دوره 14، شماره 42 - ( تابستان 1401 )
جلد 14 شماره 42 صفحات 176-169 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
namdari A, pezeshkpoor P, mehraban A, mirzaei A, vaezi B. (2022). Evaluation of Grain Yield Stability of Advanced Rainfed Lentil Genotypes using Multivariate AMMI Method. jcb. 14(42), 169-176. doi:10.52547/jcb.14.42.169
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1308-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1308-fa.html
نامداری امین، پزشکپور پیام، مهربان اصغر، میرزایی امیر، واعظی بهروز. بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های پیشرفته عدس دیم با بهره‌‌گیری از روش چند متغیره AMMI پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1401; 14 (42) :176-169 10.52547/jcb.14.42.169
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
چکیده: (1226 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: شناسایی ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا و سازگاری به دامنه گستردهای از محیطها یکی از هدفهای عمده در برنامه های به نژادی گیاهان زراعی می باشد.
مواد و روش ها: بهمنظور ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ های پیشرفته عدس، 14 ژنوتیپ برگزیده از آزمایش‌های گذشته به همراه دو رقم شاهد گچساران و سپهر، در چهار منطقه گچساران، خرم‌آباد، مغان و ایلام، طی دو سال زراعی 98-97 و 99-98، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بهمنظور ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها و برهمکنش ژنوتیپ در محیط، از مدل اثرهای اصلی افزایشی و اثرهای متقابل ضرب پذیر (AMMI) استفاده شد.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس AMMI، برهمکنش ژنوتیپ و محیط را بسیار معنی‌دار نشان داد. تجزیه برهمکنش ژنوتیپ- محیط به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که مؤلفه‌های اول و دوم نزدیک به 70 درصد (به ترتیب 42/7 و 27 درصد) برهمکنش ژنوتیپ- محیط را توجیه می‌کنند. محاسبه آماره پایداری AMMI (ASV) نشان داد که از بین ژنوتیپ‌های آزمایشی، ژنوتیپ‌های 9، 8، 1 و 12 کمترین مقدار ASVو بالاترین پایداری را دارند. در میان این ژنوتیپ‌ها، تنها ژنوتیپ 9، واجد عملکردی بالاتر از شاهد برتر (رقم سپهر) بود. تحلیل بای‌پلات‌های AMMI 1 و AMMI 2 نشان داد که ژنوتیپ‌های 9 و 10، ژنوتیپ‌هایی با عملکرد بالاتر از میانگین و پایداری مطلوب، میباشند، در حالیکه ژنوتیپ‌های 11 و 5 ناپایدارترین ژنوتیپ‌ها از حیث عملکرد دانه هستند. ژنوتیپ 11 با عملکرد بالا، فاقد سازگاری عمومی بوده و سازگاری خصوصی به محیط 1 و تا حدی 2 نشان داد که به منطقه گچساران مربوط می‌شوند و ژنوتیپ 5 سازگاری خصوصی به منطقه خرم‌آباد نشان داد. ژنوتیپ‌های 12 و 8 با وجود پایداری مناسب، عملکردی کمتر از میانگین نشان دادند. بر پایه نمودار بای‌پلات دو مؤلفه اول، محیط‌های 8 و 7 (ایلام) در کنار 2 و 4 بیشترین سهم را در برهمکنش ژنوتیپ- محیط داشتند.
نتیجه‌گیری: در مجموع ژنوتیپ های 9 و 10 با عملکرد بالا و پایداری مناسب، واجد سازگاری عمومی به محیط های آزمایشی بودند.
مقدمه و هدف: شناسایی ژنوتیپ هایی با عملکرد بالا و سازگاری به دامنه گستردهای از محیطها یکی از هدفهای عمده در برنامه های به نژادی گیاهان زراعی می باشد.
