دوره 15، شماره 46 - ( تابستان 1402 )
جلد 15 شماره 46 صفحات 103-93 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Qhavidel S, Mostafavi K, Pour-Aboughadareh A. (2023). Investigation of Terminal Season Drought Stress effects on Grain Yield and Some Agronomic and Physiological Traits in Promising Barley (Hordeum Vulgare L.) Genotypes. J Crop Breed. 15(46), 93-103. doi:10.61186/jcb.15.46.93
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1388-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1388-fa.html
قویدل شاهین، مصطفوی خداداد، پورابوقداره علیرضا. بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیکی در لاین های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L) پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1402; 15 (46) :103-93 10.61186/jcb.15.46.93
1- گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد کرج، دانشگاه آزاد اسلامی، کرج، ایران.
2- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
2- موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (1697 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تنش خشکی به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. ارزیابی تآثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی و فیزیولوژیکی می تواند در شناسایی ارقام متحمل به خشکی مفید باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی از خصوصیات زراعی و فیزیولوژیکی مجموعه ای از لاین های امیدبخش جو بود.
مواد و روش ها: این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی بخش تحقیقات غلات واقع در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی 1400-1399 انجام شد. مواد گیاهی شامل 17 لاین امیدبخش جو به همراه یک رقم تجاری (جلگه) بود که در قالب دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش آخر فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده های آزمایشی نشان داد که از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز طول سنبله اصلی و تعداد دانه در سنبله بین شرایط عدم تنش و تنش خشکی اختلاف معنی داری وجود داشت. علاوه بر این تفاوت بین ژنوتیپ های بررسی شده نیز از نظر کلیه صفات به جز فلورسانس حداقل، حداکثر عملکرد فیتوشیمیایی PSII و ظرفیت فتوسنتزی معنی دار بود. اثر متقابل بین شرایط تنش و عدم تنش با لاین های مورد بررسی تنها برای صفات تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، طول سنبله اصلی و شاخص کلروفیل معنی دار بود. نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد پنج مؤلفه نخست 84/80 درصد از کل تغییرات فنوتیپی در شرایط تنش را توجیه کردند. با توجه به زاویه بین بردار صفات اندازه گیری شده مشخص شد صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، طول ریشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل و تعداد دانه در سنبله دارای همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه ارتباط در شرایط تنش خشکی بودند. با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص شد ژنوتیپ های G2، G3، G6، G7، G12 و G18 به عنوان برترین لاین های از سایر لاین ها و رقم شاهد متمایز شدند.
نتیجه گیری: در بین لاین های مورد بررسی G7 به دلیل داشتن بیشترین عملکرد دانه و برتر بودن از نظر دیگر خصوصیات اندازه گیری شده می تواند به عنوان لاین کاندید برای بررسی های تکمیلی در آزمایش های چند محیطی مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت دارا بودن سازگاری و پایداری عملکرد به عنوان لاین جدید معرفی شود.
مقدمه و هدف: تنش خشکی به عنوان یکی از اصلی ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. ارزیابی تآثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی و فیزیولوژیکی می تواند در شناسایی ارقام متحمل به خشکی مفید باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی از خصوصیات زراعی و فیزیولوژیکی مجموعه ای از لاین های امیدبخش جو بود.
مواد و روش ها: این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی بخش تحقیقات غلات واقع در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی 1400-1399 انجام شد. مواد گیاهی شامل 17 لاین امیدبخش جو به همراه یک رقم تجاری (جلگه) بود که در قالب دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش آخر فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده های آزمایشی نشان داد که از نظر کلیه صفات اندازه گیری شده به جز طول سنبله اصلی و تعداد دانه در سنبله بین شرایط عدم تنش و تنش خشکی اختلاف معنی داری وجود داشت. علاوه بر این تفاوت بین ژنوتیپ های بررسی شده نیز از نظر کلیه صفات به جز فلورسانس حداقل، حداکثر عملکرد فیتوشیمیایی PSII و ظرفیت فتوسنتزی معنی دار بود. اثر متقابل بین شرایط تنش و عدم تنش با لاین های مورد بررسی تنها برای صفات تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، طول سنبله اصلی و شاخص کلروفیل معنی دار بود. نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی نشان داد پنج مؤلفه نخست 84/80 درصد از کل تغییرات فنوتیپی در شرایط تنش را توجیه کردند. با توجه به زاویه بین بردار صفات اندازه گیری شده مشخص شد صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، طول ریشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل و تعداد دانه در سنبله دارای همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه ارتباط در شرایط تنش خشکی بودند. با در نظر گرفتن نتایج به دست آمده از این تحقیق مشخص شد ژنوتیپ های G2، G3، G6، G7، G12 و G18 به عنوان برترین لاین های از سایر لاین ها و رقم شاهد متمایز شدند.
