دوره 14، شماره 44 - ( زمستان 1401 )
جلد 14 شماره 44 صفحات 238-227 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Akbari S, Akbarpour O, Pezeshkpour P. (2022). Evaluation of Grain Yield Stability of Lentil Genotypes using Parametric Methods in Rainfed Conditions of Khorramabad. jcb. 14(44), 227-238. doi:10.52547/jcb.14.44.227
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1370-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1370-fa.html
اکبری سمانه، اکبرپور امیدعلی، پزشک‌پور پیام. برآورد پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های عدس با استفاده از روش‌های پارامتری در شرایط دیم شهرستان خرم‌آباد پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1401; 14 (44) :238-227 10.52547/jcb.14.44.227
عضوهیئت علمی گروه مهندسی تولید و ژنتیک گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم‌آباد، ایران
چکیده: (984 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط سبب بروز تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای بین واکنش ژنوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف می‌گردد. عملکرد و پایداری ارقام به مقدار زیادی تحت تاثیر اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط می‌باشد. روش‌های متعدد آماری برای برآورد اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار و پرمحصول معرفی شده است. این پژوهش نیز به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و پایداری عملکرد دانه و معرفی بهترین ژنوتیپ و همچنین بررسی کارایی روش‌های پارامتری در گزینش ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا انجام شده است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه در طی چهار سال زراعی (1399- 1395) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگایی خرم‌آباد، اجرا شد. آزمایش شامل 14 ژنوتیپ عدس بههمراه دو ژنوتیپ شاهد گچساران و سپهر بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد.
یافته‌ها: تجزیه واریانس مرکب نشان‌دهنده معنی‌داری اثرات سال، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط بود. معنی‌دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط می‌توان این استنباط را نمود که عملکرد ارقام در محیط‌های مختلف یکسان نیست و دارای نوسان می‌باشد و ژنوتیپ‌های پایدار قابل شناسایی می‌باشند. با توجه به این موضوع به بررسی اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و گزینش ژنوتیپ‌های پایدار پرداخته شد. بر اساس آمارههای اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی، انحراف از خط رگرسیون و ضریب تشخیص ژنوتیپ شماره 5 (FLIP2014-032L) به‌عنوان ژنوتیپ پایدار با عملکرد بالا شناسایی شد. همچنین بر اساس همبستگی رتبه‌ای همبستگی مثبت و معنی‌داری میان آمارههای ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی و انحراف از خط رگرسیون مشاهده شد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای آمارههای پارامتری در سه خوشه اصلی قرار گرفتند و آمارههای اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی و انحراف از خط رگرسیون در یک گروه و در خوشه سوم قرار داشتند. با توجه به نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های عدس بر اساس میانگین عملکرد و آمارههای پایداری پارامتری ژنوتیپ‌ها در چهار خوشه اصلی قرار گرفتند که ژنوتیپ شماره 5 در گروه دوم قرار داشت.
مقدمه و هدف: اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط سبب بروز تفاوت‌های قابل ملاحظه‌ای بین واکنش ژنوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف می‌گردد. عملکرد و پایداری ارقام به مقدار زیادی تحت تاثیر اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط می‌باشد. روش‌های متعدد آماری برای برآورد اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و انتخاب ژنوتیپ‌های پایدار و پرمحصول معرفی شده است. این پژوهش نیز به‌منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و پایداری عملکرد دانه و معرفی بهترین ژنوتیپ و همچنین بررسی کارایی روش‌های پارامتری در گزینش ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا انجام شده است.
مواد و روش‌ها: این مطالعه در طی چهار سال زراعی (1399- 1395) در ایستگاه تحقیقات کشاورزی سراب چنگایی خرم‌آباد، اجرا شد. آزمایش شامل 14 ژنوتیپ عدس بههمراه دو ژنوتیپ شاهد گچساران و سپهر بود. آزمایش در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار انجام شد.