مواد و روش ها: بهمنظور ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ های پیشرفته عدس، 14 ژنوتیپ برگزیده از آزمایش‌های گذشته به همراه دو رقم شاهد گچساران و سپهر، در چهار منطقه گچساران، خرم‌آباد، مغان و ایلام، طی دو سال زراعی 98-97 و 99-98، مورد ارزیابی قرار گرفتند. بهمنظور ارزیابی پایداری عملکرد ژنوتیپ‌ها و برهمکنش ژنوتیپ در محیط، از مدل اثرهای اصلی افزایشی و اثرهای متقابل ضرب پذیر (AMMI) استفاده شد.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس AMMI، برهمکنش ژنوتیپ و محیط را بسیار معنی‌دار نشان داد. تجزیه برهمکنش ژنوتیپ- محیط به مؤلفه‌های اصلی نشان داد که مؤلفه‌های اول و دوم نزدیک به 70 درصد (به ترتیب 42/7 و 27 درصد) برهمکنش ژنوتیپ- محیط را توجیه می‌کنند. محاسبه آماره پایداری AMMI (ASV) نشان داد که از بین ژنوتیپ‌های آزمایشی، ژنوتیپ‌های 9، 8، 1 و 12 کمترین مقدار ASVو بالاترین پایداری را دارند. در میان این ژنوتیپ‌ها، تنها ژنوتیپ 9، واجد عملکردی بالاتر از شاهد برتر (رقم سپهر) بود. تحلیل بای‌پلات‌های AMMI 1 و AMMI 2 نشان داد که ژنوتیپ‌های 9 و 10، ژنوتیپ‌هایی با عملکرد بالاتر از میانگین و پایداری مطلوب، میباشند، در حالیکه ژنوتیپ‌های 11 و 5 ناپایدارترین ژنوتیپ‌ها از حیث عملکرد دانه هستند. ژنوتیپ 11 با عملکرد بالا، فاقد سازگاری عمومی بوده و سازگاری خصوصی به محیط 1 و تا حدی 2 نشان داد که به منطقه گچساران مربوط می‌شوند و ژنوتیپ 5 سازگاری خصوصی به منطقه خرم‌آباد نشان داد. ژنوتیپ‌های 12 و 8 با وجود پایداری مناسب، عملکردی کمتر از میانگین نشان دادند. بر پایه نمودار بای‌پلات دو مؤلفه اول، محیط‌های 8 و 7 (ایلام) در کنار 2 و 4 بیشترین سهم را در برهمکنش ژنوتیپ- محیط داشتند.
نتیجه‌گیری: در مجموع ژنوتیپ های 9 و 10 با عملکرد بالا و پایداری مناسب، واجد سازگاری عمومی به محیط های آزمایشی بودند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات، بیومتری
دریافت: 1400/7/10 | ویرایش نهایی: 1401/5/15 | پذیرش: 1400/9/1 | انتشار: 1401/5/21
دریافت: 1400/7/10 | ویرایش نهایی: 1401/5/15 | پذیرش: 1400/9/1 | انتشار: 1401/5/21
فهرست منابع
1. Akcura, M., Y. Kaya and S. Taner. 2005. Genotype-environment interaction and phenotypic stability analysis for grain yield of durum wheat in the central Anatolian region. Turkish Journal of Agriculture and Forestry, 29(5): 369-37520.
2. Baxevanos, D., C. Goulas, J. Rossi and E. Braojos. 2008. Separation of cotton cultivar testing sites
3. based on representativeness and discriminating ability using GGE biplots. Agronomy Journal, 100:
4. Crossa, J., P.L. Cornelius and W. Yan. 2001. Biplot of linear-bilinear models for studying crossover genotype × environment interaction. Crop Science, 41: 158-163.
5. De Vita, P., A.M. Mastrangelo, L. Matteu, E. Mazzucotelli, N. Virzi, M. Palumbo, M.L. Storto, F.
6. Rizza and L. Cattivelli. 2010. Genetic improvement effects on yield stability in durum wheat
7. genotypes grown in Italy. Field Crops Research, 119: 68-77.