نتیجه گیری: در بین لاین های مورد بررسی G7 به دلیل داشتن بیشترین عملکرد دانه و برتر بودن از نظر دیگر خصوصیات اندازه گیری شده می تواند به عنوان لاین کاندید برای بررسی های تکمیلی در آزمایش های چند محیطی مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت دارا بودن سازگاری و پایداری عملکرد به عنوان لاین جدید معرفی شود.
فهرست منابع
1. Afzalifar, A., M. Zahravi and M.R. Bihamta. 2011. Evaluation of tolerant genotypes to drought stress in Karaj region. Journal of Agronomy and Plant Breeding, 7: 25-44 (In Persian).
2. Ahmad, I., H. Dai, W. Zheng, F. Cao, G. Zhang, D. Sun and F. Wu. 2013. Genotypic differences in physiological characteristics in the tolerance to drought and salinity combined stress between Tibetan wild and cultivated barley. Plant Physiology and Biochemistry, 63: 49-60. [DOI:10.1016/j.plaphy.2012.11.004]
3. Ahmadi, A. and D.A. Baker. 2001. The effect of water stress on grain filling processes in wheat. Journal of Agriculture Science, 136: 257-269. [DOI:10.1017/S0021859601008772]
4. Ahmadi, K., H. Hatami, F. Abdeshah and V. Kazemian. 2020. Agricultural Statistics (2019-2020 Cropping Year): Crop Plants. Ministry of Agriculture-Jahad 1: 97.
5. Amini, F., S. Dezhsetan and A. Rasoulzadeh. 2018. Evaluation the effects of water stress on some phenological, physiological and morphological traits in rainfed spring barley (Hordeum vulgare L.) Genotypes. Journal of Crop Breeding, 10(27):160-170 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.10.27.160]
6. Bagheri, A. and H. Heydari Sharifiabad. 2007. Effect of drought stress on yield and yield components and ions content in without glumel barley. Journal of Modern Agricultural Science, 7: 1-15.
7. Blum, A. 1996. Crop responses to drought and the interpretation of adaptation. Plant Growth Regulators, 20:135-148. [DOI:10.1007/BF00024010]
8. Ebadi, A., A. Sajedi and A. Senjari. 2012. The effect of irrigation cut on dry matter remobilization and some of agronomy traits on spring barley. Journal of Crop Production, 4: 19-38.
9. Elias, E., A. Salih and F. Alaily. 2001. Cracking patterns in the Vertisols of the Sudan Gezira at the end of dry season. International Agrophysics, 15(3): 151-156.
10. Ergen, N.Z. and H. Budak. 2009. Sequencing over 13000 expressed sequence tags from six subtractive cDNA libraries of wild and modern wheats following slow drought stress. Plant, Cell & Environment, 32: 220-236. [DOI:10.1111/j.1365-3040.2008.01915.x]
11. Ghazvini, H., S. Bagherikia, A. Pour-Aboughadareh, M. Sharifalhossaini, S.A. Razavi, S. Mohammadi, M. Ghasemikalkhoran, A. Fathihafshejania and G. Khakizadeh. 2021. GGE biplot analysis of promising barley lines in the cold regions of Iran. Journal of Crop Improvement,
https://doi.org/10.1080/15427528.2021.1977448 [DOI:10.1080/15427528.2021.1977448 (In Press).]
12. Kadkhodaie, A., M. Zahedi, J. Razmjoo and M. Ressarakli. 2014. Changes in some anti-oxidative enzymes and physiological indices among sesame genotypes (Sesamum indicum L.) in response to soil water deficits under field conditions. Acta Physiologiae Plantarum, 36: 641-650. [DOI:10.1007/s11738-013-1442-3]
13. Khomari, A., M. Mahboubi and S. Aharizad. 2017. The effect of water stress on some traits of barley double haploid lines. Journal of Agronomy and Plant Breeding, 13: 69-82.
14. Kilic, H. and T. Yagbasanlar. 2010. The effect of drought stress on grain yield, yield components and some quality traits of durum wheat (Triticum turgidum ssp. durum) cultivars. Notulae Botanicae Horti Agrobotanici Cluj-Napoca, 38: 164-170.
15. Koochaki, A., A. Yazdansepas and H. Nikkhah. 2006. Effects of terminal drought on grain yield and some morphological traits in wheat (Triticum aestivum L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 8: 14-29 (In Persian).
