دوره 15، شماره 48 - ( زمستان 1402 )                   جلد 15 شماره 48 صفحات 102-93 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Dashadi M, Feiziasl V. (2024). Investigating the Response of Dryland Wheat to Nitrogen Consumption under Supplementary Irrigation Conditions. J Crop Breed. 15(48), 93-102. doi:10.61186/jcb.15.48.93
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1445-fa.html
داشادی مختار، فیضی اصل ولی. بررسی واکنش گندم دیم به مصرف نیتروژن در شرایط آبیاری تکمیلی پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1402; 15 (48) :102-93 10.61186/jcb.15.48.93

URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1445-fa.html


معاونت سرارود،موسسه تحقیقات کشاورزی دیم، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی،کرمانشاه، ایران
چکیده:   (761 مشاهده)

 

مقدمه و هدف: گندم نان با نام علمی Triticum aestivum از سازگارترین گونه ­های غلات است که نقش محوری در کشاورزی ایران ایفا می‌کند و آردی که از آن به دست می‌آید عمدتاً به تولید نان می‌رسد. امروزه یکی از معضلات و تهدیدهای پیش روی تحقق امنیت غذایی در جوامع بشری افزایش روز افزون جمعیت و وضعیت رو به کاهش منابع تولید است، لذا افزایش نیاز گندم کشور از طریق افزایش میزان تولید در واحد سطح ضروری می ­باشد. این پژوهش به‌ منظور ارزیابی پاسخ ارقام و لاین‌ پیشرفته گندم دیم به مصرف نیتروژن در شرایط آبیاری تکمیلی اجرا شد.

مواد و روش­ ها: آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با کرت­ های خرد شده در سال‌های زراعی 97 تا1399 در معاونت موسسه تحیقات کشاورزی دیم (کرمانشاه) اجرا شد. در این آزمایش از کرت‌های سه بار خردشده با دو سطح آبیاری 50 میلی‌متر در زمان کاشت و 50 میلی‌متر در زمان کاشت + 30 میلی‌متر در مرحله چکمه­ای در کرت اصلی، دو زمان مصرف نیتروژن ( همزمان باکاشت در پاییز و 2 3  در پاییز و 1 3  همزمان با آبیاری تکمیلی) در کرت فرعی، با 4 سطح نیتروژن (0، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) در سطوح کرت فرعی فرعی و ارقام شالان و ریژاو و لاین  DARIدر کرت­های فرعی فرعی فرعی استفاده شد.
 یافته ها: نتایج نشان داد  انجام دو مرحله آبیاری تکمیلی عملکرد بیولوژیک، دانه و کاه را به ترتیب 1450، 777 و 673 کیلوگرم در هکتار افزایش داد. زمان مصرف پاییزی و تقسیطی نیتروژن بر عملکرد و اجزای عملکرد اثر معنی­دار نداشت، اما مصرف پاییزی نیتروژن باعث افزایش 74 کیلوگرم در هکتار عملکرد دانه شد. مصرف نیتروژن توانست عملکرد دانه، بیولوژیک و کاه را به طور معنی‌دار به صورت خطی افزایش دهد. بین دو رقم و یک لاین مورد استفاده در پاسخ به نیتروژن اختلاف معنی‌دار مشاهده نشد، هرچند تأثیر افزایش مصرف کود نیتروژنی بر میزان عملکرد دانه در رقم شالان روند افزایشی منظم‌تری داشت. تأثیر زمان مصرف نیتروژن بر دو رقم و یک لاین یکسان بود، هر چند مصرف پاییزی نیتروژن سبب افزایش ناچیزی در عملکرد بیولوژیک،‏ دانه و کاه گردید.
نتیجه ­گیری: نیاز نیتروژنی گندم دیم در شرایط تک آبیاری 60 کیلوگرم در هکتار همزمان با کاشت و برای دو مرحله آبیاری 80 کیلوگرم نیتروژن در هکتار به صورت تقسیطی
23 در پاییز و 13 همزمان با آبیاری تکمیلی) در کرت فرعی، با 4 سطح نیتروژن (0، 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار) در سطوح کرت فرعی فرعی و ارقام شالان و ریژاو و لاین  DARIدر کرت­های فرعی فرعی فرعی استفاده شد. 23 سوم در پاییز و 13 همزمان با آبیاری تکمیلی مرحله دوم توصیه می‌شود. مصرف پاییزی نیتروژن سبب افزایش ناچیزی در عملکرد بیولوژیک،‏ دانه و کاه گردید. رقم شالان از ویژگی کودپذیری بیشتری برخوردار بود. در نهایت می­توان استنباط نمود که مصرف بهینه آب و نیتروژن تعدیل کننده اثرات تنش گرما و خشکی در شرایط دیم می­باشد که با استفاده از این عملیات می ­توان میزان تولید گندم دیم در شرایط دشوار را بهبود بخشید.

