محسن اسماعیل زاده مقدم1 
، منوچهر دست فال1 ، محمود طبیب غفاری1 ، بهرام اندرزیان1 ، منوچهر سیاح فر1 ، خالد میری1، شیرعلی کوهکن1، علیرضا عسکری کلستانی* 1
، منوچهر دست فال1 ، محمود طبیب غفاری1 ، بهرام اندرزیان1 ، منوچهر سیاح فر1 ، خالد میری1، شیرعلی کوهکن1، علیرضا عسکری کلستانی* 1
1- سازمان تحقیقات و آموزش و ترویج کشاورزی
چکیده: (64 مشاهده)
مقدمه و هدف: امروزه گندم یکی از مهم ترین محصولاتی است که در ایران کشت میشود. مطالعات بر روی برهمکنش ژنوتیپ×محیط (GxE) ممکن است به تعیین اینکه آیا یک ژنوتیپ در عملکرد، در طیف وسیعی از محیط‌ها پایدار است یا خیر کمک کند. بنابراین، این مطالعه به منظور شناسایی بهترین لاین های امید بخش گندم نان پایدار برای اقلیم گرم و خشک توسط GGE biplot انجام شد.
مواد و روش ها: سازگاری و پایداری 37 لاین امیدبخش گندم نان به همراه 3 شاهد (چمران 2، مهرگان و سارنگ) در 12 محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو فصل زراعی (1399-1400 و 1401-1400) در شش ایستگاه تحقیقاتی (داراب، اهواز، دزفول، خرمآباد، زابل و ایرانشهر) اجراء شد.
یافته ها: تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثرات اصلی محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ×محیط بر عملکرد دانه معنی دار بود. 01/80 درصد تغییرات مربوط به اثر محیط، 38/1 درصد مربوط به اثر ژنوتیپ و 29/10 درصد تغییرات مربوط به برهمکنش ژنوتیپ×محیط بود. GGE بای پلات به دست آمده در آزمایشات چند محیطی منجر به شناسایی 4 ابر محیط و 5 ژنوتیپ برتر شد. نتایج بای پلات مختصات محیط متوسط در این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ های G16، G34، G35 و G11 دارای عملکرد دانه و پایداری عملکرد بالا بودند. بر اساس تجزیه و تحلیل GEI و GGE-Biplot محیط آزمایشی دزفول از قدرت تفکیک خوبی برخوردار بود.
نتیجه گیری کلی: در نهایت توصیه میشود ژنوتیپهای G16، G34 و G35 پس از تکثیر بذر و انتخاب برترین آنها در شرایط زارعین، وارد آزمایشات تحقیقی و ترویجی گردد و در نهایت وارد فرایند معرفی ارقام جدید گندم نان نمود.
مواد و روش ها: سازگاری و پایداری 37 لاین امیدبخش گندم نان به همراه 3 شاهد (چمران 2، مهرگان و سارنگ) در 12 محیط مورد ارزیابی قرار گرفتند. آزمایش با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو فصل زراعی (1399-1400 و 1401-1400) در شش ایستگاه تحقیقاتی (داراب، اهواز، دزفول، خرمآباد، زابل و ایرانشهر) اجراء شد.
یافته ها: تجزیه واریانس مرکب داده ها نشان داد که اثرات اصلی محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ×محیط بر عملکرد دانه معنی دار بود. 01/80 درصد تغییرات مربوط به اثر محیط، 38/1 درصد مربوط به اثر ژنوتیپ و 29/10 درصد تغییرات مربوط به برهمکنش ژنوتیپ×محیط بود. GGE بای پلات به دست آمده در آزمایشات چند محیطی منجر به شناسایی 4 ابر محیط و 5 ژنوتیپ برتر شد. نتایج بای پلات مختصات محیط متوسط در این تحقیق نشان داد که ژنوتیپ های G16، G34، G35 و G11 دارای عملکرد دانه و پایداری عملکرد بالا بودند. بر اساس تجزیه و تحلیل GEI و GGE-Biplot محیط آزمایشی دزفول از قدرت تفکیک خوبی برخوردار بود.
نتیجه گیری کلی: در نهایت توصیه میشود ژنوتیپهای G16، G34 و G35 پس از تکثیر بذر و انتخاب برترین آنها در شرایط زارعین، وارد آزمایشات تحقیقی و ترویجی گردد و در نهایت وارد فرایند معرفی ارقام جدید گندم نان نمود.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
دریافت: 1402/2/21 | پذیرش: 1403/4/24
دریافت: 1402/2/21 | پذیرش: 1403/4/24
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