یافته‌ها: تجزیه واریانس مرکب نشان‌دهنده معنی‌داری اثرات سال، ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط بود. معنی‌دار شدن اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط می‌توان این استنباط را نمود که عملکرد ارقام در محیط‌های مختلف یکسان نیست و دارای نوسان می‌باشد و ژنوتیپ‌های پایدار قابل شناسایی می‌باشند. با توجه به این موضوع به بررسی اثر متقابل ژنوتیپ Í محیط و گزینش ژنوتیپ‌های پایدار پرداخته شد. بر اساس آمارههای اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی، انحراف از خط رگرسیون و ضریب تشخیص ژنوتیپ شماره 5 (FLIP2014-032L) به‌عنوان ژنوتیپ پایدار با عملکرد بالا شناسایی شد. همچنین بر اساس همبستگی رتبه‌ای همبستگی مثبت و معنی‌داری میان آمارههای ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی و انحراف از خط رگرسیون مشاهده شد. بر اساس نتایج تجزیه خوشه‌ای آمارههای پارامتری در سه خوشه اصلی قرار گرفتند و آمارههای اکووالانس ریک، واریانس پایداری شوکلا، ضریب تغییرات محیطی و انحراف از خط رگرسیون در یک گروه و در خوشه سوم قرار داشتند. با توجه به نتایج تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌های عدس بر اساس میانگین عملکرد و آمارههای پایداری پارامتری ژنوتیپ‌ها در چهار خوشه اصلی قرار گرفتند که ژنوتیپ شماره 5 در گروه دوم قرار داشت.
نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج این پژوهش روش‌های پایداری پارامتری مورد استفاده در این مطالعه به استثناء آمارههای ضریب رگرسیون و واریانس محیطی قادر به شناسایی ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا بودند. در مجموع بر اساس اکثر روش‌های پایداری پارامتری مورد استفاده در این پژوهش ژنوتیپ شماره 5 با میانگین عملکرد دانه 1574/68کیلوگرم در هکتار به‌عنوان ژنوتیپ پایدار معرفی شد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات
دریافت: 1401/2/4 | ویرایش نهایی: 1401/10/11 | پذیرش: 1401/6/9 | انتشار: 1401/10/11
دریافت: 1401/2/4 | ویرایش نهایی: 1401/10/11 | پذیرش: 1401/6/9 | انتشار: 1401/10/11
فهرست منابع
1. Ahmadi, J., B. Vaezi and A.R. Pour-Aboughadareh. 2014. Evaluation of Forage Yield Stability of Advanced lines of Grass pea (Lathyrus sativa L.) by Parametric and Non- Parametric Methods. Journal of Crop Breeding, 17(8): 159-159. [DOI:10.18869/acadpub.jcb.8.17.159]
2. Akbarpour, O.A., H. Dehghani and B. Sorkhi-Lalehloo. 2012. Study of grain yield stability of barley (Hordeum vulgare L.) promising lines in cold regions of Iran using regression methods. Iranian Journal of Crop Sciences, 14(2): 155-170 (In Persian).
3. Alishah, O., M. Vanda, M.R. Rahemi, M.H. Hekmat, M. Fathi, M.r. Vafaei, A. Naderi Arefi, S.Y. Masoumi, M.J. Aghaei and M.B. Khorshidi. 2022. Genotype by Environment Interaction and yield Stability Assessment in new promising Cotton Genotypes by Parametric, AMMI and GGE Biplot Analysis Methods. Journal of Crop Breeding, 40: 50-59 (In Persian).
4. Anoma, A., R. Collins and D. McNeil. 2014. The value of enhancing nutrient bioavailability of lentils: the Sri Lankan Scenario. African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development, 14(7): 29-43. [DOI:10.18697/ajfand.67.13640]
5. Badooei Delfard, R., K.H. Mostafavi and A. Mohammadi. 2016. Genotype-Environment Interaction and Yield Stability of Winter Barley Varieties (Hordeum vulgare L.). Journal of Crop Breeding, 20: 99-106 (In Persian).
6. Calish, L. and S. Houshmand. 2011. Estimate of heritability and relationship of some durum wheat characters using recombination inbred lines. Electronic Journal Crop Products, 4: 223-238 (In Persian).
