دوره 13، شماره 40 - ( زمستان 1400 1400 )
جلد 13 شماره 40 صفحات 121-113 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Mohammadi F, Fazeli A, Zareei Siahbidi A, Rezaeei Zad A. (2021). Evaluation of General and Specific Combining Ability of Some Sunflower Inbred Lines under Normal and Drought Stress Condition. J Crop Breed. 13(40), 113-121. doi:10.52547/jcb.13.40.113
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1272-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1272-fa.html
محمدی فاطمه، فاضلی آرش، زارعی سیاه بیدی اسدالله، رضایی زاد عباس. بررسی قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی برخی لاین های اینبرد آفتابگردان در رایط نرمال و تنش خشکی در منطقه اسلام آباد، کرمانشاه پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1400; 13 (40) :121-113 10.52547/jcb.13.40.113
1- گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
2- دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
3- استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران
4- دانشیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران
2- دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام، ایلام
3- استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران
4- دانشیار بخش تحقیقات زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کرمانشاه، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه ایران
چکیده: (3051 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: آفتابگردان یک گیاه نیمه متحمل به تنش خشکی است که با توجه به اهمیت و نقش آن در تولید روغن کشت آن رو به گسترش است. اما تنش خشکی باعث کاهش شدید عمکلرد دانه و روغن آن می شود. لذا تولید و معرفی ارقام هیبرید می تواند به افزایش عمکلرد کمک کند که اولین گام در تولید دورگه هیبرید شناسایی والدین بر اساس قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی آنها و همچنین تعیین نوع اثرات ژنی است.
مواد و روشها: به منظور برآورد قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی لاینهای اینبرد آفتابگردان در شرایط نرمال و تنش خشکی، آزمایشی با استفاده از تعداد 12 هیبرید آفتابگردان حاصل تلاقی بین لاینهای نرعقیم و تستر به همراه دو شاهد قاسم و شمس در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی اجرا شد.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب تیمارهای مورد بررسی در دو شرایط نرمال و تنش خشکی نشان داد که اثر تنش خشکی بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح یک درصد به جز تعداد دانه در طبق اثر معنی‌داری دارد. اثر لاین‌ها برای ارتفاع بوته، درصد روغن و قطر طبق و اثر تسترها برای اکثر صفات به جز تعداد دانه در طبق معنیدار گردید که نشان دهنده اختلاف معنی دار بین ترکیب پذیری عمومی لاین‌ها و تسترها است. همچنین لاین 1 و تستر 3 در هر دو شرایط نرمال و تنش با برخورداری از ترکیب پذیری منفی و معنیدار برای ارتفاع بوته والد مناسبی در جهت کاهش این صفت در تلاقیها محسوب می شود. علاوه بر این اثر متقابل لاین × تستر بر اکثر صفات به جز وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق اثر معنیدار داشت. لاین 1 و تستر 1 در هر دو شرایط دارای بیشترین مقدار مثبت ترکیب‌پذیری عمومی از لحاظ عملکرد دانه بودند و به عنوان والدین مطلوب برای تولید دورگ‌های مناسب در برنامه‌های اصلاحی قابل استفاده شناخته شدند، به طوری که در شرایط نرمال هیبرید شماره 13 با عملکرد دانه 5224 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت و در شرایط تنش هیبرید شماره 31 با میانگین 3544/6 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را داشت.
نتیجه گیری: نتایج کلی این تحقیق نشان میدهد که صفات مهم عمکلرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن توسط اثرات غالبیت ژنی کنترل می شود که با انجام هیبریداسیون و انتخاب صحیح والدین در برنامه های اصلاحی می توان این صفات را بهبود بخشید.
مقدمه و هدف: آفتابگردان یک گیاه نیمه متحمل به تنش خشکی است که با توجه به اهمیت و نقش آن در تولید روغن کشت آن رو به گسترش است. اما تنش خشکی باعث کاهش شدید عمکلرد دانه و روغن آن می شود. لذا تولید و معرفی ارقام هیبرید می تواند به افزایش عمکلرد کمک کند که اولین گام در تولید دورگه هیبرید شناسایی والدین بر اساس قابلیت ترکیب پذیری عمومی و خصوصی آنها و همچنین تعیین نوع اثرات ژنی است.
مواد و روشها: به منظور برآورد قابلیت ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی لاینهای اینبرد آفتابگردان در شرایط نرمال و تنش خشکی، آزمایشی با استفاده از تعداد 12 هیبرید آفتابگردان حاصل تلاقی بین لاینهای نرعقیم و تستر به همراه دو شاهد قاسم و شمس در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط آبیاری نرمال و تنش خشکی اجرا شد.
