TY - JOUR JF - jcb JO - jcb VL - 13 IS - 40 PY - 2021 Y1 - 2021/12/01 TI - Identification of Irrigated Barley Genotypes with High and Stable Grain Yield in Warm Regions of Iran TT - شناسایی ژنوتیپ های جو آبی با عملکرد دانه بالا و پایدار در مناطق گرم ایران N2 - چکیده مبسوط مقدمه و هدف: با توجه به فراوانی تنش­های غیرزنده و زنده در اقلیم گرم، دست­یابی به ژنوتیپ­هایی از جو که تحت این شرایط عملکرد قابل قبول و پایداری داشته باشند از اصلی­ترین اهداف به­ نژادی جو در این مناطق می­باشد. مواد و روش‌ها: تعداد هفده ژنوتیپ امیدبخش جو آبی به همراه دو ژنوتیپ شاهد در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی واقع در اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان به مدت دو سال زراعی (99-1397) مورد مقایسه قرار گرفتند. به­منظور بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ­های دارای عملکرد بالا، از تجزیه گرافیکی GGE بای­پلات استفاده شد. یافته‌ها: تجزیه واریانس مرکب داده­ های عملکرد دانه نشان داد که اثرهای ساده مکان، ژنوتیپ و اثرهای متقابل سال × مکان، ژنوتیپ × مکان و سال × مکان × ژنوتیپ معنی­دار می­باشند. مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ­های G1، G2، G4، G5، G10، G12، G16 و G19 نسبت به بقیه ژنوتیپ­ها عملکرد بالایی داشته و می ­توانند مورد توجه قرار گیرند. پایداری عملکرد دانه این ژنوتیپ­ها نیز مورد بررسی قرار گرفت تا ژنوتیپ­های دارای عملکرد مطلوب و پایدار شناسایی شوند. نتایج حاصل از روش GGE بای­پلات نشان داد که دو مولفه اصلی نخست به ترتیب 36/76 و 16/68 درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند و در نتیجه این دو مولفه می­توانند به منظور توجیه عملکرد دانه ژنوتیپ­ها مورد استفاده قرار گیرند. در این آزمایش دو ابر محیط مجزا مشخص گردید. محیط کلان اول شامل سال اول و دوم اهواز و زابل و ژنوتیپ G19 با میانگین عملکرد کل 5114 کیلوگرم در هکتار به عنوان ژنوتیپ برتر در این محیط شناسایی شد. محیط کلان دوم شامل سال اول و دوم گنبد و داراب ژنوتیپ G5 با میانگین عملکرد 5155 کیلوگرم در هکتار ژنوتیپ برتر این محیط بود. سال­های اول و دوم مغان در مرز بین دو محیط کلان قرار داشتند. ژنوتیپ­های G3، G6، G8، G9، G14، G17 و G18 در هیچ یک از محیط­های کلان قرار نگرفتند و در نتیجه مناسب کشت در محیط­های مورد آزمایش نبودند. نمای بای‌پلات ژنوتیپ ایده‌آل نشان داد که ژنوتیپ­های G4 و G5 کمترین فاصله را از ژنوتیپ ایده­ آل دارا بوده و در نتییجه مطلوبترین آنها می باشند. نمای برداریGGE بای‌پلات نشان ‌داد که سال های اول و دوم مغان، نزدیکترین محیط­ها به محیط ایده آل بوده و قابلیت تمایز بالایی دارند. نتیجه‌گیری: ژنوتیپ­های G5 و G6 به ترتیب در مناطق گرم شمال و گرم جنوب کشور دارای عملکرد بالا و پایدار بوده و برای این مناطق مناسب تشخیص داده شدند. SP - 162 EP - 172 AU - Barati, Ali AU - Zali, Hassan AU - Pour-Aboughadareh, Alireza AU - Gholipour, Ahmad AU - Koohkan, Shirali AU - Shahbazi Homounlo, Kamal AU - Marzoghiyan, Akbar AU - Jabbari, Mehdi AU - Poodineh, Omid AU - Kheirgoo, Masoumeh AD - Agricultural Research, Education and Extension Organization (AREEO), Karaj, Iran KW - Adaptability KW - GGE biplot KW - Stability analysis UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1262-fa.html DO - 10.52547/jcb.13.40.162 ER -