7. Carvalho, L.P., C.C. Salgado, F.J.C. Farias and V.Q. Carneiro. 2015. Stability and adaptability of cotton genotypes for fiber quality. Ciência Rural, 45: 598-605. [DOI:10.1590/0103-8478cr2013023]
8. Costa, J.G.C., C.A. Rava, F.J.P. Zimmermann and L.C. Melo. 2008. Yield stability and adaptability of common bean line developed by Embrapa. Pesquisa Agropecuária Tropical, 2(38): 141-145.
9. Dehghani, H., S.H. Sabaghpour and N. Sabaghnia. 2008. Environment interaction for grain yield of some lentil genotypes and relationship among univariate stability statistics. Spanish Journal of Agricultural Research, 6(3): 385-394. [DOI:10.5424/sjar/2008063-5292]
10. Eberhart, S.A. and W.A. Russel. 1966. Stability parameters for comparing varieties. Crop Science, 6, 36-40. [DOI:10.2135/cropsci1966.0011183X000600010011x]
11. Farshadfar, E., S.H. Sabaghpour and H. Zali. 2012. Comparison of parametric and non-parametric stability statistics for selecting stable chickpea (Cicer arietinum L.) genotypes under diverse environments. Crop Science, 6(3): 514-524.
12. Farshadfar, E. 2008. Incorporation of AMMI stability value and grain yield in a single nonparametric index (GSI) in bread wheat. Pakistan Journal of Biological Sciences, 11(14): 1791-1796. [DOI:10.3923/pjbs.2008.1791.1796]
13. Farshadfar E., E. Mahtabi and M.M. Jowkar. 2013. Evaluation of genotype × environment interaction in chickpea genotypes using path analysis. International journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 1(6): 583-593.
14. Finlay, K.W. and G.N. Wilkinson. 1963. The analysis of adaptation in plant-breeding programs. Australian Journal of Agricultural Research, 14: 742-754. [DOI:10.1071/AR9630742]
15. Francis, T.R. and L.W. Kannenberg. 1978. Yield stability studies in short-season maize. 1. A descriptive method for grouping genotypes. Canadian Journal of Plant Science, 58: 1029-1034. [DOI:10.4141/cjps78-157]
16. Kalateh Jari1, S., K.H. Mostafavi and A. Nabipour. 2014. Interaction of Genotype and Environment on the Open Pollinated Sunflower (Helianthus annuus) Cultivars Based on Parametric Methods and Tai Method. Journal of Crop Breeding, 17: 114-122 (In Persian).
17. Karimizadeh, R. and M. Mohammadi. 2011. Determining the interaction of genotypes environment using parametric and nonparametric methods of phenotypic stability in lentil genotypes. Modern Genetics Journal, 6: 75-86 (In Persian).
18. Khan, M.A.U., F. Mohammad, F.U. Khan, S. Ahmad, M.A. Raza and T. Kamal. 2020. Comparison among different stability models for yield in bread wheat. Sarhad Journal of Agriculture, 36(1): 282-290. [DOI:10.17582/journal.sja/2020/36.1.282.290]
19. Majnoun Hosseini, N. 2008. Grain legume production (4th ed) Jihad-Daneshghahi Publishing Organization, Tehran. 283 pp (In Persian).
20. Maleia, M.P., A. Raimundo, L.D. Moiana, J.O. Teca, F. Chale, E. Jamal, J.N. Dentor and B.A. Adamugy. 2017. Stability and adaptability of cotton (Gossypium hirsutum L.) genotypes based on AMMI analysis. Australian Journal of Crop Science, 11: 367- 372. [DOI:10.21475/ajcs.17.11.04.pne60]
21. Mostafavi, K., S. Hosseini Imeni and M. Firoozi. 2014. Stability Analysis of Grain Yield in Lineas and Cultivars of Rice (Oriza sativa L.) Using AMMI (Additive Main effects and Multiplicative Interaction) Method. Iranian Journal of Field Crop Science, 45(3): 445-452 (In Persian).
22. Motthari, A.R., E. Majidi Hervan, B. Alizadeh and M. Khosroshali. 2018. Interaction effect of genotype×environment forseed yield of winter hybrids and open pollinated oilseed rape (Brassica napus L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 20(3): 237-251 (In Persian).
