دوره 17، شماره 1 - ( بهار 1404 )
جلد 17 شماره 1 صفحات 103-88 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Asadi A A, Amini A, Rezaei Murad Alaa M, Mahmoodi Pirahani A A, Babaei T, Ghadiri A. (2026). The Genotype × Environment Interaction Effect in Water Deficit in Promising Bread Wheat Genotypes Using the Selection Index Ideal Genotype (SIIG). J Crop Breed. 17(1), 88-103. doi:10.61186/jcb.17.1.88
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1544-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1544-fa.html
اسدی علی اکبر، امینی اشکبوس، رضایی مراد اعلی محمد، محمودی پیراهنی علی اکبر، بابایی تقی، غدیری عادل. بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در شرایط تنش کمبود آب انتهای فصل در ژنوتیپ‌های امیدبخش گندم نان با استفاده از شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌آل SIIG پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1404; 17 (1) :103-88 10.61186/jcb.17.1.88
علی اکبر اسدی*1 
، اشکبوس امینی2، محمد رضایی مراد اعلی3، علی اکبر محمودی پیراهنی4، تقی بابایی5، عادل غدیری5
، اشکبوس امینی2، محمد رضایی مراد اعلی3، علی اکبر محمودی پیراهنی4، تقی بابایی5، عادل غدیری5
1- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان زنجان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، زنجان، ایران
2- مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
4- بخش تحقیقات نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
5- بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
2- مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
3- بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان آذربایجان غربی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، ارومیه، ایران
4- بخش تحقیقات نهال و بذر، مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران
5- بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران
چکیده: (391 مشاهده)
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از کشور ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد دستیابی به ژنوتیپ‌های پایدار دارای ثبات عملکردی خوب یکی از روش‌های مقابله با تنش خشکی می‌باشد. با اینحال بهدلیل وجود اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، شناسایی ارقام و ژنوتیپ‌هایی که در شرایط متنوع و مختلف محیطی دارای پایداری مطلوب و عملکرد قابل قبول باشند امر پیچیده‌ای است. روش‌های زیادی جهت تعیین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای شناسایی ارقام پایدار شناخته شده است که به دو گروه تک متغیره (پارامتری و ناپارامتری) و چند متغیره تقسیم می‌شوند. هر یک از این روش‌ها جنبه‌های مختلفی از پایداری ژنوتیپ‌ها را نشان می‌دهند و یک روش بهتنهایی نمی‌تواند عملکرد یک ژنوتیپ را در محیط‌های مختلف از جنبه‌های مختلف پایداری بررسی کند. هدف از این تحقیق، انتخاب ژنوتیپ‌های امیدبخش گندم نان با عملکرد بالا و پایداری مناسب در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در اقلیم سرد کشور با استفاده از روش‌های گوناگون تجزیه پایداری تک متغیره پارامتری و ناپارامتری و چند متغیره بود.
مواد و روش‌ها: 14 ژنوتیپ گندم آبی به همراه ارقام شاهد میهن، حیدری، زرینه و زارع (18 ژنوتیپ) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی(RCBD) با سه تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی کرج، مشهد، میاندوآب، اراک و زنجان در سال‌های زراعی 1398 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی پایداری ژنوتیپ‌ها، از روش‌های تک‌متغیره پارامتری و ناپارامتری، تجزیه چند متغیرهAMMI و پارامترهای تجزیه AMMI استفاده شد. همچنین به منظور ادغام روش‌های تک‌متغیره پارامتری و ناپارامتری و پارامترهای پایداری AMMI از روش شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب SIIG استفاده شد.
