دوره 15، شماره 48 - ( زمستان 1402 )
جلد 15 شماره 48 صفحات 13-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Valipour N, Alipour H. (2024). Evaluation of Genetic Diversity and Zinc Deficiency Stress Tolerance in Spring Wheat Cultivars. J Crop Breed. 15(48), 1-13. doi:10.61186/jcb.15.48.1
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1482-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1482-fa.html
ولی پور نسرین، علی پور هادی، درویش زاده رضا. ارزیابی تنوع ژنتیکی و تحمل تنش کمبود روی در ارقام گندم بهاره پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1402; 15 (48) :13-1 10.61186/jcb.15.48.1
دانشگاه ارومیه، گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه، ارومیه
چکیده: (900 مشاهده)
مقدمه و هدف: گندم مانند سایر محصولات زراعی در طول دوره رشد خود با محدودیتهای زیست محیطی متعددی مانند کمبود عناصر ریزمغذی مواجه است. کمبود روی باعث ایجاد محدودیت در تولید محصول بهویژه رشد و عملکرد در خاکهای آهکی می شود. با توجه به اهمیت اقتصادی و کشاورزی گندم در جهان و ایران، توجه و شناسایی روابط ژنتیکی بین ژنوتیپها، شناخت میزان تنوع ژنتیکی و برآورد آن در ژرم پلاسم گندم توسط اصلاح‌کنندگان گیاه ضروری است. تحقیق حاضر با هدف شناسایی تنوع ژنتیکی و بررسی شاخصهای تحمل به تنش بر صفات فنولوژیک، فیزیولوژیک و بیوشیمیایی در ارقام مطلوب گندم بهاره تحت شرایط نرمال و تنش کمبود روی انجام شد.
مواد و روشها: 64 رقم گندم بهاره در دو شرایط نرمال و تنش کمبود روی آزمایشی بهصورت طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 99-1398 انجام شد. صفاتی همچون روز تا جوانه زنی، روز تا سنبلهدهی، روز تا گرده افشانی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول پر شدن دانه، دمای کانوپی، کلروفیل کل، شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک، محتوای نسبی آب، غلظت پروتئین، غلظت روی اندام هوایی و عملکرد دانه اندازه گیری شد.
یافتهها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو شرایط نرمال و تنش کمبود روی برای اکثر صفات مورد بررسی تفاوت آماری معنی داری بین ارقام وجود دارد. همبستگی های مثبت و معنی دار بین عملکرد در شرایط نرمال و تنش با شاخصهای MP، GMP، STI و HM مشاهده شد که این شاخصها مناسب ترین شاخصها برای غربال کردن ارقام در شرایط تنش کمبود روی شناسایی شدند.
نتیجه گیری: به طور کلی براساس صفات مورد مطالعه، شاخصهای تحمل و نتایج تجزیه به عامل و تجزیه خوشه ایی ارقام افلاک، دریا، اروند، روشن، کویر و سیروند بهعنوان ارقام مطلوب و متحمل و ویناک، تجن، پارسی و پنجامو بهعنوان ارقام نامطلوب و حساس معرفی شدند. از ارقام متحمل و حساس شناسایی شده می توان در ایجاد جمعیت های دووالدی، بررسی بیان ژن و برنامه های به نژادی جهت تولید ارقامی با عملکرد بالا استفاده نمود.
مواد و روشها: 64 رقم گندم بهاره در دو شرایط نرمال و تنش کمبود روی آزمایشی بهصورت طرح لاتیس ساده در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه ارومیه در سال زراعی 99-1398 انجام شد. صفاتی همچون روز تا جوانه زنی، روز تا سنبلهدهی، روز تا گرده افشانی، روز تا رسیدگی فیزیولوژیک و طول پر شدن دانه، دمای کانوپی، کلروفیل کل، شاخص سطح برگ، وزن تر و خشک، محتوای نسبی آب، غلظت پروتئین، غلظت روی اندام هوایی و عملکرد دانه اندازه گیری شد.
