گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ارومیه
چکیده: (311 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گندم نان (Triticum aestivum L.) یکی از مهمترین محصولات تغذیهای در سراسر جهان میباشد. گندم نیز مانند سایر گیاهان زراعی در طول دوره رشد با محدودیتهای محیطی زیادی مواجه است که از جمله این محدودیتها میتوان به کمبود آهن در خاک اشاره کرد. آهن یکی از عناصر کم مصرف ضروری در گیاهان است که بهعنوان کوفاکتور کاتالیزوری در چندین فرایند کلیدی از جمله فتوسنتز و تنفس نقش دارد.
مواد و روشها: بهمنظور مطالعه الگوی بیان ژنهای کد کننده فاکتورهای رونویسی WRKY1، bZIP56 و NAM-B1 تحت شرایط کمبود آهن در گندم نان، آزمایشی بصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در گلخانه اجرا شد. ارقام پیشتاز ( آهن-کارا) و فلات (آهن-ناکارا) گندم نان در شرایط کمبود و کفایت آهن (به ترتیب کمتر از 1/5 و پنج میلیگرم آهن در کیلوگرم خاک) کشت و نمونه برداری از برگ و ریشه گیاهان در دو مرحله رویشی (یک ماه پس از جوانهزنی) و زایشی (30 درصد سنبلهدهی) انجام گرفت. بیان نسبی ژنهای کد کننده فاکتورهای رونویسی مذکور تحت شرایط کمبود آهن نسبت به شرایط کفایت آن با استفاده از روش Real time PCR اندازهگیری شد.
یافته ها: بر اساس نتایج حاصل از تحقیق، بیان نسبی ژن کد کننده عامل رونویسی WRKY1 در ریشه هر دو رقم آهن-کارا (پیشتاز) و آهن-ناکارا (فلات) در مرحله رویشی به میزان قابل توجهی افزایش یافت. بیشترین میزان افزایش بیان نسبی ژنهای کد کننده عوامل رونویسی bZIP56 و NAM-B1 به ترتیب در برگ و ریشه رقم آهن-کارا پیشتاز در مراحل رویشی و زایشی مشاهده شد. همچنین میزان بیان ژن bZIP56 در ریشه رقم آهن-ناکارا در هر دو مرحله رشدی بطور قابل توجهی افزایش یافت.
نتیجه گیری: با توجه به افزایش بیان نسبی ژن WRKY1 در برگ و ریشه هر دو رقم در مرحله رویشی، احتمالا این ژن در فعالسازی و القای بیان ژنهای دخیل در جذب و انتقال آهن در اوایل مراحل رشدی گندم نان مشارکت دارد. همچنین افزایش بیان نسبی ژن bZIP56 در ریشه هر دو رقم در مرحله زایشی نشان میدهد احتمالا این ژن در فعالسازی رونوشت برداری ژنهای دخیل در جذب آهن از خاک در انتهای مراحل رشدی گیاه (مرحله پر شدن دانه) دخالت دارد.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
بيوتكنولوژي گياهي دریافت: 1401/3/2 | ویرایش نهایی: 1402/3/10 | پذیرش: 1401/6/9