یافته‌ها: اثر مکان، اثر متقابل سال × مکان، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل سه‌گانه ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 1 درصد و اثر متقابل ژنوتیپ × مکان در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بودند. اثر اصلی محیط 61/43 درصد، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط 22/92 درصد و اثر اصلی ژنوتیپ 8/03 درصد، از مجموع مربعات کل آزمایش را تبیین کردند. در روش‌های پارامتری، براساس ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون ژنوتیپ‌های G17، G5، G13 و G1، براساس واریانس انحراف از خط رگرسیون ژنوتیپ‌های G9، G7، G1، براساس دو شاخص اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا ژنوتیپ‌های G9، G1، G7،
G17 وG4 ، براساس روش پلستد و پترسون ژنوتیپ‌های G9، G1، G17، G4 و G7، براساس روش پلستد ژنوتیپ‌های G9، G1، G17 و G4 و براساس روش مجموع رتبه کانگ ژنوتیپ‌های G9، G1، G7 و G4 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناخته شدند. در روش‌های ناپارامتری، بر اساس آماره‌های Si(1) و Si(2) ژنوتیپ‌های G9، G15 و G7 و بر اساس آماره‌های Si(3) و Si(6) ژنوتیپ‌های G9،G1 ، براساس آماره NP(1) ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7، براساس آماره NP(2) ژنوتیپ‌های G3، G9، G17 و G1 و براساس آماره‌های NP(3) و NP(4) نیز ژنوتیپ‌های G9 و G1 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار در نظر گرفته شدند. در تجزیه AMMI، با توجه به معنی‌دار شدن شش مؤلفه اصلی اول تا ششم ،دو مؤلفه اول و دوم بیشترین سهم (8/57%) را در تبیین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نشان دادند. براساس بای‌پلات AMMI1، ژنوتیپ‌های G9 و G17 و در بین محیط‌ها، محیط‌های زنجان 1 و اراک 2 بهدلیل داشتن عملکرد دانه بالاتر از میانگین و مقدار بسیار پایین مؤلفه اول به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها شناخته شدند. براساس بای‌پلات AMMI2 ژنوتیپ خاصی را بهدلیل عدم نزدیکی به مبدأ مختصات نمی‌توان به‌عنوان ژنوتیپی با سازگاری عمومی بالا معرفی کرد. بااین‌حال ژنوتیپ‌های G9 و G17 تا حدودی نسبت به بقیه سازگاری عمومی بهتری را نشان دادند و چون عملکرد بالاتری نسبت به میانگین داشتند قابل توصیه بودند. برمبنای شاخص پایداری ASV، ژنوتیپ‌های G18، G17، G15، G9 وG16 ، برمبنای شاخص WAAS ژنوتیپ‌های G9، G1، G7، G4 و G17، براساس شاخص SIPC ژنوتیپ‌های G9، 33، G1 و G17، براساس شاخص ZA ژنوتیپ‌های G9، G15 و G17، براساس شاخص EV ژنوتیپ‌های G9، G1، G3 و G7، براساس شاخص ASTB ژنوتیپ‌های G9 و G1، براساس شاخص ASI ژنوتیپ‌های G17، G18، G15، G9 و G16، براساس شاخص FA ژنوتیپ‌های G9، G1، G17 و G7، براساس شاخص DZ ژنوتیپ‌های G9، G3، G1 و G7، براساس شاخص DA ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7، براساس شاخص MASI ژنوتیپ‌های G9، G17، G18 و G16، براساس شاخص MASV ژنوتیپ‌های G9، G1 و G4 و براساس شاخص AVAMGE ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7 به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب شدند.
نتیجه‌گیری براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌ال (شاخصSIIG ) در هر دو روش تک متغیره و چند متغیره، ژنوتیپ‌های G9، G1 و G17 دارای نزدیکترین مقدار به عدد یک بوده و هرسه این ژنوتیپ‌ها نیز عملکردی بالاتر از میانگین داشتند؛ بنابراین به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب شدند. همچنین استفاده از شاخص SIIG در هر دو روش تک‌متغیره و چند متغیره تا حدودی نتایج یکسانی را نشان داد؛ بنابراین بهتر است که از این شاخص کلی جهت جمع‌بندی تمامی اطلاعات حاصل از روش‌های مختلف استفاده کرد.
مقدمه و هدف با توجه به اینکه بخش عمده‌ای از کشور ایران جزء مناطق خشک و نیمه خشک می‌باشد دستیابی به ژنوتیپ‌های پایدار دارای ثبات عملکردی خوب یکی از روش‌های مقابله با تنش خشکی می‌باشد. با اینحال بهدلیل وجود اثر متقابل ژنوتیپ × محیط، شناسایی ارقام و ژنوتیپ‌هایی که در شرایط متنوع و مختلف محیطی دارای پایداری مطلوب و عملکرد قابل قبول باشند امر پیچیده‌ای است. روش‌های زیادی جهت تعیین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط برای شناسایی ارقام پایدار شناخته شده است که به دو گروه تک متغیره (پارامتری و ناپارامتری) و چند متغیره تقسیم می‌شوند. هر یک از این روش‌ها جنبه‌های مختلفی از پایداری ژنوتیپ‌ها را نشان می‌دهند و یک روش بهتنهایی نمی‌تواند عملکرد یک ژنوتیپ را در محیط‌های مختلف از جنبه‌های مختلف پایداری بررسی کند. هدف از این تحقیق، انتخاب ژنوتیپ‌های امیدبخش گندم نان با عملکرد بالا و پایداری مناسب در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در اقلیم سرد کشور با استفاده از روش‌های گوناگون تجزیه پایداری تک متغیره پارامتری و ناپارامتری و چند متغیره بود.
