دوره 13، شماره 38 - ( تابستان 1400 )
جلد 13 شماره 38 صفحات 209-193 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Khanizadeh A, Rashidi V, Khalilvand Behrouzyar E, Yarnia M. (2021). Evaluation of Drought Tolerance in Advance Lines and Cultivars of Winter Wheat. jcb. 13(38), 193-209. doi:10.52547/jcb.13.38.193
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1220-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1220-fa.html
خانی زاده علی رضا، رشیدی ورهرام، عیوضی علی رضا، خلیل وند بهروزیار ابراهیم، یارنیا مهرداد. ارزیابی تحمل به تنش خشکی در ارقام و لاین های پیشرفته گندم پاییزه پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1400; 13 (38) :209-193 10.52547/jcb.13.38.193
گروه زراعت و اصلاح نباتات، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
چکیده: (1997 مشاهده)
به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر روی 14 رقم و لاین پیشرفته گندم پاییزه و جهت تعیین تحمل نسبی آنها با استفاده از کارآیی انتخاب شاخصهای مختلف مقاومت به خشکی که در مراحل نهایی آزاد سازی بعنوان واریته های گندم نان در مرکز تحقیقات استان آذربایجان غربی قرار داشتند؛ دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی سال زراعی 97-1396 انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنیدار عملکرد دانه می گردد. در شرایط عدم تنش خشکی ژنوتیپهای 4، 12 و 13 بیشترین عملکرد دانه را دارا بوده ولی در شرایط تنش خشکی اختلاف معنیداری بین ژنوتیپهای مورد بررسی از نظر عملکرد دانه مشاهده نگردید. نتایج تجزیه همبستگی بین شاخصهای تحمل به تنش و عملکرد دانه نشان داد که عملکرد دانه در شرایط تنش (Ys) با شاخصهای STI، HARM و GMP دارای همبستگی مثبت و بسیار معنیدار بوده و این شاخصها می توانند معیار مناسبی برای لاینهای متحمل به خشکی باشند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که این چهار شاخص بهترین شاخصها جهت شناسایی ارقام متحمل به تنش بودند. در واقع این شاخصها بهتر از سایر شاخصها، ژنوتیپهای گروه A فرناندز را از سایر گروهها مجزا ساختند. در تجزیه خوشهای، ژنوتیپهای مورد مطالعه بر اساس کلیه شاخصهای تحمل به تنش خشکی در هر دو شرایط بدون تنش و تنش در 3 گروه قرار گرفتند. ژنوتیپهای شماره 4، 11 و 12 که بعنوان متحملترین ژنوتیپ های این آزمایش معرفی شدند به همراه چند ژنوتیپ دیگر در گروه دوم قرار داشته و این گروه از نظر اکثر شاخصهای تحمل به تنش خشکی از میانگین بالاتری نسبت به میانگین کل برخوردار بودند. درصد انحراف از میانگین این گروه نسبت به دو گروه دیگر کمتر بود و نتایج سایر روشهای مورد استفاده در این تحقیق را مورد تایید قرار داد. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از بررسی مقدار عددی شاخصها و همچنین همبستگی آنها با عملکرد دانه در شرایط عدم تنش و تنش شاخصهای STI، MP، GMP و HARM بهترین شاخصهای تحمل به تنش و ژنوتیپهای شماره 4، 11 و 12 بعنوان متحمل ترین ژنوتیپهای مورد تحقیق شناخته شدند.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
دریافت: 1399/12/3 | ویرایش نهایی: 1400/5/22 | پذیرش: 1400/3/27 | انتشار: 1400/5/7
دریافت: 1399/12/3 | ویرایش نهایی: 1400/5/22 | پذیرش: 1400/3/27 | انتشار: 1400/5/7
فهرست منابع
1. Ali, M.B. and N.S. Ashraf. 2016. Evaluation of drought tolerance indices for wheat (Triticum aestivum L.) under irrigated and rainfed conditions. Communications in Biometry and Crop Science, 11(1) 77-89.
