TY - JOUR T1 - Fennel Populations Grouping and Evaluation from the Agronomic and Morphological Traits under Favorable and Limited Irrigation Conditions TT - ارزیابی و گروه‌بندی جمعیت‌های رازیانه از نظر صفات زراعی و مورفولوژیک در شرایط آبیاری نرمال و محدود JF - jcb JO - jcb VL - 13 IS - 37 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1157-fa.html Y1 - 2021 SP - 85 EP - 93 KW - Cluster analysis KW - Drought tolerance indices KW - Fennel KW - Water deficit stress KW - Yield and essential oil of grain N2 - به­ منظور گروه‌بندی 19 جمعیت‌ گیاه دارویی رازیانه از نظر صفات زراعی و مورفولوژیک، آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در سه تکرار در دو شرایط آبیاری نرمال و محدود در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه تبریز انجام گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثرات شرایط مختلف آبیاری، جمعیت و اثر متقابل شرایط در جمعیت برای اکثر صفات مورد ارزیابی معنی‌دار است؛ که نشانگر وجود اختلاف معنی‌دار بین جمعیت‌های مورد مطالعه رازیانه و همچنین واکنش متفاوت جمعیت‌ها در شرایط مختلف آبیاری بود. همچنین تحت تنش کم‌آبی صفات تعداد چتر، تعداد دانه در چتر، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، عملکرد اسانس در تمامی جمعیت‌های مورد مطالعه با کاهش معنی‌دار روبه‌رو بوده‌اند. این در حالی بود که تمامی جمعیت‌های مورد مطالعه در شرایط تنش کم‌آبی با افزایش معنی‌دار میزان اسانس همراه‌ بودند. همبستگی در شرایط تحت تنش کم‌آبی بین عملکرد دانه و عملکرد اسانس (0/949)، تعداد چتر (0/696)، تعداد دانه در چتر (0/469)، ارتفاع بوته (0/641)، تعداد پنجه (0/617) و بیوماس (0/891) مثبت و معنی‌دار بود. این نشان می ­دهد صفات مذکور بیشترین تاثیر را بر روی عملکرد دانه در شرایط تنش کم ­آبی داشتند. در شرایط آبیاری نرمال جمعیت­ های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات در سه گروه قرار گرفتند و جمعیت‌های بناب و بیرجند از نظر تمام صفات مورد ارزیابی از جمله عملکرد دانه و اسانس در گروه برتر قرار گرفتند. در شرایط تنش کم‌آبی نیز جمعیت­ های مورد مطالعه از نظر تمامی صفات در سه گروه قرار گرفتند و گروه برتر شامل جمعیت‌های گرینه، 11486 (آلمان)، 1182 (آلمان)، همدان و بناب بود. گروه‌بندی جمعیت‌ها بر اساس شاخص‌های تحمل به خشکی نشان داد که جمعیت‌های بناب، بیرجند، 11486 (آلمان) و همدان از نظر تحمل به خشکی نسبت به دیگر جمعیت‌های مورد ارزیابی، برتری دارند. M3 10.52547/jcb.13.37.85 ER -