مواد و روش‌ها: 14 ژنوتیپ گندم آبی به همراه ارقام شاهد میهن، حیدری، زرینه و زارع (18 ژنوتیپ) در شرایط تنش خشکی انتهای فصل در قالب طرح آماری بلوک‌های کامل تصادفی(RCBD) با سه تکرار در ایستگاه‌های تحقیقاتی کرج، مشهد، میاندوآب، اراک و زنجان در سال‌های زراعی 1398 تا 1400 مورد بررسی قرار گرفتند. برای بررسی پایداری ژنوتیپ‌ها، از روش‌های تک‌متغیره پارامتری و ناپارامتری، تجزیه چند متغیرهAMMI و پارامترهای تجزیه AMMI استفاده شد. همچنین به منظور ادغام روش‌های تک‌متغیره پارامتری و ناپارامتری و پارامترهای پایداری AMMI از روش شاخص انتخاب ژنوتیپ مطلوب SIIG استفاده شد.
یافته‌ها: اثر مکان، اثر متقابل سال × مکان، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل سه‌گانه ژنوتیپ × سال × مکان در سطح احتمال 1 درصد و اثر متقابل ژنوتیپ × مکان در سطح احتمال 5 درصد معنی‌دار بودند. اثر اصلی محیط 61/43 درصد، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط 22/92 درصد و اثر اصلی ژنوتیپ 8/03 درصد، از مجموع مربعات کل آزمایش را تبیین کردند. در روش‌های پارامتری، براساس ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون ژنوتیپ‌های G17، G5، G13 و G1، براساس واریانس انحراف از خط رگرسیون ژنوتیپ‌های G9، G7، G1، براساس دو شاخص اکووالانس ریک و واریانس پایداری شوکلا ژنوتیپ‌های G9، G1، G7،
G17 وG4 ، براساس روش پلستد و پترسون ژنوتیپ‌های G9، G1، G17، G4 و G7، براساس روش پلستد ژنوتیپ‌های G9، G1، G17 و G4 و براساس روش مجموع رتبه کانگ ژنوتیپ‌های G9، G1، G7 و G4 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار شناخته شدند. در روش‌های ناپارامتری، بر اساس آماره‌های Si(1) و Si(2) ژنوتیپ‌های G9، G15 و G7 و بر اساس آماره‌های Si(3) و Si(6) ژنوتیپ‌های G9،G1 ، براساس آماره NP(1) ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7، براساس آماره NP(2) ژنوتیپ‌های G3، G9، G17 و G1 و براساس آماره‌های NP(3) و NP(4) نیز ژنوتیپ‌های G9 و G1 به‌عنوان ژنوتیپ‌های پایدار در نظر گرفته شدند. در تجزیه AMMI، با توجه به معنی‌دار شدن شش مؤلفه اصلی اول تا ششم ،دو مؤلفه اول و دوم بیشترین سهم (8/57%) را در تبیین اثر متقابل ژنوتیپ × محیط نشان دادند. براساس بای‌پلات AMMI1، ژنوتیپ‌های G9 و G17 و در بین محیط‌ها، محیط‌های زنجان 1 و اراک 2 بهدلیل داشتن عملکرد دانه بالاتر از میانگین و مقدار بسیار پایین مؤلفه اول به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها شناخته شدند. براساس بای‌پلات AMMI2 ژنوتیپ خاصی را بهدلیل عدم نزدیکی به مبدأ مختصات نمی‌توان به‌عنوان ژنوتیپی با سازگاری عمومی بالا معرفی کرد. بااین‌حال ژنوتیپ‌های G9 و G17 تا حدودی نسبت به بقیه سازگاری عمومی بهتری را نشان دادند و چون عملکرد بالاتری نسبت به میانگین داشتند قابل توصیه بودند. برمبنای شاخص پایداری ASV، ژنوتیپ‌های G18، G17، G15، G9 وG16 ، برمبنای شاخص WAAS ژنوتیپ‌های G9، G1، G7، G4 و G17، براساس شاخص SIPC ژنوتیپ‌های G9، 33، G1 و G17، براساس شاخص ZA ژنوتیپ‌های G9، G15 و G17، براساس شاخص EV ژنوتیپ‌های G9، G1، G3 و G7، براساس شاخص ASTB ژنوتیپ‌های G9 و G1، براساس شاخص ASI ژنوتیپ‌های G17، G18، G15، G9 و G16، براساس شاخص FA ژنوتیپ‌های G9، G1، G17 و G7، براساس شاخص DZ ژنوتیپ‌های G9، G3، G1 و G7، براساس شاخص DA ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7، براساس شاخص MASI ژنوتیپ‌های G9، G17، G18 و G16، براساس شاخص MASV ژنوتیپ‌های G9، G1 و G4 و براساس شاخص AVAMGE ژنوتیپ‌های G9، G1 و G7 به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب شدند.
