دوره 13، شماره 40 - ( زمستان 1400 1400 )
جلد 13 شماره 40 صفحات 39-29 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Zabet M, Ebrahimzadeh A, Alizadeh Z, Samadzadeh A. (2021). Investigation of Morphological and Quantitative Traits using Diallel Analysis in Bread Wheat. J Crop Breed. 13(40), 29-39. doi:10.52547/jcb.13.40.29
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1112-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1112-fa.html
ضابط محمد، ابراهیم زاده امیر، علیزاده زهره، صمدزاده علیرضا. بررسی صفات مورفولوژی و کمی با استفاده از تجزیه دای‌آلل در گندم نان پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1400; 13 (40) :39-29 10.52547/jcb.13.40.29
1- گروه زراعت واصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند
چکیده: (2288 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: گندم یکی از محصولات مهم و استراتژیک به لحاظ ارزش غذایی است. آگاهی از نحوه کنترل ژنتیکی و توارث اجزای عملکرد جهت انتخاب بهترین روش به‌نژادی ضروری است. از این رو بایستی اطلاعات جامع و دقیقی از پارامترهای ژنتیکی کنترل کننده اجزای عملکرد در تصمیم‌گیری برای انتخاب روش به‌نژادی مناسب جهت رسیدن به حداکثر عملکرد دانه اتخاذ گردد.
مواد و روش‌ها: هفت ژنوتیپ الوند، آنفارم9، چمران2، بک‌کراس روشن، قدس، افق و رقم محلی سرخ‌دانه و 21 دورگ حاصل از آنها در قالب طرح دای‌آلل یک‌طرفه 7 × 7 طی سالهای 96-1394 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنی‌دار بین ژنوتیپ‌ها بود. تجزیه دای‌آلل به روش گریفینگ نشان داد که ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در تمامی صفات معنی‌دار بود. ژنوتیپ‌های بک‌کراس‌روشن و سرخ‌دانه ترکیب شونده‌های عمومی مطلوب و ژنوتیپ‌های افق و قدس ترکیب شونده‌های عمومی نامطلوب تشخیص داده شد. دورگ بک کراس‌روشن × چمران2 و الوند × قدس دورگ‌های مطلوب در اکثر صفات بودند و دورگ‌های افق × بک کراس‌روشن، افق × سرخ‌دانه و آنفارم9 × بک کراس‌روشن نامناسبترین دورگ‌ها بودند. تجزیه واریانس هیمن نشان داد که جزء افزایشی و غیر افزایشی واریانس ژنتیکی در تمامی صفات معنی‌دار گردید. با توجه به معنی‌دار شدن جزء b1 و b2، در اکثر صفات هتروزیس و فراوانی نابرابر آلل های غالب و مغلوب دیده شد. جزء b3 که معادل ترکیب‌پذیری خصوصی گریفینگ می‌باشد در کلیه صفات معنی‌دار گردید و نتایج حاصل از تجزیه گریفینگ را مورد تأیید قرار داد. نتایج این تحقیق نشان داد که برای معرفی رقم یا ارقام جدید در خراسان‌جنوبی (بیرجند) توصیه می‌شود که از رقم محلی سرخ‌دانه در تلاقی‌ها استفاده شود.
نتیجه‌گیری: مطالعه کنونی نشان داد که رقم محلی سرخ‌دانه اگرچه دارای عملکرد اقتصادی بالایی نمی‌باشد ولی دارای ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی بالایی در آمیزش با سایر ارقام می باشد. بنابراین توصیه می‌گردد که از این رقم محلی در تلاقی با سایر ارقام استفاده گردد تا به بوته فراموشی سپرده نشود.
مقدمه و هدف: گندم یکی از محصولات مهم و استراتژیک به لحاظ ارزش غذایی است. آگاهی از نحوه کنترل ژنتیکی و توارث اجزای عملکرد جهت انتخاب بهترین روش به‌نژادی ضروری است. از این رو بایستی اطلاعات جامع و دقیقی از پارامترهای ژنتیکی کنترل کننده اجزای عملکرد در تصمیم‌گیری برای انتخاب روش به‌نژادی مناسب جهت رسیدن به حداکثر عملکرد دانه اتخاذ گردد.