یافته ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب تیمارهای مورد بررسی در دو شرایط نرمال و تنش خشکی نشان داد که اثر تنش خشکی بر اکثر صفات مورد بررسی در سطح یک درصد به جز تعداد دانه در طبق اثر معنی‌داری دارد. اثر لاین‌ها برای ارتفاع بوته، درصد روغن و قطر طبق و اثر تسترها برای اکثر صفات به جز تعداد دانه در طبق معنیدار گردید که نشان دهنده اختلاف معنی دار بین ترکیب پذیری عمومی لاین‌ها و تسترها است. همچنین لاین 1 و تستر 3 در هر دو شرایط نرمال و تنش با برخورداری از ترکیب پذیری منفی و معنیدار برای ارتفاع بوته والد مناسبی در جهت کاهش این صفت در تلاقیها محسوب می شود. علاوه بر این اثر متقابل لاین × تستر بر اکثر صفات به جز وزن هزار دانه و تعداد دانه در طبق اثر معنیدار داشت. لاین 1 و تستر 1 در هر دو شرایط دارای بیشترین مقدار مثبت ترکیب‌پذیری عمومی از لحاظ عملکرد دانه بودند و به عنوان والدین مطلوب برای تولید دورگ‌های مناسب در برنامه‌های اصلاحی قابل استفاده شناخته شدند، به طوری که در شرایط نرمال هیبرید شماره 13 با عملکرد دانه 5224 کیلوگرم در هکتار بیشترین عملکرد دانه را داشت و در شرایط تنش هیبرید شماره 31 با میانگین 3544/6 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را داشت.
نتیجه گیری: نتایج کلی این تحقیق نشان میدهد که صفات مهم عمکلرد دانه، درصد روغن و عملکرد روغن توسط اثرات غالبیت ژنی کنترل می شود که با انجام هیبریداسیون و انتخاب صحیح والدین در برنامه های اصلاحی می توان این صفات را بهبود بخشید.
فهرست منابع
1. Abbasi, A., Gh.A. Saeedi, A.M. Rezaee and E. Farrokhi. 2004. Assessment of general combining ability in some sunflower inbred lines. Proceedings of the 8th Iranian Crop Production and Plant Breeding Congress. Aug. 25-27: 309 pp (In Persian).
2. Abedini Esfahlani, M., R. Fotovat, M. Soltani Najafabadi and A.R. Tavakoli. 2018. Combining ability and gene action in parental lines of sunflower (Helianthus annuus L.) under drought stress conditions. Iranian Journal of Crop Sciences, 20(1): 1-15 (In Persian).
3. Andarkhor, S.A.A., M. Moghadam and E. Farrokhi Ardebili. 2004. Assessment of general combining of sunflower inbred lines with three male seterility testers on line × tester analysis. Proceedings of the 8th Iranian Crop Production and Plant Breeding Congress, Aug. 25-27, 301 p (In Persian).
4. Andarkhor, S.A.A., N. Mastibege, V. Rameeh, and R.A. Alitabar. 2014. Evaluation of combining ability and heterosis of phenological and morphological traits and seed yield in breeding lines of sunflower using line×tester analysis in summer cropping condition. Journal of Crop Breeding, 6(13) (In Persian).
5. Arefi, S., A. Nabipour and H. Samizadeh. 2015. Evaluation of combining ability of sunflower lines based on line × tester analysis under water stress and non-stress conditions. Journal of Crop Breeding, 7: 115-125 (In Persian).
6. Bagheri, A.A. 2013. Te effect of foliar nitrogen and on the qualitative and quantitative characteristics of the Sunflower. MSc. thesis. Faculty of Agriculture, University of Zabol. 110 p (In Persian).
7. Bhoite, K.D., R.B. Dubey, M. Vyas, S.L. Mundra and K.D. Ameta. 2018. Evaluation of combining ability and heterosis for seed yield in breeding lines of sunflower (Helianthus annuus L.) using line x tester analysis. Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 7(5): 1457-1464.
8. Chiuta, N.E. and C.S. Mutengwa. 2020. Combining ability of quality protein maize inbred lines for yield and morpho-agronomic traits under optimum as well as combined drought and heat-stressed conditions. Agronomy, 10(2): 184. [DOI:10.3390/agronomy10020184]
9. Gatto, A.D., L. Mangoni and D. Laureti. 2005. Germplasm with good combining ability for selecting RHA lines in sunflower (Helianthus annuus L.) Proceedings of the XLIX Italian Society of Agricultural Genetics Annual Congress Potenza, Italy-12-15 September.