یافتهها: نتایج تجزیه واریانس نشان داد که در هر دو شرایط نرمال و تنش کمبود روی برای اکثر صفات مورد بررسی تفاوت آماری معنی داری بین ارقام وجود دارد. همبستگی های مثبت و معنی دار بین عملکرد در شرایط نرمال و تنش با شاخصهای MP، GMP، STI و HM مشاهده شد که این شاخصها مناسب ترین شاخصها برای غربال کردن ارقام در شرایط تنش کمبود روی شناسایی شدند.
نتیجه گیری: به طور کلی براساس صفات مورد مطالعه، شاخصهای تحمل و نتایج تجزیه به عامل و تجزیه خوشه ایی ارقام افلاک، دریا، اروند، روشن، کویر و سیروند بهعنوان ارقام مطلوب و متحمل و ویناک، تجن، پارسی و پنجامو بهعنوان ارقام نامطلوب و حساس معرفی شدند. از ارقام متحمل و حساس شناسایی شده می توان در ایجاد جمعیت های دووالدی، بررسی بیان ژن و برنامه های به نژادی جهت تولید ارقامی با عملکرد بالا استفاده نمود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
دریافت: 1402/3/14 | ویرایش نهایی: 1402/11/3 | پذیرش: 1402/7/23 | انتشار: 1402/11/3
دریافت: 1402/3/14 | ویرایش نهایی: 1402/11/3 | پذیرش: 1402/7/23 | انتشار: 1402/11/3
فهرست منابع
1. Abdoli, M., & Esfandiari, E. (2014). Effect of zinc foliar application on the quantitative and qualitative yield and seedlings growth characteristics of bread wheat (cv. Kohdasht). Iranian Journal of Dryland Agriculture, 3, 77-90. (In Persian).
2. Abdoli, M., Esfandiari, E., Sadeghzadeh, B., & Mousavi, S.Á. (2016). Zinc application methods affect agronomy traits and grain micronutrients in bread and durum wheat under zinc-deficient calcareous soil. Yuzuncu Yil University Journal of Agricultural Sciences, 26, 202-214 (In Persian).
3. Ahmadi, A., Saeidi, M., & Jahansoz, M. (2005). Distribution patterns of photosynthesis and grain filling in bread wheat genotypes under stress and non-stress. Journal of Agriculture and Natural Resources 36, 1333-1343 (In Persian).
4. Alloway, B.J. (2009). Soil factors associated with zinc deficiency in crops and humans. Environmental Geochemistry and Health, 31, 537-548. [DOI:10.1007/s10653-009-9255-4]
5. Amiri, F.R., & Aasad, M. (2005). Evaluation of three physiological traits for selecting drought resistant wheat genotypes. Journal of Agricultural Science and Technology (JAST), 7, 81-87 (In Persian).
6. Amiri, R., Bahraminejad, S., Sasani, S., & Ghobadi, M. (2014). Genetic evaluation of 80 irrigated bread wheat genotypes for drought tolerance indices. Bulgarian Journal of Agricultural Science, 20, 101-111 (In Persian).
7. Arzani, A. (2006). Crops breeding, 2nd edition, Sharif University Publication Center. (In Persian).
8. Barma, N.D., Amin, M.R., & Sarker, Z.I. (1992). Variability and association of grain yield with vegetative and grain filling period in spring wheat. Annals of Bangladesh Agriculture, 2, 63-66.
