دوره 13، شماره 40 - ( زمستان 1400 1400 )
جلد 13 شماره 40 صفحات 141-133 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
khodashenas A. Comparison in Yield and Yield Components of Wheat, Barley and Triticale in Dryland Conditions of Mashhad. jcb. 2021; 13 (40) :133-141
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1231-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1231-fa.html
خداشناس علیرضا. مقایسه عملکرد و اجزای عملکرددانه ارقام و ژنوتیپ‌های گندم، جو و تریتیکاله در شرایط دیم مشهد. پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی. 1400; 13 (40) :141-133
مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان شمالی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، بجنورد، ایران
چکیده: (146 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: توسعه استراتژی‌های بهبود پتانسیل گندم نان و سایر غلات، گسترش سطح زیرکشت یا جایگزینی آنها در مزارع دیم نیازمند شناخت ویژگی‌هایی است که هر گونه برای سازگاری و برتری عملکرددانه بروز می‌دهد. در همین راستا عملکرددانه و عوامل موثر بر آن در ارقام گندم دیم، جو دیم و لاینهای امیدبخش تریتیکاله دیم مورد مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: 13 رقم گندم دیم، هشت رقم جو دیم و هفت لاین امیدبخش تریتیکاله دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1396-1395 در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد مورد مقایسه قرار گرفتند و مراحل نمو، عملکرد و اجزای عملکرددانه ارقام و لاینها ارزیابی شد.
یافته‌ها: ثبت مراحل نمو نشان داد که از نظر تعداد روز تا گرده افشانی اکثر ارقام جو کمترین زمان، ارقام گندم حالت بینابین و اکثر لاینهای تریتیکاله بیشترین زمان را به خود اختصاص دادند. وزن هزاردانه، شاخص برداشت و عملکرددانه با تعداد روز تا گرده افشانی ارتباط معنی داری نشان داد و با تاخیر در گرده افشانی هر سه صفت کاهش نشان دادند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های تریتیکاله از نظر ارتفاع بوته و تعداد دانه در سنبله از سایر گونهها برتر بودند. ارقام جو از نظر تعداد سنبله در مترمربع بر سایر گونهها برتری مطلق داشتند و ارقام گندم در هیچ یک از صفات مورد بررسی بر سایر گونهها برتری نشان ندادند. غیر از ارتفاع بوته بیشترین مقدار در سایر صفات مورد بررسی در ارقام جو مشاهده شد. ارقام جو جو رقم ماهور با تولید 2316 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین و گندم رقم قابوس و ژنوتیپ‌های T1 و T2 تریتیکاله به ترتیب با تولید 921، 995 و 928 کیلوگرم دانه در هکتار کمترین مقدار عملکرددانه را نشان دادند. بر اساس نتایج این بررسی برترین صفات موثر بر عملکرددانه در غلات را می‌توان در پتانسیل تولید عملکرد بیولوژیک بالا همراه با گرده‌افشانی زودهنگام، وزن هزاردانه و شاخص برداشت بالا خلاصه نمود.
نتیجه‌گیری: با توجه به شرایط مشابه کشت، بهبود صفاتی مانند عملکرد بیولوژیک بالاتر، تعداد بیشتر سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله بیشتر می‌تواند برای افزایش پتانسیل عملکرددانه در برنامه‌های به‌نژادی ژنوتیپ‌های گندم دیم مد نظر قرار گیرد.
مقدمه و هدف: توسعه استراتژی‌های بهبود پتانسیل گندم نان و سایر غلات، گسترش سطح زیرکشت یا جایگزینی آنها در مزارع دیم نیازمند شناخت ویژگی‌هایی است که هر گونه برای سازگاری و برتری عملکرددانه بروز می‌دهد. در همین راستا عملکرددانه و عوامل موثر بر آن در ارقام گندم دیم، جو دیم و لاینهای امیدبخش تریتیکاله دیم مورد مقایسه قرار گرفت.
مواد و روش‌ها: 13 رقم گندم دیم، هشت رقم جو دیم و هفت لاین امیدبخش تریتیکاله دیم در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی در سال زراعی 1396-1395 در ایستگاه تحقیقاتی طرق مشهد مورد مقایسه قرار گرفتند و مراحل نمو، عملکرد و اجزای عملکرددانه ارقام و لاینها ارزیابی شد.
یافته‌ها: ثبت مراحل نمو نشان داد که از نظر تعداد روز تا گرده افشانی اکثر ارقام جو کمترین زمان، ارقام گندم حالت بینابین و اکثر لاینهای تریتیکاله بیشترین زمان را به خود اختصاص دادند. وزن هزاردانه، شاخص برداشت و عملکرددانه با تعداد روز تا گرده افشانی ارتباط معنی داری نشان داد و با تاخیر در گرده افشانی هر سه صفت کاهش نشان دادند. نتایج نشان داد که ژنوتیپ‌های تریتیکاله از نظر ارتفاع بوته و تعداد دانه در سنبله از سایر گونهها برتر بودند. ارقام جو از نظر تعداد سنبله در مترمربع بر سایر گونهها برتری مطلق داشتند و ارقام گندم در هیچ یک از صفات مورد بررسی بر سایر گونهها برتری نشان ندادند. غیر از ارتفاع بوته بیشترین مقدار در سایر صفات مورد بررسی در ارقام جو مشاهده شد. ارقام جو جو رقم ماهور با تولید 2316 کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین و گندم رقم قابوس و ژنوتیپ‌های T1 و T2 تریتیکاله به ترتیب با تولید 921، 995 و 928 کیلوگرم دانه در هکتار کمترین مقدار عملکرددانه را نشان دادند. بر اساس نتایج این بررسی برترین صفات موثر بر عملکرددانه در غلات را می‌توان در پتانسیل تولید عملکرد بیولوژیک بالا همراه با گرده‌افشانی زودهنگام، وزن هزاردانه و شاخص برداشت بالا خلاصه نمود.
نتیجه‌گیری: با توجه به شرایط مشابه کشت، بهبود صفاتی مانند عملکرد بیولوژیک بالاتر، تعداد بیشتر سنبله در مترمربع و تعداد دانه در سنبله بیشتر می‌تواند برای افزایش پتانسیل عملکرددانه در برنامه‌های به‌نژادی ژنوتیپ‌های گندم دیم مد نظر قرار گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
ساير
دریافت: 1399/12/25 | ویرایش نهایی: 1400/10/26 | پذیرش: 1400/6/13 | انتشار: 1400/10/26
دریافت: 1399/12/25 | ویرایش نهایی: 1400/10/26 | پذیرش: 1400/6/13 | انتشار: 1400/10/26
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