8. Ebdon J.S. and H.G. Gauch. 2002. Additive main effect and multiplicative interaction analysis of national turf grass performance trials: Interpretation of genotype × environment interaction. Crop Science, 42: 489-496. [DOI:10.2135/cropsci2002.4890]
9. Elias, A.A., K.R. Robbins, R.W. Doerge and M.R. Tuinstra. 2016. Half a century of studying genotype × environment interactions in plant breeding experiments. Crop Science, 58: 2090-2105. [DOI:10.2135/cropsci2015.01.0061]
10. Farshadfar, E. and J. Sutka. 2003. Locating QTLS controlling adaptation in wheat using AMMI Model. Cereal Research Communication, 31: 3-4. [DOI:10.1007/BF03543351]
11. Ferreira, D.F., C.G.B. Demetrio, B.F.J. Manly, A.D.A. Machado and R. Vencovsky. 2006. Statistical
12. model in agriculture: Biometrical methods for evaluating phenotypic stability in plant breeding. Cerne Lavras, 12: 373-388.
13. Haji Mohammad Ali Jahromi, M., M. Khodarahmi, A.R. Mohammadi and A. Mohammadi. 2011.
14. Stability analysis for grain yield of promising durum wheat genotypes in Southern warm and dry agroclimatic zone of Iran. Iranian Journal of Crop Sciences, 13: 565-579 (In Persian).
15. Hasani, M., H. Hamze and H. Mansori. 2021. Evaluation of Adaptability and Stability of Root Yield and White Sugar Yield (Beta vulgaris L.) in Sugar Beet Genotypes using Multivariate AMMI and GGE Biplot Method. Journal of Crop Breeding, 13: 222-235.
16. Hu, X.Y., S.W. Yan and K.L. Shen. 2013. Heterogeneity of error variance and its influence on
17. genotype comparison in multi-location trials. Field Crops Research, 149: 322-328.
18. Karadavut, U., C. Palta, Z. Kavur and Y. Block. 2010. Some grain yield parameters of multienvironmental trials in faba bean (Vicia faba) genotypes. International Journal of Agriculture and
19. biology, 12(2): 217-220.
20. Katsura, K., Y. Tsujimoto, M. Oda, K.I. Matsushima, B. Inusah, W. Dogbe and J.I. Sakagami. 2016.
21. Genotype-by-environments interaction analysis of rice (oryza spp) yield in a flood plain ecosystem in
22. West Africa. European Journal of Agronomy, 73: 152-159.
23. Mofidian, S.M.A. and A. Mogadam. 2013. Analysis of ecotype × location interaction in cold-region
24. alfalfa ecotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 15(2): 181-195.
25. Nachit, M.M., M.E. Sorrells, R.W. Zobel, H.G. Gauch, R.A. Fischer and W.R. Coffman. 1992.
26. Association of environmental variables with sites' mean grain yield and components of genotypeenvironment interaction in durum wheat. Journal of Plant Breeding and Genetics, 46: 369-372.
27. Nikkhah, H.R., A. Yousefi, S.M. Mortazavian and M. Arazmjoo. 2007. Analysis of yield stability of barley (Hordeum vulgare L.) genotypes using additive main effects and multiplicative interaction (AMMI) model. Iranian Journal of Crop Sciences. 1(33): 1-12 (In Persian, abstract in English).
28. Pezeshkpour, P., R. Karimizadeh, A. Mirzaei and M. Barzali. 2021. Analysis of Yield Stability of lentil Genotypes using AMMI Method. Journal of Crop Breeding, 13(37):132-145 (In Pearsian).
29. Rharrabti, Y., L.F. Garcia., D.Villegas and C. Royo. 2003. Durum wheat quality in Mediterranean environments ill: Stability and Comparative methods in analyzing G×E interaction. Field Crop Research, 80: 141-146. [DOI:10.1016/S0378-4290(02)00178-8]
30. Stanley, O., P.B. Samante, T. Wilson, M.M. Anna and J.C. Medley. 2005. Targeting cultivars onto rice growing environment using AMMI and SREG GGE Biplot analysis. Crop Science, 45: 2414-2424. [DOI:10.2135/cropsci2004.0627]
31. Yan, W. and I. Rajcan. 2002. Biplot analysis of test sites and trait relations of soybean in Ontario. [DOI:10.2135/cropsci2002.0011]
32. Crop Science, 42: 11-2.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
