1- عضو هیات علمی بخش تحقیقات زراعی و باغی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی سیستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
چکیده: (61 مشاهده)
مقدمه و هدف: بررسی و معرفی ارقام یونجه پر محصول به منظور تولید علوفه در منطقه گرم وخشک سیستان به عنوان قطب دامپروری استان ضرورتی اجتناب ناپذیر است. لذا تحقیق حاضر برای ارزیابی ارقام یونجه های گرمسیری و شناسایی ارقام پرمحصول و سازگارتر از لحاظ تولید عملکرد و انتخاب توده هایی با پتانسیل مناسب جهت به گزینی انجام گرفت.
مواد و روش ها: این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و عملکردی 10 ژنوتیپ یونجه های گرمسیری (یونجه خالص شده محلی زابل، توده بومی زابل، بغدادی، دو توده افغانی، نیک شهری، امید، لاینهای 473، 472 و 471) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در 20 کیلومتری شهرستان زابل به اجراء در آمد. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای مدت دو سال 98-1397 انجام شد. در هر سال هشت چین در مرحله 20 درصد گلدهی برداشت شد. طی آزمایش صفات تعداد روز تا سبز شدن، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، درصد برگ به ساقه، قطر ساقه، تعداد ساقه، درصد ماده خشک، عملکرد علوفه تر و خشک اندازه گیری گردید.
یافته ها: بین ژنوتیپ ها اختلاف آماری معنی داری از لحاظ همه صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بر اساس خوشه بندی کلاستر ژنوتیپ ها به دو گروه تقسیم شدند و گروه اول شامل رقم امید، بغدادی و یونجه خالص شده محلی زابل نسبت به بقیه ژنوتیپ ها برتری داشتند. در مقایسه میانگین ها به روش دانکن رقم امید به ترتیب با میانگین عملکرد علوفه تر و خشک 589/107 و 323/28 تن در هکتار در رتبه اول قرار گرفت. رقم بغدادی و لاین خالص شده محلی زابل به ترتیب با میانگین عملکرد علوفه تر و خشک 513/103 و 463/102 و 419/26 و 322/27 تن در هکتار در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. این ارقام از نظر سایر صفات (ارتفاع بوته، تعداد ساقه، درصد برگ به ساقه) نیز در وضعیت خوبی قرار داشتند.
نتیجه گیری: تنوع قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در ژنوتیپ های امید، بغدادی و یونجه خالص شده محلی زابل مشاهده شد که می‌توان در شرایط مطلوب سطح قابل توجهی از اراضی استان سیستان و بلوچستان و مناطق هم اقلیم را به کشت یونجه از جمله ارقام امید، بغدادی و ژنوتیپ خالص شده محلی زابل اختصاص داد.
مواد و روش ها: این تحقیق به منظور بررسی خصوصیات فنولوژیکی، مورفولوژیکی و عملکردی 10 ژنوتیپ یونجه های گرمسیری (یونجه خالص شده محلی زابل، توده بومی زابل، بغدادی، دو توده افغانی، نیک شهری، امید، لاینهای 473، 472 و 471) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی زهک واقع در 20 کیلومتری شهرستان زابل به اجراء در آمد. آزمایش در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار برای مدت دو سال 98-1397 انجام شد. در هر سال هشت چین در مرحله 20 درصد گلدهی برداشت شد. طی آزمایش صفات تعداد روز تا سبز شدن، تعداد روز تا گلدهی، ارتفاع بوته، درصد برگ به ساقه، قطر ساقه، تعداد ساقه، درصد ماده خشک، عملکرد علوفه تر و خشک اندازه گیری گردید.
یافته ها: بین ژنوتیپ ها اختلاف آماری معنی داری از لحاظ همه صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بر اساس خوشه بندی کلاستر ژنوتیپ ها به دو گروه تقسیم شدند و گروه اول شامل رقم امید، بغدادی و یونجه خالص شده محلی زابل نسبت به بقیه ژنوتیپ ها برتری داشتند. در مقایسه میانگین ها به روش دانکن رقم امید به ترتیب با میانگین عملکرد علوفه تر و خشک 589/107 و 323/28 تن در هکتار در رتبه اول قرار گرفت. رقم بغدادی و لاین خالص شده محلی زابل به ترتیب با میانگین عملکرد علوفه تر و خشک 513/103 و 463/102 و 419/26 و 322/27 تن در هکتار در رتبه دوم و سوم قرار گرفتند. این ارقام از نظر سایر صفات (ارتفاع بوته، تعداد ساقه، درصد برگ به ساقه) نیز در وضعیت خوبی قرار داشتند.
نتیجه گیری: تنوع قابل ملاحظه ای بین ژنوتیپ ها از لحاظ صفات مورد مطالعه مشاهده شد. بیشترین میزان عملکرد دانه در ژنوتیپ های امید، بغدادی و یونجه خالص شده محلی زابل مشاهده شد که می‌توان در شرایط مطلوب سطح قابل توجهی از اراضی استان سیستان و بلوچستان و مناطق هم اقلیم را به کشت یونجه از جمله ارقام امید، بغدادی و ژنوتیپ خالص شده محلی زابل اختصاص داد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
دریافت: 1402/10/27 | پذیرش: 1403/4/24
دریافت: 1402/10/27 | پذیرش: 1403/4/24
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