مواد و روش‌ها: هفت ژنوتیپ الوند، آنفارم9، چمران2، بک‌کراس روشن، قدس، افق و رقم محلی سرخ‌دانه و 21 دورگ حاصل از آنها در قالب طرح دای‌آلل یک‌طرفه 7 × 7 طی سالهای 96-1394 مورد بررسی قرار گرفتند.
یافته‌ها: تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنی‌دار بین ژنوتیپ‌ها بود. تجزیه دای‌آلل به روش گریفینگ نشان داد که ترکیب پذیری عمومی و خصوصی در تمامی صفات معنی‌دار بود. ژنوتیپ‌های بک‌کراس‌روشن و سرخ‌دانه ترکیب شونده‌های عمومی مطلوب و ژنوتیپ‌های افق و قدس ترکیب شونده‌های عمومی نامطلوب تشخیص داده شد. دورگ بک کراس‌روشن × چمران2 و الوند × قدس دورگ‌های مطلوب در اکثر صفات بودند و دورگ‌های افق × بک کراس‌روشن، افق × سرخ‌دانه و آنفارم9 × بک کراس‌روشن نامناسبترین دورگ‌ها بودند. تجزیه واریانس هیمن نشان داد که جزء افزایشی و غیر افزایشی واریانس ژنتیکی در تمامی صفات معنی‌دار گردید. با توجه به معنی‌دار شدن جزء b1 و b2، در اکثر صفات هتروزیس و فراوانی نابرابر آلل های غالب و مغلوب دیده شد. جزء b3 که معادل ترکیب‌پذیری خصوصی گریفینگ می‌باشد در کلیه صفات معنی‌دار گردید و نتایج حاصل از تجزیه گریفینگ را مورد تأیید قرار داد. نتایج این تحقیق نشان داد که برای معرفی رقم یا ارقام جدید در خراسان‌جنوبی (بیرجند) توصیه می‌شود که از رقم محلی سرخ‌دانه در تلاقی‌ها استفاده شود.
نتیجه‌گیری: مطالعه کنونی نشان داد که رقم محلی سرخ‌دانه اگرچه دارای عملکرد اقتصادی بالایی نمی‌باشد ولی دارای ترکیب‌پذیری عمومی و خصوصی بالایی در آمیزش با سایر ارقام می باشد. بنابراین توصیه می‌گردد که از این رقم محلی در تلاقی با سایر ارقام استفاده گردد تا به بوته فراموشی سپرده نشود.
فهرست منابع
1. Azar Ghalleh. 2019. Available at http://azarghalleh.com/wheat-history/.
2. Baker, R.J. 1978. Issues in diallel analysis.Crop Sci.,18:533-537. [DOI:10.2135/cropsci1978.0011183X001800040001x]
3. Borghi, B. and M. Perenzin. 1994. Diallel analysis to predict heterosis and combining ability for grain yield, yield components and bread-making quality in bread wheat (T. aestivum L.). Theoretical and Applied Genetics 89(7-8): 975-981. [DOI:10.1007/BF00224527]
4. Chowdhary, M.H., M.T. Arshad, G.M. Subhani and I. Khaliq. 1997. Inheritance of some polygenic traits in hexaploid spring wheat. Journal of Animal and Plant Sciences 7(3): 77-79.
5. Eshaghi Shamsabadi, E., H. Sabouri, H. Soughi and S.J. Sajadi. 2019. Diallel analysis of some important morpho-phenological traits in bread wheat (Triticum aestivum L.) crosses. Iranian Journal of Genetics and Plant Breedin, 8(1): 45-54 (In Persian).
6. Golparvar, A., S. Mottaghi and A. Lotfifar. 2011. Diallel analysis and analysis of grain yield and its components in bread wheat genotypes under drought stress conditions. Plant Production Technology, 11 (1): 62-51 (In Persian).
7. Griffing, B. 1956. Concept of general and specific combining ability in relation to Diallel crossing systems. Australian Journal of Biological Science, 9: 463-493. [DOI:10.1071/BI9560463]
8. Griffing, B. 1956b. A generalized treatment of the use of Diallel crosses in quantitative inheritance. Heredity, 10: 31-50. [DOI:10.1038/hdy.1956.2]
9. Haluver, A.R. and J.B. Miranda. 1982. Quantitative genetic in maize breeding. The Iowa State University. Ames, Iowa, 113 pp.