نتیجه‌گیری براساس شاخص انتخاب ژنوتیپ ایده‌ال (شاخصSIIG ) در هر دو روش تک متغیره و چند متغیره، ژنوتیپ‌های G9، G1 و G17 دارای نزدیکترین مقدار به عدد یک بوده و هرسه این ژنوتیپ‌ها نیز عملکردی بالاتر از میانگین داشتند؛ بنابراین به‌عنوان پایدارترین ژنوتیپ‌ها انتخاب شدند. همچنین استفاده از شاخص SIIG در هر دو روش تک‌متغیره و چند متغیره تا حدودی نتایج یکسانی را نشان داد؛ بنابراین بهتر است که از این شاخص کلی جهت جمع‌بندی تمامی اطلاعات حاصل از روش‌های مختلف استفاده کرد.
فهرست منابع
1. Abyar, S., Navabpour, S., Karimizadeh, R., Nasrollahnejad ghomi, A. A., Kiani, G., & Gholizadeh, A. (2021). Evaluation of genotype × environment interaction and grain yield stability of different bread wheat genotypes using non-parametric methods. Cereal Research, 11(2), 89-104. [DOI:10.22124/cr.2021.20461.1687]
2. Aghaee-Sarbarzeh, M., Dastfal, M., Farzadi, H., Andarzian, B., Shahbazpour-Shahbazi, A., Bahari, M., & Rostami, H. (2012). Evaluation of durum wheat genotypes for yield and yield stability in warm and dry areas of Iran. Seed and Plant Improvement Journal, 2, 315-325. [DOI:10.22092/spij.2017.111110 [In Persian]]
3. Ajay, B. C., Aravind, J., & Abdul Fiyaz, R. (2018). Ammistability: additive main effects and multiplicative interaction model stability parameters. https://cran. r-Project.org/src/contrib/Archive/ammistability/. [DOI:10.32614/CRAN.package.ammistability]
4. Akcura, M., Kaya, Y., Taner S., & Ayranici, R. (2006). Parametric stability analysis for grain yield of durum wheat. Plant Soil Environment, 52, 254-261.
https://doi.org/10.17221/3438-PSE [DOI:10.17221/3438-pse]
5. Amini, A., Asadi, A. A., Chaichi, M., Ezat-Ahmadi, M., Gasemi, M., Eivazi, A. R., babaee, T., & ghodsi, M. (2023). Investigating the stability of bread wheat genotypes under water deficit stress conditions in different cold climate regions of Iran using AMMI and GGE Biplot analysis. Journal of Crop Breeding, 15(48), 78-92. http://dx.doi.org/10.61186/jcb.15.48.78 [In Persian] [DOI:10.61186/jcb.15.48.78]
6. Annicchiarico, P. (1997). Joint regression vs AMMI analysis of genotype-environment interactions for cereals in Italy. Euphytica, 94, 53-62,
https://doi.org/10.1023/A:1002954824178 [DOI:10.1023/A:1002954824178.]
7. Chimdesa, O., Asefa, K., Alemu, S., & Teshom, G. (2019). Evaluating agronomic performance and yield stability of improved bread wheat varieties across low moisture stress areas of Guji zone, Southern Oromia. International Journal of Research in Agriculture and Forestry, 6(5), 1-10,
https://doi.org/10.19080/ARTOAJ.2019.21.556183 [DOI:10.19080/artoaj.2019.21.556183]
8. Danyali, S. F., Razavi, F., Ebadi Segherloo, A., Dehghani, H., & Sabaghpour, S. H. (2012). Yield stability in chickpea (Cicer arietinum L.) and study relationship among the univariate and multivariate stability parameters. Research in Plant Biology, 2(3), 46-61, https://core.ac.uk/download/pdf/236013706
9. Dashtaki, M., YazdanSepas, A., NajafiMirak, T., Ghanadha, M. R., Joukar, R., Islampour, M. R., Moayedi, A. A., Nazeri, M., AbediOskooie, M. S., Aminzadeh, G., Soltani, R., Ashouri, S., & Kouchaki, A. R. (2004). Stability of grain yield and harvest index in winter and facultative bread wheat (Triticum aestivum l.) genotypes. Seed and Plant Improvement Journal, 20(3), 263-280. [DOI:10.22092/spij.2017.110583 [In Persian]]
10. Ebadi Segherloo, A., Sabaghpour, S. H., Dehghani, H., & Kamrani, M. (2008). Nonparametric measures of phenotypic stability in chickpea genotypes (Cicer arietinum L.). Euphytica, 162, 221-229. http://dx.doi.org/10.1007/s10681-007-9552-x. [DOI:10.1007/s10681-007-9552-x]
11. Ebdon, J., & Gauch, H. (2002). Additive main effect and multiplicative interaction analysis of national turfgrass performance trials. I. Interpretation of genotype × environment interaction. Crop Sciences, 42(2), 489-496. [DOI:10.2135/cropsci2002.4890]
12. Eberhart, S.A., & Russell, W. A. (1966). Stability Parameters for comparing varieties. Crop Science, 6, 36-40. [DOI:10.2135/cropsci1966.0011183X000600010011x]
13. Ehyaei, M., Mostafavi, K., Bakhtiar, F., & Mohammadi, A. (2022). Yield stability of bread wheat genotypes using AMMI and GGE biplot analysis. Cereal Research, 12(2), 147-165. [DOI:10.22124/cr.2023.23333.1746 [In Persian]]