10. Ghaffari, M. and F. Shariati. 2018. Combining ability of sunflower inbred lines under drought stress. Helia, 41(69): 201-212. [DOI:10.1515/helia-2017-0009]
11. Ghaffari, M., I. Farrokhi and M. Mirzapour. 2011. Combining ability and gene action for agronomic traits and oil content in sunflower (Helianthus annuus L.) using F1 hybrids, Crop Breed Journal, 1: 73-84.
12. Ghaffari, M., M.M. Toorchi, Valizadeh and M.R. Shakiba. 2012. Morpho-physiological screening of sunflower inbred lines under drought stress condition. Turk J Field Crop, 17(2): 185-190.
13. Göksoy, A. T., A. O. Demir, Z. M. Turan and N. Dagusta. 2004. Responses of sunflower (Helianthus annuus L.) to full and limited irrigation at different growth stages. Field Crops Res, 87: 167-78. [DOI:10.1016/j.fcr.2003.11.004]
14. Imran, M., S.A. Saif-ul-Malook, M.A. Nawaz, M.K. Ahabaz, M. Asif and Q. Ali. 2015. Combining ability analysis for yield related traits in sunflower (Helianthus annuus L.). American-Eurasian J. Agric. & Environ. Science, 15(3): 424-436.
15. Jocic, S., D. Miladinović and Y. Kaya. 2015. Breeding and genetics of sunflower. In: Sunflower: Chemistry, Production, Processina, and Utilization. AOCS Press, Urbana, Illionois, USA (Eds: Force EM, Dunford DT, Salas JJ), 27-53. [DOI:10.1016/B978-1-893997-94-3.50007-6]
16. Khan, H., H.U. Rahman, H. Ahmad, H. Ali, H.A. Inamullah and M. Alam. 2008. Magnitude of combining ability of sunflower genotypes in different environments. Pakistan Journal of Botany, 40: 151-160.
17. Khani, M., J. Daneshian, H. Zeinalikhah and M.R. Ghanadha. 2005. Genetic analysis of yeild and yield components in sunflower lines using line × tester design in drought stress and non-stress conditions. Iranian Journal of Agronomy Sciences, 36: 435-445 (In Persian).
18. Ortegon, M., A.A. Escabedo and L.Q. Villarreal. 1992. Combining ability of sunflower lines and comparisons among Parent lines and hybrids. Proc. 13th Int. sunflower Conf. (Pisa-Italy). 1178- 193.
19. Rezaeezad, A. and E. Farrokhi. 2004. Evaluation of combining ability in sunflower lines. Proceedings of the 8th Iranian Crop Production and Plant Breeding Congress, Aug. 25-27: 52 pp (In Persian).
20. Robert, G.A., M. Rajasekar and P. Manivannan. 2016. Triazole-induced drought stress amelioration on growth yield, and pigments composition of Helianthus annuus L. (sunflower). International Multidisciplinary Research Journal, 5: 6-15.
21. Singh, R.K. and B.D. Chaudhary. 1977. Biometrical methods in quantitative genetics analysis. Kalyani Publisher, New Delhi, Ludhiana, India.
22. Skoric, D. 2009. Sunflower breeding for resistance to abiotic stresses. Helia, 32: 1-15. [DOI:10.2298/HEL0950001S]
23. Tabrizi, M., F. Hassanzadeh, M. Moghaddam, S. Alavikia, S. Aharizad and M. Ghaffari. 2012. Combining ability and gene action in sunflower using line tester method. Journal of Plant Physiology & Breeding, 2(2): 35-44.
24. Tahir, M.H.N., I. Muhammad and M.K. Hussain. 2002. Evaluation of sunflower (Helianthus annuus L.) inbred accessions for drought tolerance. Int. J. Agric. Biol, 3: 398-400.
25. Volotovich, A.A., T.A. Silkova, N.S. Fomchenko, O.V. Prokhorenko and O.G. Davydenko. 2008. Combining ability and heterosis effects in sunflower of Byelorussian origin. Helia, 31: 111-118. [DOI:10.2298/HEL0848111V]
26. Yadollahi, P., M.R. Asgharipour, H. Marvane, N. Kheiri, and A. Amiri. 2017. The effects of drought stress on grain and oil yield of two cultivars of sunflower. Crop Science Research in Arid Regions, 1(1): 65-76 (In Persian).
27. Yalçın, K.A.Y.A., V. Pekca and N. Cicek. 2015. Effects of drought on morphological traits of some sunflower lines. Ekin Journal of Crop Breeding and Genetics, 2(2): 54-68.
28. Zohdi Aghdam, M., F. Darvish Kojouri, M. Ghaffari, A. Ebrahimi. 2019. Genetic analysis of morpho-physiological characteristics of sunflower under optimum and limited irrigation conditions. Environmental Stresses in Crop Sciences, 12(2): 331-346 (In Persian). [DOI:10.15666/aeer/1702_21192134]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