9. Bavandpouri, F., Farshadfar, E., & Farshadfar, M. (2022). Investigation of genetic diversity of bread wheat accessions in terms of agronomic traits and SSR molecular markers. Journal of Crop Breeding, 14, 156-173 (In Persian). [DOI:10.52547/jcb.14.44.156]
10. Cakmak, I., Pfeiffer, W.H. & McClafferty, B. (2010). Biofortification of durum wheat with zinc and iron. Cereal Chemistry, 87, 10-20. [DOI:10.1094/CCHEM-87-1-0010]
11. Cakmak, I., & Kutman, U.Á. (2018). Agronomic biofortification of cereals with zinc: a review. European Journal of Soil Science, 69, 172-180. [DOI:10.1111/ejss.12437]
12. Dastur, A.R., Asghari, R., & Shahbazi, H. (2013). In two conditions (Triticum aestivum L.), evaluation of yield and grain filling speed of wheat lines without stress and drought stress after pollination. Journal of Agroecology, 6, 561-570 (In Persian).
13. Ebadzadeh, H., Ahmadi, K., Mohammadnia Afrouzi, S.H., Taghani, R.A., Abbasi, M., & Yari, S.H. (2017). Agricultural Statistics. Ministry of Agriculture-Jahad. 401 (In Persian).
14. Esfandiari, E., & Abdoli, M. (2017). Improvement of agronomic and qualitative characters of durum wheat (Triticum turgidum L. var. durum) genotypes by application of zinc sulfate under zinc deficiency stress. Journal of Crop Ecophysiology, 3, 619-636 (In Persian).
15. Farshadfar, E., Poursiahbidi, M.M., & Safavi, S.M. (2018). Assessment of drought tolerance in land races of bread wheat based on resistance/tolerance indices. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research. 1, 143-158 (In Persian).
16. Fernandez, G.C. (1992). Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In Proceeding of the International Symposium on Adaptation of Vegetables and other Food Crops in Temperature and Water Stress, Aug. 13-16, Shanhua, Taiwan, 1992 257-270.
17. Fischer, R., & Maurer, R. (1978). Drought resistance in spring wheat cultivars. I. Grain yield responses. Australian Journal of Agricultural Research, 29, 897-912. [DOI:10.1071/AR9780897]
18. Halim, G.H., Emam, Y., & Shakeri, E. (2017). Evaluation of yield, yield components and stress tolerance indices in bread wheat cultivars at post-anthesis irrigation cut-off. Journal of Crop Production and Processing, 4, 121-134 (In Persian). [DOI:10.29252/jcpp.7.4.121]
19. Hosseinalipour, B., Rahnama, A., & Farrokhian Firouzi, A. (2019). Effect of drought stress on wheat root growth and architecture at vegetative growth stage. Iranian Journal of Field Crop Science, 1, 63-75 (In Persian).
20. Hosseinpour, T., Siadat, A., Mamghani, R., Fathee, G.h., & Rafiee, M. (2006). Study of rate and duration of grain filling of wheat genotypes under rainfed Koohdasht of Lorestan. Journal of Agriculture and Natural Resources, 13, 66-77 (In Persian).
21. Jackson, J. E. (2005). A user's guide to principal components. John Wiley & Sons.
22. Kamrani, M., Ebadi, A., & Mehreban, A. (2016). Evaluation of grain yield-based drought tolerance indices for screening durum wheat genotypes. Jordan Journal of Agricultural Sciences, 12, 649-665 (In Persian). [DOI:10.12816/0030043]
23. Karimi, E., & Rokhzadi, A. (2010). An identification of drought tolerant genotypes in wheat using analysis of drought resistance indices. Agronomy Journal, 96, 78-83 (In Persian).
24. McCauley, A., Jones, C., & Jacobsen, J. (2009). Plant nutrient functions and deficiency and toxicity symptoms. Nutrient management module, 9, 1-16.
25. Mohammadi, S.A., & Prasanna, B.M. (2003). Analysis of genetic diversity in crop plants-salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43, 1235-1248 (In Persian). [DOI:10.2135/cropsci2003.1235]
26. Mohammadi, R., & Abdulahi, A. (2017). Evaluation of durum wheat genotypes based on drought tolerance indices under different levels of drought stress. Journal of Agricultural Sciences, Belgrade, 62, 1-14 (In Persian). [DOI:10.2298/JAS1701001M]
27. Naderi, A., Magidi Heravan, A., Hashemi Dezfuli, A., Rezaei, A., & Noor Mohammadi, G. (2008). Envelopment analysis of indices for evaluating crop tolerance to environmental deficiencies and introduction of a new index. Seed and plant Improvement Journal, 15, 390-402 (In Persian).