14. Farshadfar, E. (1998). Application of biometrical genetics in plant breeding. Vol. 2. Razi University publications, Kermanshah, Iran. 396 pp. [In Persian]
15. Finlay, K. W., & Wilkinson, G. N. (1963). The analysis of adaptation in plant breeding program. Australian Journal of Agricultural Research, 14, 752-754. [DOI:10.1071/AR9630742]
16. Francis, T. R., & Kannenberg, L. W. (1978). Yield stability studies in short - season maize: Ι - A descriptive method for grouping genotypes. Canadian Journal of Plant Science, 58, 1029-1034. [DOI:10.4141/cjps78-157]
17. Gauch, H.G., & Zobel, R.W. (1997). Identifying mega-environments and targeting genotypes. Crop Science, 37(2), 311-326.
https://doi.org/10.2135/cropsci1997.0011183X003700020002x [DOI:10.2135/cropsci1997.0011183x003700020002x]
18. Gauch, H. G. (1992). Statistical Analysis of Regional Trials, AMMI Analysis of Factorial Designs. Elsevier Pub. Amsterdam, Netherlands.
19. Golkari, S., Hagparast, R., Roohi, E., Mobasser, S., Ahmadi, M. M., Soleimani, K., ... & Babaei, T. (2016). Multi-environment evaluation of winter bread wheat genotypes under rainfed conditions of Iran-using AMMI model. Crop Breeding Journal, 6(2), 17-31. http://dx.doi.org/10.22092/cbj.2016.107104
20. Helms, T. (1993). Selection for yield and stability among oat lines. Crop Science, 33(3), 423-426. [DOI:10.2135/cropsci1993.0011183X003300030001x]
21. Huehn, V. M. (1990). Non-parametric measures of phenotypic stability. Part I: Theory. Euphytica, 47, 189-194.
https://doi.org/10.1007/BF00024241 [DOI:10.1007/bf00024241]
22. Jafari, T., & Farshadfar, E. (2018). Stability analysis of bread wheat genotypes (Triticum aestivum L.) by GGE biplot. Cereal Research, 8(2), 199-208. [In Persian]
23. Jahromi, H. M. A., Khodarahmi, M., Mohammadi A. R., & Mohammadi, A. (2011). Stability analysis for grain yield of promising durum wheat genotypes in southern warm and dry agro-climatic zone of Iran. Iranian Journal of Crop Science, 13(3), 565-579. http://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1390.13.3.9.7 [In Persian]
24. Jambhulkar, N. N., Bose, L. K., & Singh, O. N. (2014). AMMI stability index for stability analysis. In: Mohapatra, T. (Eds.), Central Rice Research Institute, Cuttack, Orissa. 35, 15-15.
25. Jamshidimoghaddam, M., & Pourdad, S. S. (2013). Evaluation of seed yield adaptability of spring safflower genotypes using nonparametric parameters and GGE biplot method in rain-fed conditions. Seed Plant Improvment Journal, 19(1), 45-63. [DOI:10.22092/spij.2017.111142 [In Persian]]
26. Kang, M. S., (1988). A rank-sum method for selecting high-yielding, stable corn genotypes. Cereal Research Communications, 16, 113-115, https://www.jstor.org/stable/23782771
27. Kanouni, H., Taleei, A. R., & Khalily, M. (2007). Stability analysis of seed yield and one-hundred seeds weight in Desi type chickpea genotypes. Seed and Plant Journal, 23(3), 297-310. [DOI:10.22092/spij.2017.110731 [In Persian]]
28. Karimizadeh, R., Hosseinpour, T., Sharifi, P., Alt Jafarby, J., Shahbazi, K., & Keshavarzi, K. (2021). Evaluation of grain yield stability of durum wheat genotypes using parametric and nonparametric methods. Plant Genetic Researches, 8: 115-132. [DOI:10.29252/PGR.8.1.8 [In Persian]]
29. Karimzadeh, R., Hosseinpour, T., Sharifi, P., Alt Jafarby, J., Shahbazi Homonlo, K., & Keshavarzi, K. (2020). Grain yield stability of durum wheat genotypes in semi-warm rainfed regions. Cereal Research, 10(2), 135-147. [DOI:10.22124/cr.2020.16274.1589 [In Persian]]
30. Karimizadeh, R., Asghari, A., Sofalian, O., Shahbazi, K., Hosseinpour, T., Ghojogh. H., & Armion, M. (2019). Identification of the most stable durum wheat genotypes using nonparametric yield stability statistics. Journal of Crop Production and Processing, 9(1), 189-203. http://dx.doi.org/10.29252/jcpp.9.1.189 [In Persian] [DOI:10.29252/jcpp.9.1.189]
31. Karimizadeh, R., Mohammadi, M., Sabaghnia, N., & Shefazadeh, M. K. (2012). Using different aspects of stability concepts for interpreting genotype by environment interaction of some lentil genotypes. Australian Journal of Crop Science, 6(6), 1017-1023.