 

 

متن کامل [PDF 2211 kb]   (189 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: ساير
دریافت: 1401/10/12 | ویرایش نهایی: 1402/11/3 | پذیرش: 1402/3/13 | انتشار: 1402/11/3

فهرست منابع
1. Asadi, A. A., Valizadeh, M., Mohammadi, S. A., & Khodarahmi, M. (2019). Genetic analysis of response to water deficit stress in wheat yield traits with generation means and variance analysis. Journal of Crop Breeding, 11(32), 88-99(In Persian). [DOI:10.29252/jcb.11.32.88]
2. Asadi, H., Neyshabouri, M., & Seiyadat, H. (2003). Determining the susceptibility of wheat to water stress at different stages of growth in Karaj. Iranian Journal of Agricultural Sciences, 33(3), 579-586(In Persian).
3. Avarsegi, H., Khodarahmi, M., Diyanat, M., & Majidi Heravan, E. (2022). Grouping Bread w heat Cultivars based on Agronomic Characteristics using Multivariate Statistical Methods. Journal of Crop Breeding, 14(44), 239-252. [DOI:10.52547/jcb.14.44.239]
4. Bagheripour, M. A., Heydari Sharif Abad, H., Mehraban, A., & Ganjali, H. R. (2021). Investigation of the Limiting Factors of Wheat Seed Yield in the Eastern Region of Kerman. Journal of Crop Ecophysiology, 15(59), 435-450(In Persian).
5. Brueck, H. (2008). Effects of nitrogen supply on water‐use efficiency of higher plants. Journal of Plant Nutrition and Soil Science, 171(2), 210-219. [DOI:10.1002/jpln.200700080]
6. Eftekhari, A., Baghizadeh, A., Abdoshahi, R., & Yaghoubi, M. M. (2020). Evaluation of Grain Yield, Agronomical Traits and Drought Tolerance Indices in Some Bread Wheat Cultivars.
7. Farshadar, E., & Farshadar, M. (2022). Investigation of genetic diversity of bread wheat accessions in terms of agronomic traits and SSR molecular markers. Journal of Crop Breeding, 14(44), 156-173(In Persian). [DOI:10.52547/jcb.14.44.156]
8. Feiziasl, V., Fotovat, A., Astarae, A., Lakzian, A., & Mousavi, S. (2014). Effect of optimized nitrogen application in reducing drought stress effect on grain yield of some rainfed bread wheat genotypes. Seed and Plant Production Journal, 30(2) (In Persian).
9. Ferede, M. (2016). Stability analysis in bread wheat (Triticum aestivum L.) genotypes in north-western Ethiopia. East African Journal of Sciences, 10(1), 15-22.
10. Fowler, D., Brydon, J., & Baker, R. (1989). Nitrogen fertilization of no‐till winter wheat and rye. II. Influence on grain protein. Agronomy Journal, 81(1), 72-77. [DOI:10.2134/agronj1989.00021962008100010013x]
11. Gennari, P., Rosero-Moncayo, J., & Tubiello, F. N. (2019). The FAO contribution to monitoring SDGs for food and agriculture. Nature plants, 5(12), 1196-1197. [DOI:10.1038/s41477-019-0564-z]
12. Gould, W., Hagedorn, C., & McCready, R. (1986). Urea transformations and fertilizer efficiency in soil. Advances in agronomy, 40, 209-238. [DOI:10.1016/S0065-2113(08)60283-7]
13. Grant, C. A., Peterson, G. A., & Campbell, C. A. (2002). Nutrient considerations for diversified cropping systems in the northern Great Plains. Agronomy Journal, 94(2), 186-198. [DOI:10.2134/agronj2002.1860]
14. Lalelou, F., Shakiba, M. R., Mohammadi-Nassab, A. D., & Mohammadi, S. A. (2010). Effects of drought stress and nitrogen nutrition on seed yield and proline content in bread and durum wheat genotypes. Journal of Food, Agriculture & Environment, 8(3&4), 857-860(In Persian).
15. Mandic, V., Krnjaja, V., Tomic, Z., Bijelic, Z., Simic, A., Ruzic Muslic, D., & Gogic, M. (2015). Nitrogen fertilizer influence on wheat yield and use efficiency under different environmental conditions. Chilean journal of agricultural research, 75(1), 92-97. [DOI:10.4067/S0718-58392015000100013]
16. Mansour, E., Merwad, A., Yasin, M., Abdul-Hamid, M., El-Sobky, E., & Oraby, H. (2017). Nitrogen use efficiency in spring wheat: Genotypic variation and grain yield response under sandy soil conditions. The Journal of Agricultural Science, 155(9), 1407-1423. [DOI:10.1017/S0021859617000600]
17. Nielsen, D., & Halvorson, A. (1991). Nitrogen fertility influence on water stress and yield of winter wheat. Agronomy Journal, 83(6), 1065-1070. [DOI:10.2134/agronj1991.00021962008300060025x]
18. Roostaei, M., Sadeqzadeh, D., Hasanpour-Hosni, M., Zadhasan, I., Rezaei, R., Eslami, R., Abdiasl, G., Soleimani, K., Roohi, I., & Sanjari, A. (2013). Tak-Ab, a new winter bread wheat cultivar for supplementary irrigation conditions in cold dryland areas of Iran. Research Achievements for Field and Horticulture Crops 2 (3): 177-186 (In Persian).
19. Tavakkoli, A. R., & Oweis, T. Y. (2004). The role of supplemental irrigation and nitrogen in producing bread wheat in the highlands of Iran. Agricultural Water Management, 65(3), 225-236 (In Persian). [DOI:10.1016/j.agwat.2003.09.001]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی : یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Crop Breeding

Designed & Developed by : Yektaweb