RT - Journal Article T1 - Evaluation of Chloride Accumulation and yield Stability of Oriental Tobacco Promising lines (Nicotiana tabacum L.) JF - jcb YR - 2021 JO - jcb VO - 13 IS - 40 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1275-fa.html SP - 60 EP - 73 K1 - Chloride Accumulation K1 - Dried Matter Yield K1 - Oriental Tobacco K1 - Stability Analysis AB - چکیده مبسوط مقدمه و هدف: توتون (Nicotiana tabacum L.) از گیاهان مهم زراعی، صنعتی و تجاری از تیره بادنجانیان است. کلر به عنوان یک ریز مغذی اثرات مثبتی روی کیفیت توتون دارد؛ اما تجمع بیشتر آن در برگ (بیش از 2 درصد وزن خشک برگ) باعث افت کیفیت می ­شود. پروژه­ ی به ­نژادی جهت دستیابی به ارقام جدید با قابلیت تجمعِ کمِ کلر در برگ طرح­ریزی و اجرا گردید. مواد و روش­ ها: بر اساس نتایج تجزیه دیالل و تجزیه میانگین نسل­ها، ترکیب تلاقی Basma Seres 31 × SPT 406 انتخاب و با روش شجره­ای مدیریت جمعیت نسل­های در حالِ تفرق تا رسیدن به لاین­های با میزان تجمعِ کلرِ کم ادامه یافت. چهار لاین با کمترین میزان تجمع کلر در برگ از نسل F7 ترکیب تلاقی مذکور انتخاب شدند. چهار لاین امیدبخش (لاین­های 11، 37، 38 و 45 ) به همراه ارقام Basma Seres 31 (رقم مرجع) و Urmia 205 (رقم تجاری) با تجمع کلر بالا، به عنوان شاهد، در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار طی سال­های زراعی 1397 و 1398 در دو مکان (روستای مرنگلوی بزرگ/ ارومیه و روستای بسطام/ قره­ضیاءالدین با میزان کلر بالای خاک و آبِ آبیاری) ارزیابی شدند. یافته­ ها: بر اساس نتایج تجزیه واریانس، بین لاین­ها از نظر میزان تجمع کلر در برگ و عملکرد برگ خشک تفاوت معنی­ دار وجود داشت. در سال اول و دوم آزمایش، میزان تجمع کلر در برگ به ترتیب از 1/89 تا 3/20 و 1/79 تا 3/29 درصد وزن خشک برگ و عملکرد برگ خشک به ترتیب از 1388 تا 3574 و 1320 تا 3108 کیلوگرم در هکتار متغییر بود. بر اساس نتایج مقایسه میانگین­ها، لاین­های 11 و 45 به ترتیب با میانگین 1/99 و 1/79 درصد، کمترین میزان تجمع کلر و ارقام شاهد Basma Seres 31 و Urmia 205 به ترتیب با میانگین 3/3 و 2/3 درصد، بیشترین میزان تجمع کلر در برگ را داشتند. از نظر عملکرد برگ خشک، رقم شاهد Urmia 205 و لاین 11 به ترتیب با میانگین عملکرد برگ خشک 2840 و 2775 کیلوگرم در هکتار، بیشترین و لاین 45 با میانگین عملکرد برگ خشک 1508 کیلوگرم در هکتار کمترین عملکرد را در بین لاین­ها و ارقام مورد بررسی دارا بودند. نتیجه­ گیری: لاین 11 با جذب کم کلر و عملکرد بالا و پایدار برگ خشک، بهترین لاین در میان لاین­ها و ارقام مورد بررسی می ­باشد. لذا در مناطق تحت کشت توتون در آذربایجان غربی که کلر بالا در خاک و آب آبیاری وجود دارد (بیش از 1/5 میلی‌اکی والان در لیتر عصاره اشباع ) و محصول استحصالی عمل­آوری شده حاوی بیش از 3 درصد کلر در وزن خشک می ­باشد و به همین دلیل کشت توتون ممنوع شده است، می‌توان لاین 11 توتون شرقی را کشت نموده و بدین ترتیب کشت توتون شرقی را در این منطقه حفظ و احیا نمود. LA eng UL http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1275-fa.html M3 10.52547/jcb.13.40.60 ER -