32. Karimizadeh, R., Mohammadi, M., Sheikh, M. M., Bavi, V., Hosseinpour T., Khanzadeh, H., Ghojogh, H., & Armioun, M. (2011). Application of multi-variate methods in determining grain yield stability of of durum wheat genotypes in semi-warm dry land areas of Iran. Modern Genetics Journal, 6, 33-48, [In Persian]
33. Khalili, M., & Pour-Aboghadareh, A. (2016). Parametric and non-parametric measures for evaluating yield stability and adaptability in barley doubled haploid lines. Journal of Agricultural Science and Technology, 18(3), 789-803.
34. Mohammadi, R., & Amri, A. (2013). Genotype × environment interaction and genetic improvement for yield and yield stability of rainfed durum wheat in Iran. Euphytica, 192(2), 227-249, https://hdl.handle.net/20.500.11766/66597 [DOI:10.1007/s10681-012-0839-1]
35. Mohammadi, R., Haghparast, R., Amri, A., & Ceccarelli, S. (2009). Yield stability of rainfed durum wheat and GGE biplot analysis of multi-environment trials. Crop Pasture Science, 6, 92-101, http://dx.doi.org/10.1071/CP09151 [DOI:10.1071/CP09151]
36. Mohammadi, R., Abdulahi, A., Haghparast, R.,& Armion, M. (2007). Interpreting genotype × environment interactions for durum wheat grain yields using nonparametric methods, Euphytica, 157, 239-251, [DOI:10.1007/s10681-007-9417-3]
37. Mortazavian, S. M. M., Nikkhah, H. R., Hassani, F. A., Sharif-al-hosseini, M., Taheri, M., & Mahloohi, M. (2014). GGE biplot and AMMI analysis of yield performance of barley genotypes across different environments in Iran. Journal of Agricultural Science and Technology, 16(3), 609-622.
38. Najafi Mirak, T., Agaee Sarbarzeh, M., Moayedi, A., Kaffashi, A., & Sayahfar, M. (2021). Yield stability analysis of durum wheat genotypes using AMMI method. Journal oF Agricultural Science and Sustainable Production, 31(2), 17-28.
39. Najafi Mirak, T., Moayedi, A. A., Sasani, Sh., & Ghandi, A. (2019). Evaluation of adaptation and
40. grain yield stability of durum wheat (Triticum turgidum L.) genotypes in temperate agro-climate zone of Iran. Iranian Journal of Crop Sciences, 21, 127-138. http://dx.doi.org/10.29252/abj.21.2.127 [In Persian] [DOI:10.29252/abj.21.2.127]
41. Najafi Mirak, T., Dastfal, M., Andarzian, B., Farzadi, H., Bahari, M. & Zali, H. (2018). Assessment of non-parametric methods in selection of stable genotypes of durum wheat (Triticum turgidum L. var. durum). Iranian Journal of Crop Sciences, 20(2), 126-138. http://dorl.net/dor/20.1001.1.15625540.1397.20.2.3.8 [In Persian]
42. Najafian, G., Kaffashi, A. K., & Jafar-Nezhad, A. (2010). Analysis of grain yield stability in hexaploid wheat genotypes grown in temperate regions of Iran using additive main effects and multiplicative interaction. Journal of Agricultural Science and Technology, 12, 213-222.
43. Nassar, R. & Huehn, M. (1987). Studies on estimation of phenotypic stability: Tests of significance for nonparametric measures of phenotypic stability, Biometrics, 43, 45-53, [DOI:10.2307/2531947]
44. Olivoto, T., & Lúcio, A. D. C. (2020). Metan: An R package for multi‐environment trial analysis. Methods in Ecology and Evolution, 11(6), 783-789. [DOI:10.1111/2041-210X.13384]
45. Perkins, J. M., & Jinks, J. L. 1968. Environment and genotype-environmental components of variability. Heredity, 23, 339-356, [DOI:10.1038/hdy.1970.4]
46. Plaisted, R. L. (1960). A shorter method for evaluating the ability of selections to yield consistently over locations. American Potato Journal, 37, 166-172.
https://doi.org/10.1007/BF02855271 [DOI:10.1007/bf02855271]
47. Plaisted, R. L., & Peterson, L. C. (1959). A technique for evaluation the ability of selections to yield consistently in different locations or seasons, American Potato Journal, 36, 281-285
https://doi.org/10.1007/BF02852735 [DOI:10.1007/bf02852735]
48. Pour-Aboughadareh, A., Yousefian, M., Moradkhani, H., Poczai, P., & Siddique, K. H. M. (2019). STABILITYSOFT: A new online program to calculate parametric and non-parametric stability statistics for crop traits. Applications in Plant Sciences, 7(1), e1211. doi:10.1002/aps3.1211 [DOI:10.1002/aps3.1211]
49. Pouresmael, M., Kanouni, H., Hajihasani, M., Astraki, H., Mirakhorli, A., Nasrollahi, M., & Mozaffari, J. (2018). Stability of chickpea (Cicer arietinum L.) landraces in national plant gene bank of Iran for drylands, Journal of Agricultural Science and Technology, 20, 387-400. http://jast.modares.ac.ir/article-23-10515-en.html
50. Purchase, J. L., Hatting, H., & Van Deventer, C. S. (2000). Genotype× environment interaction of winter wheat in South Africa: II. Stability analysis of yield performance. South Africa Journal of Plant and Soil, 17(3), 101-107. [DOI:10.1080/02571862.2000.10634878]
51. Raju, B. M. K. (2002). A study on AMMI model and its biplots. Journal of the Indian Society of Agricultural Statistics, 55, 297-322.
52. Ramazani, A. (2012). The study of yield stability of rice genotypes in Isfahan province. Cereal Research, 2(3), 181-192. https://dorl.net/dor/20.1001.1.22520163.1391.2.3.2.6 [In Persian]
53. Rao, A. R. & Prabhakaran, V. T. (2005). Use of AMMI in simultaneous selection of genotypes for yield and stability, Journal of the Indian Society of Agricultural Statistics, 59, 76-82.
54. Rodriguez, M., Rau, D., & Papa, R. (2007). Genotype by environment interactions in barley (Hordeum vulgare L.): different responses of landraces, recombinant inbred lines and varieties to Mediterranean environment. Euphytica, 163(2), 231-247. [DOI:10.1007/s10681-007-9635-8]
55. Romer, T. (1917). Sind die ertragsreichen sorten ertragssichers? Milt. DLG. 32, 87-89
56. Roustaie, M., Sadeghzadeh Ahari, D., Hesami, A., Soleymani, K., Pashapour, H., Nader-Mahmoudi, K., Pour Siahbidi, M. M., Ahmadi, M., Hassanpour Hosni, M., & Abedi-Asl, M. (2003). Study of adaptability and stability of grain yield of bread wheat genotypes in cold and moderate-cold dry land areas, Seed and Plant Improvement Journal, 19(2), 263-275, [DOI:10.22092/spij.2017.110953 [In Persian]]
57. Roustaie, M., Mogaddam, M., Mahfouzi, S.,& Mohammadi, A. (1996). Comparison of stability analysis of grain yield in wheat and barley cultivars in dry lands. Proceedings of the 4th Iranian Congress of Crop Production and Plant Breeding. Isfahan University of Technology, Isfahan, Iran. 252 Page. [In Persian]
58. Sabaghnia, N., Dehghani, H., & Sabaghpour, S. H. (2006). Nonparametric methods for interpreting genotype × environment interaction of lentil genotypes. Crop Science, 46, 1100-1106. [DOI:10.2135/cropsci2005.06-0122]
59. Shukla, G. K. (1972). Some statistical aspects of partitioning genotype-environmental components of variability. Heredity, 29, 237-245. [DOI:10.1038/hdy.1972.87]
60. Sneller, C.H., Kilgore-norquest, L., & Dombek, D. (1997). Repeatability of yield stability statistics in soybean. Crop Science, 7, 383-390.
https://doi.org/10.2135/cropsci1997.0011183X003700020013x [DOI:10.2135/cropsci1997.0011183x003700020013x]
61. Soughi, H. A., Babaeian Jelodar, N. A., Ranjbar, G. A., & Hadi Pahlevani, M. (2016). Simultaneous selection based on yield and yield stability in bread wheat genotypes. Journal of Crop Breeding, 8(18), 119-125. http://dx.doi.org/10.29252/jcb.8.18.119 [In Persian] [DOI:10.29252/jcb.8.18.119]
62. Soughi, H., Vahabzadeh, M., Kalateh-Arabi, M., Jafarby, J. A., Khavarinejad, S., Ghasemi, M., Fallahi, H., & Amini, A. (2009). Study on grain yield stability of some promising bread wheat lines in northern warm and humid climate of Iran. Seed and Plant Improvement Journal, 25(1), 211-222. [DOI:10.22092/spij.2017.111023 [In Persian]]
63. Tahmasebi, S., Dastfal, M., Zali, H., & Rajaie, M. (2018). Drought tolerance evaluation of bread
64. wheat cultivars and promising lines in warm and dry climate of the south. Cereal Research, 8, 209-
66. Thennarasu, K. (1995). On certain non-parametric procedures for studying genotype-environment interactions and yield stability. Ph.D. Thesis. P. J. School, IARI, New Delhi. India.
67. Vaezi, B., Pour-Aboughadareh, A., Mohammadi, R., Armion, M., Mehraban, A., Hosseinpour, T.
68. & Dorii, M. (2017). GGE biplot and AMMI analysis of barley yield performance in Iran. Cereal Research Communications, 45, 500-511, [DOI:10.1556/0806.45.2017.019]
69. Vaezi, B., Ahmadi, J. & Pour-Aboughadareh, A. R. (2015). Stability analysis of barley advanced lines under Gachsaran tropical environment. Cereal Research, 5(3), 261-272, https://dorl.net/dor/20.1001.1.22520163.1394.5.3.5.0
70. Vaezi, B., & Ahmadi, J. (2010). Assessment of genotype × environment interaction and stability of yield in advanced barley lines in rain-fed conditions. Iranian Journal of Field Crop Science, 41(2), 395-402, https://dorl.net/dor/20.1001.1.20084811.1389.41.2.18.9 [In Persian]
71. Vlizadeh, M., & Moghadam, M. (2010). Experimental Designs in Agriculture. Fourth edit. Privar Publishers, Iran.
72. Wricke, G. (1962). Evaluation method for recording ecological differences in field trials. Z. Pflanzenzucht, 47, 92-96.
73. Zaifizadeh, M., Mogaddam, M., Ghasemi, M., Mahfouzi, S., & Ahmadi, A. (1996). Stability analysis of grain yield of spring bread wheat cultivars in Caspian Sea regions, Iranian Journal of Agricultural Sciences, 7(1), 45-51
74. Zali, H., & Barati, A. (2020). Evaluation of selection index of ideal genotype (SIIG) in other to selection of barley promising lines with high yield and desirable agronomy traits. Journal of Crop Breeding, 12(34),93-104. doi:10.29252/jcb.12.34.93 [In Persian] [DOI:10.29252/jcb.12.34.93]
75. Zali, H., Sofalian, O., Hasanloo, T., Asghari, A., & Zeinalabedini M. 2016. Appropriate strategies for selection of drought tolerant genotypes in canola. Journal of Crop Breeding, 78(20), 77-90. [In Persian]
76. Zali, H., Sofalian, O., Hasanloo, T., Asgharii, A., & Hoseini, S.M. (2015). Appraising of drought tolerance relying on stability analysis indices in canola genotypes simultaneously, using selection index of ideal genotype (SIIG) technique: Introduction of new method. Biological Forum-An International Journal, 7(2), 703-711.
77. Zali, H., Farshadfar, E., Sabaghpour, S.H., & Karimizadeh, R. (2012). Evaluation of genotype×environment interaction in chickpea using measures of stability from AMMI model. Annals of Biological Research, 3, 3126-3136.
78. Zarei, L., Farshadfar, E., Haghparast, R., Rajabi, R., Mohammadi Sarab Badieh M. & Zali, H. (2012). Comparison of different methods of stability evaluation in bread wheat genotypes under drought stress conditions. Electronic Journal of Crop Breeding, 5(3), 81-97. https://dorl.net/dor/20.1001.1.2008739.1391.5.3.5.8 [In Persian]
79. Zhang, Z., Lu, C., & Xiang, Z. (1998). Analysis of variety stability based on AMMI model. Acta Agronomica Sinica, 24, 304-309, https://zwxb.chinacrops.org/EN/Y1998/V24/I03/304
80. Zobel, R. W., Wright, A. J., & Gauch, H. G. (1988). Statistical analysis of a yield trial. Agronomy Journal, 80, 388-393, [DOI:10.2134/agronj1988.00021962008000030002x]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
