نعمتی ایمان، مرادی فواد، اسماعیلی محمد علی، قلی زاده سمیه. تغییر الگوی توزیع قندهای محلول و یون های معدنی در گیاهچه های برنج رشد یافته در شرایط شور پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1390; 3 (8) :80-62
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-98-fa.html
چکیده: (6258 مشاهده)
به منظور بررسی تاثیر شوری (NaCl) بر تجمع قندهای محلول و یون های معدنی در ژنوتیپ های متحمل (IR651) و حساس (IR29) برنج (Oryza sativa L.)، در سال 1385 آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در گلخانه بخش فیزیولوژی پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران (ABRII)، انجام شد. گیاهچهها در محلول غذایی یوشیدا رشد داده شدند و پس از 28 روز، تنش شوری (NaCl) در دو سطح صفر و 100 میلیمولار اعمال شد. نمونه ها از جوان ترین برگ، غلاف ساقه و ریشه هر گیاه به صورت جداگانه در دو زمان 72 و 240 ساعت پس از شروع اعمال تیمار جمعآوری شدند و وزن خشک و غلظت عناصر سدیم (Na+)، کلر (Clˉ)، پتاسیم (K+)، کلسیم (Ca2+)، منیزیم (Mg2+)، منگنز (Mn2+) و فسفر (P)، قندهای محلول کل (Total soluble sugars) و نسبت سدیم به پتاسیم (Na+/K+) در هر یک از اندامها به طور جداگانه اندازهگیری شدند. نتایج نشان داد که تحت شرایط تنش، کاهش معنیداری در ماده خشک تولید شده در هر دو ژنوتیپ رخ داد. غلظت سدیم، کلر و قندهای محلول کل با اعمال تنش افزایش یافت و ژنوتیپ متحمل قادر به تجمع مقادیر بیشتری از سدیم و کلر در ریشه به منظور جلوگیری از اثرات سمیت در اندام هوایی بود. غلظت پتاسیم در اثر اعمال تنش شوری کاهش یافت و نسبت سدیم به پتاسیم در اندام هوایی IR29 بیش از IR651 بود، در حالی که این نسبت در ریشه این رقم کمتر بود. در این آزمایش همبستگی منفی بین غلظت کلسیم و منیزیم با سدیم مشاهده شد. تنش شوری باعث کاهش غلظت منگنز شد ولی در غلظت فسفر، تغییرات منظمی مشاهده نشد. این آزمایش نشان داد که رابطه مستقیمی بین غلظت سدیم و کلر در اندام هوایی با تحمل به شوری در ژنوتیپهای مورد مطالعه وجود داشت. تحمل شوری در IR651 احتمالاً ناشی از توانایی این ژنوتیپ برای جلوگیری از ورود نمک به اندام هوایی و حفظ نسبت پایین سدیم به پتاسیم در اندام هوایی میباشد
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات دریافت: 1392/2/16 | انتشار: 1390/2/25