دوره 16، شماره 2 - ( تابستان 1403 )                   جلد 16 شماره 2 صفحات 41-29 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Fadakar Navrood F, Asghari Zakaria R, Mostafavi Rad M, Zare N, Moghaddaszadeh Ahrabi M. (2024). Evaluation of the Genotype × Environement Interaction on Agronomic Traits and Seed Yield Stability in Peanut (Arachis hypogaea L.) Genotypes Using the GGE Biplot Method. J Crop Breed. 16(2), 29-41. doi:10.61186/jcb.16.2.29
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1512-fa.html
فداکار ناورود فاروق، اصغری زکریا رسول، مصطفوی راد معرفت، زارع ناصر، مقدس‌زاده اهرابی مینا. ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ × محیط در صفات زراعی و پایداری عملکرد دانه در ژنوتیپ‌های بادام‌ زمینی به‎ روش GGE بای‌پلات پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1403; 16 (2) :41-29 10.61186/jcb.16.2.29

URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1512-fa.html


1- گروه تولید و ژنتیک گیاهی، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی. مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی گیلان. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، رشت، ایران
3- گروه زیست‌شناسی سلولی و مولکولی، دانشکده زیست‌شناسی، موسسه آموزش عالی میزان تبریز، تبریز، ایران
چکیده:   (669 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تولید بادام‌زمینی (L.Arachis hypogaea ) بهعنوان یکی از گیاهان صنعتی مهم، تحت تأثیر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش آنها قرار میگیرد. ازاین‌رو، برهمکنش محیط × ژنوتیپ بر عملکرد بادام‌زمینی باید قبل از معرفی ارقام ارزیابی شود. ارزیابی برهمکنش ژنوتیپ × محیط اطلاعات ارزشمندی در رابطه با عملکرد ارقام گیاهی در محیط­ های مختلف فراهم می­ کند و نقش مهمی در ارزیابی پایداری عملکرد مواد اصلاحی دارد. این آزمایش بهمنظور ارزیابی پایداری و عملکرد ژنوتیپ­ های برتر بادام‌زمینی، در سال‌های زراعی 1398 و 1399 در سه منطقه از استان گیلان، ایران انجام شد.
مواد و روشها: در این آزمایش، تعداد 10 ژنوتیپ برتر بادام‌زمینی شامل 130، 140، 113، 115، 128، 176، 178، 192، 201 و 208 با منشأ ICRISAT به‌همراه رقم NC2 بهعنوان شاهد در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سه منطقه شامل رشت، ماسال و تالش ارزیابی شدند. هر کرت شامل 6 خط بهطول 5 متر با فواصل ردیف 50 سانتی‌متر و فاصله بوته روی ردیف 20 سانتیمتر بود. در پایان دوره رشد و همزمان با رسیدگی فیزیولوژیک دانه بادام زمینی، پس از حذف نیم متر از ابتدا و انتهای خطوط کاشت (حذف اثر حاشیه­ ای) از چهار ردیف وسطی در سطحی معادل پنج متر مربع از هر کرت برداشت شد. ارتفاع بوته برحسب سانتیمتر و میانگین تعداد شاخههای فرعی در بوته، تعداد غلاف در بوته و تعداد دانه در غلاف از 10 بوته بهطور تصادفی اندازه‌گیری و شمارش شد و عملکرد زیستتوده، غلاف و دانه پس از خشک کردن بر حسب کیلوگرم در هکتار محاسبه گردید. پس از جدا کردن دانهها از پوسته تعداد 5 نمونه تصادفی 100 تایی بذر از هر کرت برداشت و وزن 100 