16. Lee, T.Y., S.Y. Woo, M.J. Kwak, K. Inkyin, K.E. Lee, J.H. Jang and T.R. Kim. 2016. Photosynthesis and chlorophyll fluorescence responses of Populus sibirica to water deficit in a desertification area in Mongolia. Photosynthetica, 54: 317-320. [DOI:10.1007/s11099-015-0180-8]
17. Li, R.H., G. Pei-Guo, M. Baum, S. Grando and S. Cecccarelli. 2006. Evaluation of chlorophyll content and fluorescence parameters as indicators of drought tolerance in barley. Agricultural Sciences in China, 5: 751-757. [DOI:10.1016/S1671-2927(06)60120-X]
18. Mohammadi, R., M. Armion, D. Kahrizi and A. Amri. 2010. Efficiency of screening techniques for evaluating durum wheat genotypes under mild drought conditions. Journal of Plant Production, 4(1): 11-24 (In Persian).
19. Monneveux, P. and E. Belhassen. 1996. The diversity of drought adaptation in the wide. Plant Growth Regulation, 20: 85-92. [DOI:10.1007/BF00024004]
20. Ortiz-Ferrara, G. 1991. Identification of agronomic traits associated with yield under stress conditions. In: Acevedo E et al. (Eds.) Physiology breeding of winter cereals for stressed Mediterranean environments. INRA, Paris, 67-88 pp.
21. Ozkur, O., F. Ozdemir, M. Bor and I. Turkan. 2009. Physiochemical and antioxidant responses of the perennial xerophyte Capparis ovate Desf. to drought. Environmental and Experimental Botany, 66: 487-492. [DOI:10.1016/j.envexpbot.2009.04.003]
22. Paknejad, F., Z. Fatemi Rika and M. Dehno 2017. Investigation end season drought effect on yield and yield components of ten barley (Hordeum vulgare L.) cultivars in Karaj region. Environmental Stresses in Crop Sciences, 10: 391-410.
23. Pietragalla, J. and A.J.D. Pask. 2012. Physiological Breeding II; Pietragalla, H., Pask, A.J.D., Mullan, D., Reynold, M.P., (Eds.) CIMMYT: Mexico, Mexico, pp: 15-17.
24. Pour-Aboughadareh, A., A. Etminan, M. Abdelrahman, K.H.M. Siddique and L.S.P. Tran. 2020. Assessment of biochemical and physiological parameters of durum wheat genotypes at the seedling stage during polyethylene glycol-induced water stress. Plant Growth Regulation, 92: 81-93. [DOI:10.1007/s10725-020-00621-4]
25. Pour‑Aboughadareh, A., M. Omidi, M.R. Naghavi, A. Etminan, A.A. Mehrabi, P. Poczai and H. Bayat. 2019. Efect of water defcit stress on seedling biomass and physio‑chemical characteristics in different species of wheat possessing the D genome. Agronomy, 9: 522 [DOI:10.3390/agronomy9090522]
26. Pour-Aboughadareh, A., M.R. Naghavi and M. Khalili. 2013. Water deficit stress tolerance in some of barley genotypes and landraces under field conditions. Notulae Scientia Biologicae, 5: 249-3246 [DOI:10.15835/nsb529066]
27. Saberi, M.H., H.R. Nikkhah, H. Tajali and E. Arazmjo. 2015. Effects of terminal season drought stress on yield and choosing best tolerance indices in promising lines of Barley. Applied Field Crop Research. 107: 124-132.
28. Shahid Masood, M., A. Javaid, M. Ashiq Rabbani and R. Anwar. 2005. Phenotypic diversity and trait association in bread wheat (Triticum aestivum L.) landraces from Baluchistan, Pakistan. Pakistan Journal of Botany, 37: 949-957.
29. Tabatabaei, S., E. Shakeri, M. Shahedi Investigation of yield, yield components changes and some physiological characteristics of barley genotypes under irrigation tension conditions. Crop Physiology Journal, 18: 101-114 (In Persian).
30. Tajali, H., S.G. Mousavi, B. Baradaran, M.H. Saberi and E. Arazmjoo. Evaluation of 20 barley genotypes under the terminal drought conditions. Journal of Crop Ecophysiology, 7: 91-104
31. (In Persian).
32. Tian, S., X. Mao, H. Zhang, S. Chen, C. Zhai, S. Yang and R. Jing. 2013. Cloning and characterization of TaSnRK2.3, a novel SnRK2 gene in common wheat. Journal of Experimental Botany, 64: 2063-2080. [DOI:10.1093/jxb/ert072]
33. Vega, C.R.C., F.H. Andrade, V.O. Sadras, S.A. Uhart and O.R. Valentinuz. 2001. Seed number as a function of growth. A comparative study in soybean, sunflower and maize. Crop Science, 41: 748-754. [DOI:10.2135/cropsci2001.413748x]
34. Zhao, C.X., L.Y. Guo, C.A. Jaleel, H.B. Shao and H.B. Yang. 2008. Prospects for dissecting plant-adaptive molecular mechanisms to improve wheat cultivars in drought environments. Comptes Rendus Biology Journal, 331: 579-586.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