28. Naghavi, M.R., Moghaddam, M., Toorchi, M., & Shakiba, M.R. (2014). Evaluation of Spring Wheat Cultivars Based on Drought Resistance Indices. Journal of Crop Breeding, 17, 192-207 (In Persian).
29. Pataco, I.M., Lidon, F.C., Ramos, I., Oliveira, K., Guerra, M., Pessoa, M.F., Carvalho, M.L., Ramalho, J.C., Leitão, A.E., Santos, J.P., & Campos, P.S. (2017). Biofortification of durum wheat (Triticum turgidum L. ssp. durum (Desf.) Husnot) grains with nutrients. Journal of Plant Interactions, 12, 39-50. [DOI:10.1080/17429145.2016.1278049]
30. Patel, J., Patel, A., Patel, C., Mamrutha, H., Pradeep, S., & Pachchigar, K.P. (2019). Evaluation of selection indices in screening durum wheat genotypes combining drought tolerance and high yield potential. International Journal of Current Microbiology and Applied Sciences, 8, 1165-1178. [DOI:10.20546/ijcmas.2019.804.134]
31. Poustini, K., & Sio-Semardeh, A. (2004). Ion distribution in wheat cultivars in response to salinity stress. Field Crops Research, 85, 125-133. [DOI:10.1016/S0378-4290(03)00157-6]
32. Poustini, K., Sio-Semardeh, A., & Ranjbar, M. (2007). Proline accumulation as a response to salt stress in 30 wheat (Triticum aestivum L.) cultivars differing in salt tolerance. Genetic Resources and Crop Evolution, 54, 925-934. [DOI:10.1007/s10722-006-9165-6]
33. Rafique, E., Rashid, A., Ryan, J., & Bhatti, A.U. (2006). Zinc deficiency in rainfed wheat in Pakistan: magnitude, spatial variability, management, and plant analysis diagnostic norms. Communications in Soil Science and Plant Analysis, 37, 181-197. [DOI:10.1080/00103620500403176]
34. Rasoulzadeh Aghdam, M., Darvishzadeh, R., Sepehr, E., & Alipour, H. (2021). Evaluation of phosphorus deficiency stress tolerance in oilseed sunflower pure lines (Helianthus annuus L.). Applied Research in Field Crops, 34, 120-139 (In Persian).
35. Rajabi, R., Poustini, K., Jahanipour, P., & Ahmadi, A. (2005). Effects of salinity on yield and some physiological characteristics of 30 wheat varieties. Journal of Agricultural Science, 2, 153-163 (In Persian).
36. Rosielle, A., & Hamblin, J. (1981). Theoretical aspects of selection for yield in stress and nonstress environment. Crop Science, 21, 943- 946. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060033x]
37. Sangi, S.A., Najafi, A., Cheghamirza, K., & Mohammadi, R. (2020). Evaluation of drought tolerance indices in durum wheat genotypes (Lathyrus sativus L.). Environmental Stresses in Crop Sciences, 14, 901-911 (In Persian).
38. Shahryari, R., & Mollasadeghi, V. (2011). Introduction of two principle components for screening of wheat genotypes under end seasonal drought. Advances in Environmental Biology, 5, 519-523.
39. Tadesse, W., & Bekele, E. (2001). Factor analysis of components of yield in grasspea (Lathyrus sativus L.). Lathyrus Lathyrism Newsletter, 2, 91-93.
40. White, P.J., & Broadley, M.R. (2009). Biofortification of crops with seven mineral elements often lacking in human diets-iron, zinc, copper, calcium, magnesium, selenium and iodine. New Phytologist, 182, 49-84. [DOI:10.1111/j.1469-8137.2008.02738.x]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