10. Hayman, B. I. 1954a. The theory and analysis of Diallel crosses. Genetics 39: 789- 809. [DOI:10.1093/genetics/39.6.789]
11. Heidari Rudbali, M., Abdolshahi, R., Baghizadeh, A and Qaderi, M.G. 2016. Genetic analysis of yield and related traits in bread wheat (Triticum aestivum) under drought stress. Journal of Crop Breeding, 8(18): 1-6 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.8.18.1]
12. Ikram, U.H. and L.Tanach. 1991. Diallel analysis of grain yield and other agronomic traits in durum wheat. Rachis, 10: 8-13.
13. Jinks, J.L. and B.I. Hayman. 1953. The analysis of Diallel crosses. Maize Genetics Coop. News Letter, 27: 48-54.
14. Karbasi Monzavi, B. 1988. Estimation of combining ability, genetic parameters and heritability of protein and grain yield and their related characteristics in autumn wheat. Master's thesis on plant breeding, Faculty of Agriculture, Isfahan University of Technology (In Persian).
15. Khahani, B., M.R. Bimta and B. Naserian. 2018. Estimation of general and specific combinability ability of morphological traits and grain yield in bread wheat. Journal of Crop Breeding, 10(25): 53-62 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.10.25.53]
16. Khodabandeh, N. 2013. Cereals. Tehran University Press, Tehran, Iran, 538pp (In Persian).
17. Kjeldahl, J. 1883. "Neue Methode zur Bestimmung des Stickstoffs in organischen Körpern" (New method for the determination of nitrogen in organic substances), Zeitschrift für analytische Chemie, 22 (1): 366-383. [DOI:10.1007/BF01338151]
18. Lee, J. and P.J. Kaltsikes. 1970. Diallel analysis of correlated sequential characters in durum wheat. Crop Science, 10: 770-772. [DOI:10.2135/cropsci1972.0011183X001200060016x]
19. Makumbi, D., G. Alvarado, J. Crossaand J. Burgueño. 2018. SASHAYDIALL: A SAS program for Hayman's diallel analysis. Crop Science, 58: 1605-1615. [DOI:10.2135/cropsci2018.01.0047]
20. Manjit, S.K. 2003. Handbook of Formulas and Software for Plant Geneticists and Breeders Haworth Press/CRC Press, Bighamton, NY, USA.pp, 348.
21. Mishra, P.C., T.B. Singh, S.M. Kurmvanshi and S.N. Soni. 1996. Gene action in Diallel of bread wheat under late sown condition. Journal of Soil and Crops, 2: 128-131.
22. Mondal, A.B. and T. Dasgupta. 1998. Diallel analysis in wheat. Indian Journal of Genetic and Plant Breeding, 48: 167-170.
23. Sadeghi, F. 2014. Evaluation of genetic structure of yield and yield components in bread wheat (Triticum aestivum L) using Diall method. Journal of Crop Breeding, 6(13): 101-113 (In Persian).
24. Sadr Abadi, d., H. Marashi and M. Nasiri Mahallati. 1991. Principles of crop cultivation. Ferdowsi University of Mashhad, 538 pp (In Persian).
25. Sarawgi, A.K., M.N. Sirvastava and B.P. Chowdhary. 1991. Partial Diallel cross analysis of yield and its related characters in rice (O. sativa L.) under irrigated and rainfed situations. Indian Journal of Genetic and Plant Breeding, 51(1): 30-36.
26. Shoshi-Dezfoli, A.A and R. Honarnezhad. 2005. Determination of gene action and heritability of some of the traits related to rice quality using graphical analysis of diallel. Iranian Journal of agricultural Science, 36(4): 813-818.
27. Soltanlou, H. 2000. Genetic analysis of resistance to yellow rust in wheat. Master thesis. Faculty of Agriculture, Tehran University (In Persian).
28. Vaezi, S.H., C. Abd-Mishani, B. Yazdi-Samadi and M.R. Ghannadha. 1999. Genetic analysis of some quantitative characteristics of maize. Iranian Journal of agricultural Science, 30(4): 839-850 (In Persian).
29. Validzadeh, M. and M. Moghaddam. 2016. Introduction to quantitative genetics. University Publishing Center Press, 558 pp (In Persian).
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
