بهار 1402
برگشت به فهرست مقالات |
برگشت به فهرست نسخه ها
بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
چکیده: (274 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: وجود اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای صفات کمی مثل عملکرد دانه می‌تواند انتخاب ژنوتیپ‌های برتر را برای توسعه ارقام اصلاح‌شده محدود کند. به‌منظور محاسبه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، به‌نژادگران ژنوتیپ‌ها را در چندین محیط ارزیابی می‌کنند تا ژنوتیپ‌های با عملکرد و پایداری بالا شناسایی شوند. این آزمایش به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر روی تعداد 11 ژنوتیپ لوبیا چیتی با استفاده از روش‌های پارامتری و ناپارامتری و مدلGGE بای‌پلات به‌منظور ارزیابی ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، تعیین روابط بین ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها و شناسایی ژنوتیپ ایده‌آل انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این آزمایش تعداد 9 لاین لوبیاچیتی به همراه ارقام غفار و لاین Cos16 (در مجموع 11 لاین)، طی سال های 1399 و 1400 در دو ایستگاه خمین و زنجان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به‌منظور دستیابی به ارقام لوبیاچیتی با عملکرد بالا و بازارپسندی مطلوب انجام گرفت. جهت انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا از روش‌های پارامتری و ناپارامتری و جهت گزینش ژنوتیپ‌های برتر و سازگار با محیط‌های انجام آزمایش از تجزیه GGE بای‌پلات استفاده شد.
یافته‌ها: وجود اثر متقابل معنی‌دار ژنوتیپ × محیط حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ‌ها به محیط‌های مختلف بود. در روش‌های پارامتری ژنوتیپ‌های G4، G8، G9 و تا حدودی G2 و در روش‌های ناپارامتری ژنوتیپ‌های G2، G8،G3، G4 و تا حدودیG9 با عنوان ارقام پایدار معرفی شدند. تجزیه بای‌پلات نشان داد که ژنوتیپ Cos16 در محیط‌های زنجان سال اول و دوم و ژنوتیپ G2 در محیط‌های خمین سال اول و دوم بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. ژنوتیپ‌هایG11 وG7 با بیشترین فاصله تا خط ATC دارای عملکرد پایین و نیز پایداری عملکرد پایین بودند. هیچ‌کدام از ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ مطلوب که دارای میانگین عملکرد بالا و نیز پایداری عملکرد بالایی باشند وجود نداشتند ولی ژنوتیپ G2 و در مرحله بعد ژنوتیپ G4 در فاصله اندکی نسبت به ژنوتیپ ایده‌آل قرار داشتند. هیچ‌کدام از محیط‌های مورد بررسی نیز به محیط ایده‌آل نزدیک نبوده و بنابراین نمی‌توان هیچ‌کدام از آن‌ها را به‌عنوان نماینده محیط‌ها برای تفکیک ژنوتیپ‌ها در نظر گرفت.
نتیجه گیری: شاهد Cos16 در محیط‌های زنجان سال اول و دوم و ژنوتیپG2 در محیط‌های خمین سال اول و دوم بیشترین عملکرد را دارا هستند. هیچ ژنوتیپ ایده‌آلی مشاهده نشد ولی دو ژنوتیپ شاهد Cos16 و G4 را می‌توان به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر معرفی کرد.
مقدمه و هدف: وجود اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای صفات کمی مثل عملکرد دانه می‌تواند انتخاب ژنوتیپ‌های برتر را برای توسعه ارقام اصلاح‌شده محدود کند. به‌منظور محاسبه اثر متقابل ژنوتیپ در محیط، به‌نژادگران ژنوتیپ‌ها را در چندین محیط ارزیابی می‌کنند تا ژنوتیپ‌های با عملکرد و پایداری بالا شناسایی شوند. این آزمایش به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ در محیط بر روی تعداد 11 ژنوتیپ لوبیا چیتی با استفاده از روش‌های پارامتری و ناپارامتری و مدلGGE بای‌پلات به‌منظور ارزیابی ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها، تعیین روابط بین ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها و شناسایی ژنوتیپ ایده‌آل انجام شد.
مواد و روش‌ها: در این آزمایش تعداد 9 لاین لوبیاچیتی به همراه ارقام غفار و لاین Cos16 (در مجموع 11 لاین)، طی سال های 1399 و 1400 در دو ایستگاه خمین و زنجان در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار به‌منظور دستیابی به ارقام لوبیاچیتی با عملکرد بالا و بازارپسندی مطلوب انجام گرفت. جهت انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا از روش‌های پارامتری و ناپارامتری و جهت گزینش ژنوتیپ‌های برتر و سازگار با محیط‌های انجام آزمایش از تجزیه GGE بای‌پلات استفاده شد.
یافته‌ها: وجود اثر متقابل معنی‌دار ژنوتیپ × محیط حاکی از واکنش متفاوت ژنوتیپ‌ها به محیط‌های مختلف بود. در روش‌های پارامتری ژنوتیپ‌های G4، G8، G9 و تا حدودی G2 و در روش‌های ناپارامتری ژنوتیپ‌های G2، G8،G3، G4 و تا حدودیG9 با عنوان ارقام پایدار معرفی شدند. تجزیه بای‌پلات نشان داد که ژنوتیپ Cos16 در محیط‌های زنجان سال اول و دوم و ژنوتیپ G2 در محیط‌های خمین سال اول و دوم بیشترین عملکرد را از خود نشان دادند. ژنوتیپ‌هایG11 وG7 با بیشترین فاصله تا خط ATC دارای عملکرد پایین و نیز پایداری عملکرد پایین بودند. هیچ‌کدام از ژنوتیپ‌ها به‌عنوان ژنوتیپ مطلوب که دارای میانگین عملکرد بالا و نیز پایداری عملکرد بالایی باشند وجود نداشتند ولی ژنوتیپ G2 و در مرحله بعد ژنوتیپ G4 در فاصله اندکی نسبت به ژنوتیپ ایده‌آل قرار داشتند. هیچ‌کدام از محیط‌های مورد بررسی نیز به محیط ایده‌آل نزدیک نبوده و بنابراین نمی‌توان هیچ‌کدام از آن‌ها را به‌عنوان نماینده محیط‌ها برای تفکیک ژنوتیپ‌ها در نظر گرفت.
نتیجه گیری: شاهد Cos16 در محیط‌های زنجان سال اول و دوم و ژنوتیپG2 در محیط‌های خمین سال اول و دوم بیشترین عملکرد را دارا هستند. هیچ ژنوتیپ ایده‌آلی مشاهده نشد ولی دو ژنوتیپ شاهد Cos16 و G4 را می‌توان به‌عنوان ژنوتیپ‌های برتر معرفی کرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات
دریافت: 1401/4/1 | ویرایش نهایی: 1402/3/10 | پذیرش: 1401/6/20
دریافت: 1401/4/1 | ویرایش نهایی: 1402/3/10 | پذیرش: 1401/6/20
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
