل اول 9/94 درصد از کل تنوع بین صفات را توجیه کردند که عامل اول با داشتن ضرایب بزرگ برای صفات وزنی و تعداد، عامل عملکرد نام‌گذاری شد. نتایج نشان دادند تفاوت‌های ژنتیکی بخش قابل توجهی از تنوع صفات را نسبت به عوامل محیطی توجیه می‌کنند.