دانه با ترازوی دقیق تعیین گردید. همچنین، طول و عرض غلاف و دانه بادام زمینی با کولیس دیجیتال و برحسب میلیمتر اندازهگیری شدند. برای تعیین درصد روغن دانه مقدار 150 گرم از دانههای بادام‌زمینی هر کرت بهصورت تصادفی انتخاب و پس از آسیاب کردن نمونه‌ها، درصد روغن آنها بهروش سوکسله اندازه‌گیری گردید. تجزیه واریانس مرکب دادهها پس از اطمینان از یکنواختی اشتباه آزمایشی و مقایسه میانگین صفات بهروش حداقل اختلاف معنیدار (LSD) انجام شد. تجزیه پایداری ژنوتیپهای بادام‌زمینی با استفاده از روش تجزیه GGE بایپلات مورد ارزیابی قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تجزیه واریانس مرکب دادهها نشان داد که برهمکنش دوجانبه مکان × ژنوتیپ تأثیر معنی‏داری بر ارتفاع بوته بادامزمینی، تعداد شاخههای فرعی و قطر غلاف در سطح احتمال یک درصد داشت و برهمکنش سهجانبه سال × مکان × ژنوتیپ بر دیگر صفات اندازهگیری شده نظیر تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد غلاف، عملکرد دانه، درصد روغن دانه، عملکرد روغن، عملکرد پوسته، طول غلاف، طول و عرض دانه بادام‌زمینی در سطح احتمال یک درصد معنیدار بود. براساس مقایسه میانگین بیشترین ارتفاع بوته بادامزمینی (103/5 سانتیمتر) به ژنوتیپ 208 و منطقه رشت اختصاص داشت که تفاوت معنیداری با لاین 201 نشان نداد. بیشترین تعداد غلاف بادام‌زمینی (31/72 عدد) در سال زراعی اوّل در ژنوتیپ 128 و در منطقه رشت به­ دست آمد که تفاوت معنی‌داری با لاین 128 در سالهای زراعی اول و دوم نشان نداد. از نظر تعداد دانه در غلاف تفاوت معنی­داری بین ژنوتیپ­ های مورد مطالعه از سالی به سال دیگر و از منطقه ­ای به منطقه دیگر وجود داشت. نتایج نشان داد که بیشترین وزن صد دانه بادام‌زمینی (71/45 گرم) در سال دوم زراعی و منطقه رشت و ژنوتیپ شماره 113 مشاهده گردید که تفاوت معنیداری با برخی لاینها در سالهای مختلف زراعی در مناطق ماسال و رشت نداشت. بالاترین عملکرد غلاف بادام‌زمینی (5583 کیلوگرم در هکتار) در سال اول زراعی، در منطقه رشت و ژنوتیپ 192 بهدست آمد. عملکرد غلاف بادام­زمینی ژنوتیپ 192 در منطقه ماسال (5233 کیلوگرم در هکتار) و تالش (4166 کیلوگرم در هکتار) بر ژنوتیپهای دیگر برتری نشان داد. بدینترتیب، ژنوتیپ 192 در هر سه منطقه از نظر عملکرد غلاف در واحد سطح بر دیگر ژنوتیپ ­های مورد مطالعه برتری داشت. در این آزمایش، بیشترین عملکرد دانه (3777 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ شماره 192 در سال زراعی اوّل و منطقه رشت به ­دست آمد که تفاوت معنیداری با سال زراعی دوم (3532 کیلوگرم در هکتار) نداشت. در این آزمایش، عملکرد ژنوتیپ 192 نسبت به رقم NC2 (رقم شاهد) 133 درصد افزایش نشان داد. نتایج نشان داد که عملکرد دانه بادام‌زمینی در اثر واکنش به تغییر شرایط اقلیمی دستخوش تغییرات قابل توجهی می ­گردد و ژنوتیپ­ های مختلف از نظر پتانسیل ژنتیکی برای تولید دانه در مناطق مختلف دارای تفاوت معنیداری هستند. بیشترین عملکرد روغن بادام‌زمینی (1841 کیلوگرم در هکتار) در ژنوتیپ 192 در سال زراعی اول و منطقه رشت بهدست آمد. در این آزمایش، لاینهای مختلف بادام‌زمینی دارای عملکرد روغن متفاوتی بودند که با نتایج دیگر محققان مطابقت داشت.
نتیجهگیری: براساس نتایج این آزمایش، کلیه صفات اندازه ­گیری شده در بادام‌زمینی تحت تأثیر برهمکنش ژنوتیپ و محیط قرار گرفت و لاین 192 از نظر عملکرد کمی و کیفی دانه بادام‌زمینی نسبت به رقم NC2 معروف به رقم بومی گلی و دیگر لاین ­های مورد مطالعه برتری معنی ­داری داشت. افزایش تعداد غلاف در بوته، دانه در غلاف و وزن 100 دانه بادام‌زمینی از شاخص ­های مهم زراعی در ارتقای عملکرد لاین 192 در منطقه گیلان بود. نتایج نشان داد که اثر برهمکنش ژنوتیپ و محیط از طریق تغییر در اجزای عملکرد سبب بروز تغییرات در عملکرد دانه و غلاف بادام‌زمینی در واحد سطح گردید و عملکرد روغن به موازات افزایش عملکرد دانه افزایش نشان داد. ارزیابی پایداری عملکرد بهروش GGE بای ­پلات لاین 192 بادام‌زمینی به­ عنوان لاین پرمحصول با پایداری عملکرد بالا در تمامی محیط ­ها انتخاب گردید. بدین ترتیب، ژنوتیپ 192 بادام‌زمینی برای دستیابی به بالاترین عملکرد دانه در شرایط اقلیمی منطقه قابل توصیه می‌باشد.

 
متن کامل [PDF 1226 kb]   (185 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اصلاح نباتات
دریافت: 1402/7/10 | پذیرش: 1402/10/17

فهرست منابع
1. Aalami, A., Esfahani, M., Abdullahi Mandolakani B., and Mozaffari, J. (2007). Assessment of genetic diversity in groundnut (Arachis hypogea L.) germplasm using morphological traits. Iranian Journal of Crop Sciences. 8 (4), 357-367.
2. Abate, F., Mekbib F., and Dessalegn, Y. (2015). GGE Biplot analysis of multi-environment yield trials of durum wheat (Triticum turgidum Desf.) genotypes in north western Ethiopia. American Journal of Experimental Agriculture, 8(2), 120-129. [DOI:10.9734/AJEA/2015/9994]
3. Arıoglu, H., Bakal, H., Gulluoglu, L., Kurt, C., and Onat, B. (2016). Ana ürün koşullarında yetiştirilenbazı
4. yerfıstığı çeşitlerinin önemli agronomik ve kalite özelliklerinin belirlenmesi. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 25(2), 24-29.
5. Bonchev, B., Velcheva, N., and Stamatov, S. (2018). Assessment of productive potential of peanut varieties (Arachis hypogaea L.) from the Bulgarian breeding program and opportunities for genetical improvement. International Journal of Environment, Agriculture and Biotechnology, 3(5), 1700-1703. [DOI:10.22161/ijeab/3.5.16]
6. Bucheyeki, T.L., Shenkalwa, E.M., Mapunda, T.X., and Matata, L.W. (2008). On-farm evaluation of promising groundnut varieties for adaptation and adoption in Tanzania. African Journal of Agricultural Research, 3(8), 531-536.
7. Carrin, M.E., and Carelli, A.A. (2010). Peanut oil: Compositional data. European Journal of Lipid Science and Technology, 112, 967-707. [DOI:10.1002/ejlt.200900176]
8. Chaudhari, S., Khare, D., Sundravadana, S., Variath, M.T., Manohar, S.S., and Janila, P. (2017). Genetic analysis of foliar disease resistance, yield and nutritional quality traits in groundnut. Electronic Journal of Plant Breeding, 8(2), 485-493. [DOI:10.5958/0975-928X.2017.00074.6]
9. FAO (Food and Agriculture Organization). (2021). Retrieved from http:// faostat.fao.org/site/567/ default.aspx. Last acssess on March.10.2022.
10. Foundra, M.Z., Hernandez, M., Lopez, R., Fernandez, L., Sanchez, A., Lopez, J., and Ravelo, I. (2000). Analysis of the variability in collected peanut (Arachis hypogaea L.) cultivars for the establishment of core collection. PGR Newsletter. 137, 1540-1544.
11. Gebre, W., and Shiferaw, W. (2017). Performance evaluation of ground nut varieties in lowland areas of South Omo, Southern Ethiopia. International Journal of Research Studies in Science, Engineering and Technology, 4(2), 6-8.