23. Najafi Mirak, T., M. Dastfal, B. Andarzian, H. Farzadi, M. Bahari and H. Zali. 2017. Stability Analysis of Grain Yield of Durum Wheat Promising Lines in Warm and Dry Areas Using Parametric and Non-Parametric Methods. Journal of Crop Production and Processing, 8(2): 79-96. [DOI:10.29252/jcpp.8.2.79]
24. Omidi, A.H., M.R. Shahsavari, S. Motalebipour and A.A. Mohammadi. 2010. Estimation of adaptability and stability of new spring safflower lines for seed and oil yields in different environmental conditions. Seed and Plant Improvement Journal, 26: 351-366 (In Persian).
25. Pinthus, M.J. 1973. Estimate of genotypic value: A proposed method. Euphytica, 22, 121- 123. [DOI:10.1007/BF00021563]
26. Ramazani, A. 2012. The study of yield stability of rice genotypes in Isfahan province. Cereal Research Communications, 2(3): 181-192 (In Persian).
27. Roemer, J. 1917. Sinde die ertagdreichen Sorten ertagissicherer? DLG-Mitteilungen 32: 87-89.
28. Roozeboom, K.L., T.W. Schapaugh, M.R. Tuinstra, R.L. Vanderlip and G. Milliken. 2008. Testing wheat in variable environments: Genotype, environment, interaction effects, and grouping test locations. Crop Science, 48: 317-330. [DOI:10.2135/cropsci2007.04.0209]
29. Razmi, Z., B. Masuodi, E. Hezarjaribi, A. Andarkhor, A. Faraji and Sh. Kia. 2022. Yield Evaluation of Soybean Genotypes across Diverse Environments by Statistical Parameters and GGE biplot. Journal of Crop Breeding, 40: 74- 82 (In Persian).
30. Shukla, G.K. 1972. Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components of variability. Heredity, 29: 237-245. [DOI:10.1038/hdy.1972.87]
31. Sabaghpour, S.H. 2007. Stability analysis of grain yield for promising lentil lines in autumn planting under dryland conditions. Iranian Journal of Crop Sciences, 8(4): 312-322 (In Persian).
32. Sarparast, R., F. Sheikh and H.A. Sowghi. 2011 Investigation of genotype and environment interaction and cluster analysis for seed yield in different lines of faba bean (Vicia faba L.). Iranian Journal of Pulses Research, 2: 99-106 (In Persian).
33. Shooshtari, M., H. Safari, M. Fayaz, M. Akbarzadeh and S. Nateghi. 2012. Evaluation of forage production stability of a few rangeland species using univariate parametric and nonparametric methods on Gavanbane Harsin rangelands in Kermanshah province. Iranian Journal of Range and Desert Reseach, 20: 570-583 (In Persian).
34. Tabrizi, H.Z. 2012. Genotype by environment interaction and oil yield stability analysis of six sunflower cultivars in Khoy, Iran. Advances in Environmental Biology, 6: 227-231.
35. Temesgen, T., G. Keneni, T. Sefera and M. Jarso. 2015. Yield stability and relationships among stability parameters in faba bean (Vicia faba L.) genotypes. The Crop Journal, 3: 258-268. [DOI:10.1016/j.cj.2015.03.004]
36. Wrick, G. 1962. Über eine Methode zür Erfassung der Okologischen Streubreite in Feldresuchen. Z. Pflanzenzuchtg, 47: 92-96.
37. Zarei, L., E., Farshadfar, R. Haghparast, R. Rajabi, M. Mohammadi Sarab Badieh and H. Zali. 2012. Comparison of different methods of stability evaluation in bread wheat genotypes under drought stress conditions. Electronic Journal of Crop Breeding, 5(3): 81-97 (In Persian).
38. Zeinalzadeh-Tabrizi, M., S. Mansouri and A. Fallah-Toosi. 2021. Evaluation of Seed Yield Stability of Promising Sesame Lines using Different Parametric and Nonparametric Methods. Plant Genetic Researches, 8: 43-60. [DOI:10.52547/pgr.8.1.4]
39. Yan, W., M.S. Kang, S. Woods and P.L. Cornelius. 2007. GGE Biplot vs AMMI analysis of genotype by environment data. Crop Sciences, 47: 643-655. [DOI:10.2135/cropsci2006.06.0374]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
