چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: چغندرقند یکی از محصولات مهم زراعی در دنیا است و بخش عمدهای از شکر مصرفی در کشور ما از این گیاه تأمین میشود. برنامههای اصلاح نباتات براساس ایجاد تنوع و انتخاب صفات کمی و کیفی بررسی تنوع ژنتیکی اولین گام برنامههای اصلاحی محسوب میشود.
مواد و روشها: در این مطالعه بهمنظور بررسی تنوع ژنتیکی از 30 ژنوتیپ (لاین اوتایپ) که دارای صفات فنوتیپی متفاوت بودند استفاده شد. این آزمایش به صورت طرح آزمایشی بلوک کامل تصادفی در سطح مزرعهای به اجرا در آمد. این 30 ژنوتیپ از نظر صفات مرفولوژیکی «نمره رشد، رنگ برگ، یکنواختی ریشه، بیماری ریزومانیا ریشه، درصد قند، عملکرد (وزن)، عملکرد قند» موردبررسی قرار گرفت.
یافتهها: نتایج تجزیه واریانس آماری صفات موردمطالعه نشان داد ژنوتیپها از نظر همه صفات اندازهگیری شده دارای اختلاف و تنوع معنیداری میباشند. همچنین ژنوتیپها به وسیله 10 جفت آغازگر SSR موردبررسی قرار گرفتند که از 10 آغازگر SSR، 3 آغازگر چند شکلی را نشان دادند. این 3 آغازگر از نظر الگوی باندی موردبررسی قرار گرفتند و باندها براساس وجود یا عدم وجود (صفر و یک) نمرده دهی شدند و برای درک بهتر شباهتها و تفاوتها از ماتریس تشابه استفاده شد. که نتایج نشان داد از بین 3 آغازگر موردمطالعه ، آغازگر SB06 ، 100% چند شکلی را نشان داده که میتوان نتیجه گرفت این نشانگر تنوع را بهتر نشان میدهد. علاوه بر ارزیابی صفات و تنوع ژنتیکی با استفاده از نشانگر مولکولی SSR، بهمنظور تعیین ارتباط بین صفات مورفولوژیکی و دادههای مولکولی و شناسایی نشانگرهایی که پیوستگی با این صفات را دارند نیز از روش رگرسیون گامبهگام انجام شد. نتایج حاصل از تجزیهوتحلیل رگرسیون گامبهگام نشان داد که ارتباط معنیداری بین صفات و برخی از مکانهای ژنی آغازگرهای موردمطالعه وجود دارند. مکان ژنی آغازگر SB06-1 با بیشترین تعداد صفت مرتبط بود. بالاترین همبستگی بین مکان ژنی آغازگر SB06-1 , SB06-3 و صفت یکنواختی ریشه (r=0.40**) در سطح 1% را نشان دادند.
نتیجهگیری: با نتایج بدست آمده از تجزیه ارتباط میتوان نتیجه گرفت که مکان ژنی آغازگر SB06-1 برای آغازگر SSR بالاترین ارتباط با صفات را نشان دادند. بنابراین، این نشانگرها میتوانند برای مطالعه تنوع ژنتیکی و تجزیه ارتباط در مطالعه برنامههای اصلاحی چغندرقند مورداستفاده قرار بگیرند و از آنها در انتخاب به کمک نشانگر استفاده نمود.نتایج حاصل از این تحقیق نشان داد که نشانگرهای SSR میتوانند ژنوتیپهای چغندرقند را از هم تفکیک کرده و تنوع ژنتیکی را بهخوبی نشان دهند. بنابراین از این نشانگرها میتوان در برنامههای اصلاحی استفاده نمود.
بازنشر اطلاعات | |
![]() |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |