دوره 12، شماره 36 - ( زمستان 1399 1399 )
جلد 12 شماره 36 صفحات 192-180 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zeinalzadeh-Tabrizi H, Mansouri S. (2020). Preliminary Evaluation of Yield, Agronomic Characteristics and Response of Sesame Lines to Wilt Disease in Moghan Region. J Crop Breed. 12(36), 180-192. doi:10.52547/jcb.12.36.180
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1165-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1165-fa.html
زینل زاده تبریزی حسین، منصوری سعدالله. ارزیابی مقدماتی عملکرد، خصوصیات زراعی و واکنش به بیماری پژمردگی بوته لاین‌های کنجد در منطقه مغان پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1399; 12 (36) :192-180 10.52547/jcb.12.36.180
1- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان اردبیل، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، اردبیل (مغان)، ایران
2- بخش تحقیقات دانه‌های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران
2- بخش تحقیقات دانه‌های روغنی، موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، ترویج و آموزش کشاورزی، کرج، ایران
چکیده: (3061 مشاهده)
به منظور ارزیابی عملکرد و خصوصیات زراعی و واکنش به بیماری پژمردگی بوته لاین‌های خالص انتخابی با استفاده از روش‌های چندمتغیره، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1398 به اجرا در آمد. مواد ژنتیکی مورد ارزیابی در این بررسی شامل 20 لاین برتر انتخابی به همراه رقم شاهد اولتان بودند. در طول فصل رشد صفات مختلف مانند درصد سبزکردن، روز تا شروع گلدهی، روز تا رسیدگی، ارتفاع بوته، ارتفاع شاخه‌بندی، ارتفاع اولین کپسول، تعداد کپسول در بوته، طول کپسول، قطر ساقه، تعداد دانه در کپسول، تعداد شاخه فرعی، میزان سبزینگی برگ، وزن هزار دانه و عملکرد دانه در هکتار اندازه‌گیری شدند. همچنین واکنش ژنوتیپ‌ها از نظر آلودگی به بیماری بوته‌میری فوزاریومی نمره‌دهی گردید. نتایج نشان داد که لاین 20 با 1604 کیلوگرم در هکتار بالاترین عملکرد دانه را در بین ژنوتیپ‌های مورد مقایسه داشت. ارزیابی بیماری پژمردگی فوزاریومی بوته نشان داد که لاین‌های ۱، ۴، 19 و ۲۰ متحمل‌ترین ژنوتیپ‌ها به بیماری پژمردگی فوزاریومی بوته بودند. بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار عملکرد دانه با صفات تعداد کپسول در بوته، میزان سبزینگی برگ، تعداد دانه در کپسول، ارتفاع بوته، وزن هزاردانه، طول کپسول و درصد سبزکردن بود اما با تعداد روز تا شروع گلدهی، روز تا رسیدگی و ارتفاع اولین کپسول منفی و معنی‌دار بود. نتایج تجزیه رگرسیون گام به گام و تجزیه علیت صفت عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات زراعی به عنوان متغیرهای مستقل نشان داد که سه صفت تعداد کپسول در بوته، تعداد دانه در کپسول و قطر ساقه به ترتیب بیشترین تاثیر مستقیم مثبت و معنی‌دار را روی عملکرد دانه داشتند. بیشترین تاثیر غیرمستقیم روی عملکرد دانه توسط تعداد دانه در کپسول از طریق تعداد کپسول در بوته بود. تجزیه خوشه‌ای، ژنوتیپ‌ها را در ۳ گروه متمایز گروه بندی کرد. گروه اول شامل لاین‌های ۱، ۴، ۱۳ و ۲۰ در اکثر صفات زراعی جزو ژنوتیپ‌های مطلوب بوده و به خوبی توسط تجزیه خوشه‌ای از سایر ژنوتیپ‌ها متمایز شدند. در کل، نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که لاین‌های 20، 4 و 1 به ترتیب با بیشترین عملکرد دانه در هکتار و برتر از نظر خصوصیات زراعی مهم و متحمل به بیماری پژمردگی بوته نسبت به رقم شاهد اولتان به عنوان لاین‌های امیدبخش قابل توصیه در منطقه مغان بودند.
فهرست منابع
1. Afshari-Azad, H., A.A. Keyhanian and P. Shimi. 2018. Sesame Handbook (Plant Protection). Agricultural Research, Education and Extension Organization, Iranian Research Institute of Plant Protection.
2. Anonymous. 2012. Annual Report. Iranian Vegtable Oil Industry Association.
3. Ashri, A. 2007. Sesame (Sesamum indicum L.) In: Singh RJ, editor. Genetics resources, chromosome engineering and crop Improvement, oilseed crops. In edited by: CRC Press. [DOI:10.1201/9781420005363.ch8]
4. Babu, D., P. Kumar and C. Rani. 2005. Genetic variability, heritability and genetic advance of seed yield and its components in sesame (Sesamum indicum L.). Research on Crops, 6(2): 307-308.
5. Biabani, A. and H. Pakniyat. 2008. Evaluation of seed yield-related characters in sesame (Sesamum indicum L.) using factor and path analysis. Pakistan Journal of Biological Sciences, 11(8): 1157-1160. [DOI:10.3923/pjbs.2008.1157.1160]
6. Bidgoli, A.M., G.A. Akbari, M.J. Mirhadi, E. Zand and S. Soufizadeh. 2006. Path analysis of the relationships between seed yield and some morphological and phenological traits in safflower (Carthamus tinctorius L.). Euphytica, 148(3): 261-268. [DOI:10.1007/s10681-005-9019-x]
7. Fallahpori, A., H. Aminian, N. Sahebani and S. Esmailzadeh-Hosseini. 2013. Evaluation of resistance of 20 sesame germplasms to damping-off caused by Fusarium oxysporum F. SP. Sesami in Yazd region and investigation of Phenylalanine Ammonialyase (PAL) activity in resistant and susceptible germplasms. Iranian Journal of Plant Pathology, 49(4): 149-151 (In Persian).
8. FAOSTAT. 2018. Agriculture Organization of the United Nations Statistics Division (2018). Available online at: http://www.fao.org/faostat/en/#data. Accessed August 2020.
9. Friedman, M. 1939. The use of ranks to avoid the assumption of normality implicit in the analysis of variance. Journal of the American Statistical Association, 32(200): 675-701. [DOI:10.1080/01621459.1937.10503522]
10. Ghasemipanah, M., R. Aminian, M. Gholamhoseini and F. Habibzadeh. 2019. Study the relationship between grain and oil yields with some morphological traits in sesame by multivariate analysis. Journal of Crop Production, 12(3): 119-208 (In Persian).
11. Gholinezhad, E. and R. Darvishzadeh. 2020. Path analysis of effective traits on oil and protein yield in sesame genotypes under different moisture conditions and mycorrhiza utilization. Iranian Journal of Field Crop Science, 51(1): 177-194 (In Persian).
12. Grubbs, F.E. 1969. Procedures for detecting outlying observations in samples. Technometrics, 11(1): 1-21. [DOI:10.1080/00401706.1969.10490657]
13. Heidari, M., M. Goleg, H. Ghorbani and M. Baradaran-Firozabad. 2016. Effect of drought stress and foliar application of iron oxide nanoparticles on grain yield, ion content and photosynthetic pigments in sesame (Sesamum indicum L.). Iranian Journal of Filed Crop Science, 46(4): 619-628 (In Persian).
14. IBM CORPORATION. 2016. SPSS for Windows, version 24. IBM Corp Armonk (NY).
15. Irani-Taklae, S.K., S. Farzaneh, A. Tobeh and H. Zeinalzadeh-Tabrizi. 2019. Investigation and comparison of promising cultivars and lines of sesame in Moghan region using correlation and cluster analysis. 2nd International and 6th National Iranian Congress on Organic vs. Conventional Agriculture, University of Mohaghegh Ardabili, Ardabil, Iran, August 2019.
16. Khan, N.U.I., M. Akbar, K.M. Sabir and S. Iqbal. 2001. Characters association and path coefficient analysis in sesame (Sesamum indicum L.). Journal of Biological Sciences, 1: 99-100. [DOI:10.3923/jbs.2001.99.100]
17. Mahalanobis, P.C. 1936. On the generalized distance in Statistics.
18. Mansouri, S. 2012. Selection in landraces and segregating generations and differentiation of sesame traits for agronomical traits and optimal quality. Research Report. Seed and Plant Improvement Institute (SPII). (In Persian).
19. Masoudi, B. 2019. An evaluation of the relationship between seed yield and oil percentage with some important agronomic traits in sesame by using path analysis and principal component analysis. Iranian Journal of Field Crops Research, 17(1): 99-110 (In Persian).
20. Masoudi, B. and M. Ahmadi. 2019. Evaluation of genetic diversity of agronomic and morphological traits of sesame genotypes. Journal of Crop Breeding, 11(31): 78-91 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.11.31.78]
21. Nasiri, F. and G. Saeidi. 2013. Evaluation of genetic variation of the breeding lines isolated from sesame (Sesamum indicum L.) landraces. Iranian Journal of Field Crops Research, 10(4): 659-666 (In Persian).
22. Parimala, K. and R. Mathur. 2006. Yield component analysis through multiple regression analysis in sesame. International Journal of Agricultural Research, 2: 338-340.
23. Patil, M. and R. Lokesha. 2018. Estimation of genetic variability, heritability, genetic advance, correlations and path analysis in advanced mutant breeding lines of sesame (Sesamum indicum L.). Journal of Pharmacognosy & Natural Products, 4: 1-4. [DOI:10.4172/2472-0992.1000151]
24. Pham, T.D., M. Geleta, T.M. Bui, T.C. Bui, A. Merker and A.S. Carlsson. 2011. Comparative analysis of genetic diversity of sesame (Sesamum indicum L.) from Vietnam and Cambodia using agro‐morphological and molecular markers. Hereditas, 148(1): 28-35. [DOI:10.1111/j.1601-5223.2010.02196.x]
25. Ramazani, S.H.R. 2013. Investigation on the yield and yield components of Iranian promising Sesame (Sesamum indicum L.) lines. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 6(1): 23-26.
26. Ramazani, S.H.R. and S. Mansouri. 2017. Relationships of quantitative traits in advanced lines of sesame. Journal of Crop Breeding, 9(23): 58-66 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.9.23.58]
27. Rao, V.T., D. Bharathi, Y.C. Mohan, V. Venkanna and D. Bhadru. 2013. Genetic variability and association analysis in sesame (Sesamum indicum L.). Crop Research (Hisar), 46(1/3): 122-125.
28. Rezaei, A. and A. Soltani. 1998. An Introduction to Applied Regression Analysis. Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran.
29. Robbelen, G., R.K. Downey and A. Ashri. 1987. Oil Crops of the World. Mc GrawHill Publication. New York.
30. Sadeghi, H. and S. Mansouri. 2016. Reaction of improved sesame lines and cultivars to fusarium wilt at in vitro and greenhouse conditions. Applied Researches in Plant Protection, 5(2): 59-70 (In Persian).
31. Salehi, M. and G. Saeidi. 2012. Genetic variation of some agronomic traits and yield component in breeding lines of sesame. Journal of Crop Breeding, 9: 77-92 (In Persian).
32. SAS Institute. 2008. SAS/STAT User's Guide Version 9.1. SAS Institute, Cary, NC.
33. Shapiro, S.S. and M.B. Wilk. 1965. An analysis of variance test for normality (complete samples). Biometrika, 52(3/4): 591-611. [DOI:10.1093/biomet/52.3-4.591]
34. Software, M.S. 2010. State College, PA: Minitab, Inc. In edited by. Original edition.
35. Vakili, H., M. Eshaqi, and H. Salimi. 2014. Sesame the queen of oilseeds. Sepid Berg Publishers.
36. Weiss, E.A. 2000. Oilseed Crops. 2nd Edition. Bodmin, UK: Blackwell Sc. Ltd.
37. Yol, E., E. Karaman, S. Furat and B. Uzun. 2010. Assessment of selection criteria in sesame by using correlation coefficients, path and factor analyses. Australian Journal of Crop Science, 4(8): 598.
38. Zeinali, H., A. Mirlohi and L. Safaei. 2006. Evaluation of relationship between grain yield and yield components in sesame (Sesamum indicum L.). Journal of Research in Agricultural Science, 2(1): 1-9 (In Persian). [DOI:10.4314/jost.v1i2.17522]
39. Zeinalzadeh-Tabrizi, H. and M. Ghaffari. 2010. Regression and path analysis of oil and seed yield in sunflower single cross hybrids (Helianthus annuus L.). Journal of Research in Crop Sciences, 2(6): 41-54 (In Persian).
40. Zeinalzadeh-Tabrizi, H. and S. Mansoori. 2018. Regression and path analysis of selected genotypes in segregating populations of sesame. 15th National Iranian Crop Science Congress, Karaj, Iran.
41. Zeinalzadeh-Tabrizi, H. and S. Mansouri. 2020. Identification of adapted genotypes in sesame lines based on multi-trait selection. Journal of Crop Production and Processing, In press (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