12. Giayetto, O., Morla, F.D., Fernandez, E.M., Cerioni, G.A., Kearney, M., Rosso, M.B., and Violante, M.G. (2013). Temporal analysis of branches pod production in peanut (Arachis hypogaea) genotypes with different growth habits and branching patterns. Peanut Science, 40(1), 8-14. [DOI:10.3146/PS12-10.1]
13. Golaktya, P.R., and Makne, V.G. (1991). Genetic diversity in Spanish bunch groundnut. Journal of Maharashtra Agricultural Universities, 16(3), 337-339.
14. Gulluoglu, L., Bakal, H., Onat, B., El Sabagh, A., and Arioglu, H. (2016a). Characterization of peanut (Arachis hypogaea L.) seed oil and fatty acids composition under different growing season under Mediterranean environment. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 4(5S), 564-571. [DOI:10.18006/2016.4(5S).564.571]
15. Gulluoglu, L., Bakal, H., Onat, B., Kurt, C., and Arioglu, H. (2016b). The effect of harvesting date on some agronomic and quality characteristics of peanut grown in the Mediterranean region of Turkey. Turkish Journal of Field Crops, 21(2), 224-232. [DOI:10.17557/tjfc.20186]
16. Gulluoglu, L., Bakal, H., and Arioglu, H. (2017). The determination of some agronomic and oil quality characteristics of peanut breeding lines. 3rd International symposium for agriculture and food. ISAF 2017. Cukurova University, Faculty of Agriculture Dep. Of Field Crop, Adana, Turkey.
17. Hagos, F., Zeleke, H., and Woyossa, B. (2012). Genetic gain in yield and yield related traits of groundnut [Arachis hypogea (L.)] in central Rift Valley of Ethiopia. East African Journal of Sciences, 6(2), 125-136.
18. Harch, B.D., Lawrence, P.K., Cruickshank, A., Tonks, J., Basford, K.E., Delacy, I.H., and McLeod C.M. (1995). Diversity in the Australian groundnut germplasm collection. International Arachis Newsletter, 15, 15-17.
19. Jeyaramraja, P.R., and Woldesenbet F. (2014). Characterization of yield components in certain groundnut (Arachis hypogaea L.) varieties of Ethiopia. Journal of Experimental Biology and Agricultural Sciences, 2(6), 2320- 8694.
20. Kaba, J.S., Ofori, K., and Kumaga, F.K. (2014). Inter-relationships of yield and components of yield at different stages of maturity in three groundnuts (Arachis hypogea L.) varieties. Internutional Journal of Life Science Research, 2(1), 43-48.
21. Karadavut, U., Palta, C., Kavurmaci, Z., and Bolek, Y. (2010). Some grain yield parameters of multi environmental trials in faba bean (Vicia faba) genotypes. International Journal of Agriculture and Biology, 12(2), 217-220.
22. Karimizadeh, R., Mohammadi, M., Sabaghni, N., Mahmoodi, A.A., Roustami, B., and Seyyedi, F. (2013). GGE biplot analysis of yield stability in multi-environment trials of lentil genotypes under rainfed condition. Notulae Scientia Biologicae, 5,256-262. [DOI:10.15835/nsb529067]
23. Kasno, A., and Trustinah M. (2015). Genotype environment interaction analysis of peanut in Indonesia. SABRAO Journal of Breeding and Genetics, 47(4), 482-492.
24. Kurt, C., Bakal, H., Gulluoglu, L., and Arioglu, H. (2017). The effect of twin row planting pattern and plant population on yield and yield components of peanut (Arachis hypogaea L.) at main crop planting in Cukurova region of Turkey. Turkish Journal of Field Crops, 22(1), 24-31. [DOI:10.17557/tjfc.301768]
25. Latif, S., and Anwar, F. (2008). Quality assessment of moringa concanensis seed oil extracted through solvent and aqueous enzymatic techniques. Grasas Aceites, 59, 67-73. [DOI:10.3989/gya.2008.v59.i1.493]
26. Nautiyal, P.C. (2009). Seed and seedling vigour traits in groundnut (Arachis hypogaea L.). Seed Science and Technology, 37, 721-735. [DOI:10.15258/sst.2009.37.3.19]
27. Nigam, S.N., Dwivedi, S.L., and Gibbons, R.W. (1991). Groundnut breeding: constraints, achievements and future possibilities. Plant Breeding Abstracts, 61, 1127.
28. Nobahar, A. (2018). Effect of application methods of Zinc and Calcium Nano-fertilizers on quantitative and qualitative yield of groundnut (Arachis hypogaea L.) in response to plant cutting under Rasht climatic condition. Ph.D Thesis On Agronomy, Islamic Azad University, Takestan Branch, 107p.
29. Nobahar, A., Mostafavi Rad, M., Zakerin, H.R., Sayfzadeh, S., and Valadabady A.R. (2019). Growth characteristics and seed yield of peanut (Arachis hypogea L.) as affected by topping height and application methods of zinc and calcium nano chelates. Journal of Seed and Plant, 35(2), 183-201 )In Persian(.
30. Oteng-Frimpong, R., Konlan, S.P., and Denwar, N.N. (2017). Evaluation of selected groundnut (Arachis hypogaea L.) lines for yield and haulm nutritive quality traits. International Journal of Agronomy,7: 1-9. [DOI:10.1155/2017/7479309]
31. Ratchanee, P. (2019). Evaluation of advanced peanut breeding lines for large seed and early maturity in the East, Thailand. Journal of Advanced Agricultural Technologies, 6(2), 128-132. [DOI:10.18178/joaat.6.2.128-132]
32. Rao, V.T., Venkanna, V., Bhadru, D., and Bharathi D. (2014). Studies on variability, character association and path analysis on groundnut (Arachis hypogaea L.). Journal of Pure & Applied Biosciences, 2: 194-197.
33. Sadat Hashemi, P., Mohammadi, A., Alizadeh B., Mostafavi, K., Amiri Oghan, H. (2023). Simultaneous selection of oil yield and other agronomic characteristics in winter rapeseed hybrids. Journal of Crop Breeding, 15(45), 60-68 (In Persian). [DOI:10.61186/jcb.15.45.60]
34. Safari , P., Honarnezhad, R., and Esfahani M. (2008). Assessment of genetic variation in peanuts (Arachis hypogaea L.) cultivars using Canonical Discriminant Analysis. Iranian Journal of Field Crops Research, 2(12), 327-334 (In Persian).
35. Samonte, S.O.P.B., Wilson, L.T., McClung, A.M., and Medley, J.C. (2005). Targeting cultivars onto rice growing environments using AMMI and SREG GGE biplot analysis. Crop Science, 45, 2414-2424. [DOI:10.2135/cropsci2004.0627]
36. Shorter, R., and Norman R. (1983). Cultivar cross environment interactions for kernel yield in Virginia type peanuts (Arachis hypogaea L.) in Queensland. Australian Journal of Agricultural Research, 34(4), 415-426. [DOI:10.1071/AR9830415]
37. Stamatov, S., and Deshev, M. (2015). Heterosis analysis and combining ability of some morphological indicators in peanuts (Arachis hypogeae L.), Plant Breeding Sciences, 2, 88-92.
38. Taleghani, D., Saremirad, A. (2022). Investigation of genotype-environment interaction effect on sugar yield and determination of stability of sugar beet (Beta vulgaris L.) hybrids. Journal of Crop Breeding, 14(44), 103-118 (In Persian). [DOI:10.52547/jcb.14.44.103]
39. Teklu, D.H., Kebede, S.A., and Gebremichael, D.E. (2014). Assessment of genetic variability genetic advance, correlation and path analysis for morphological traits in sesame genotypes. Asian Journal of Agricultural Research, 8(4), 181-194. [DOI:10.3923/ajar.2014.181.194]
40. Zurweller, B.A., Xavier, A., Tillman, B.L., Mahan, J.R., Payton, P.R., and Puppala N. (2018). Pod yield performance and stability of peanut genotypes under differing soil water and regional conditions. journal of Crop Improvement, 32(4), 532-551. [DOI:10.1080/15427528.2018.1458674]

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2024 CC BY-NC 4.0 | Journal of Crop Breeding

Designed & Developed by: Yektaweb