2. Ahmadizadeh, M., M. Valizadeh, H. Shahbazi and A. Nouri. 2012. Behavior of durum wheat genotypes under normal irrigation and drought stress conditions in the greenhouse. African Journal of Biotechnology, 11(8): 1912-1923. [DOI:10.5897/AJB11.2370]
3. Asghari, A., S. Tadili, R. Karimizadeh, O. Sofalion and H. Mohammaddoust Chamanabad. 2020. Evaluation of stress tolerance in durum wheat lines based on stress tolerance indices. Journal of Crop Breeding, 12(34): 185-198 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.12.34.185]
4. Askari, H., S.K. Kazemitabar, H. Najafi Zarrini and M.H. Saberi. 2020. Multivariate Assesment of Salt Tolerance (NaCl) in Barley (Hordeum Volgare L.) Genotypes Journal of Crop Breeding, 12(36): 1-8 (In Persian).
5. Bihamta, M.R., M. Shirkavand, J. Hasanpour and A. Afzalifar. 2018. Evaluation of durum wheat genotypes under normal irrigation and drought stress condition. Journal of Crop Breeding, 9(24): 119-136 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.9.24.119]
6. Briggle, L.W. and B.C. Curtis. 1987. Wheat and wheat Improvement. Agronomy Journal, 13, 4-13.
7. Choghan, R., Taherkhani, T., Gannadha, M.R. Khodarahmi, M. 2006. Evaluation of drought tolerance in maize corn lines using drought tolerance indices. Iranian Journal of Crop Sciences, 8 (1): 79-89.
8. Clarke, J.M., R.M. DePauw and T.F. Townley Smith. 1992. Evaluation of methods for quantification of drought tolerance in wheat. Crop Science, 32: 723-728. [DOI:10.2135/cropsci1992.0011183X003200030029x]
9. Dixit, P., T. Eria, A.N. Al Khatib and S.F. Allouzi. 2018. Decadal analysis of impact of future climate on wheat production in dry Mediterranean environment. A case of Journal Science of the Total Environment, 610: 219-233. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.07.270]
10. Fernandez, G.C.J. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. In Kuo CG, (Ed), Proceeding of an International Symposium on Adaptation of Food Crops to Temperature and Water Stress. Asian Vegetable Research and Development Center, Shanhua Taiwan, Publ. No 93-410, 257-270.
11. Fischer, R.A. and R. Maurer. 1978. Drought resistance in spring wheat .I: grain yield responses. Australian Journal of Agriculture Research, 29: 897-912. [DOI:10.1071/AR9780897]
12. Gautam, A., S.V. Sai Prasad, A. Jajoo and D. Ambati. 2015. Canopy temperature as a selection parameter for grain yield and its components in durum wheat under terminal heat stress in late sown conditions. Agricultural Research, 4: 238-244. [DOI:10.1007/s40003-015-0174-6]
13. Grando, S. and S. Ceccarelli. 1995. Seminal root morphology and oleoptiles length in wild (Hordeum vulgare ssp). (Spontaneum) and cultivated (Hordeum vulgare ssp. Vulgare) barley. Euphytica, 73-85. [DOI:10.1007/BF00035941]
14. Ilker, E,. O. Tatar, F. Aykut Tonk and M. Tosun. 2011. Determination of tolerance level of some wheat genotypes to post-anthesis drought. Turkish Journal of Field Crops, 16(1): 59-63.
15. Kamrani, M., A. Mehraban and M. Shiri. 2019. Identification of drought tolerant genotypes in dryland wheat using drought tolerance indices. Journal of Crop Breeding, 10(28): 13-26 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.10.28.13]
16. Karami, A., M.R. Gannadha, M.R. Naqvi and M. Mardi. 2006. Identification of drought tolerant cultivars in barley. Iranian Journal of Agricultural Sciences, 37(2): 371-379.
17. Khaksar, N., E. Farshadfar and R. Mohammadi. 2013. Evaluation of durum wheat advanced genotypes based on drought tolerance indices. Cereal Research, 3(4): 267-279.
18. Kordavani, P. 2012. Arid regions: Climatic characteristics, causes of drought, water issues, etc. University of Tehran Press, 350 pp.
19. Majidi, M., V. Tavakoli, A. Mirlohi and M.R. Sabzalian. 2011. Aust Journal of Crop Sciences, 5: 1055-1063.
20. Maqsood, M., M.A. Shehzad, S. Ahmad and S. Mushtaq. 2012. Performance of wheat (Triticum aestivum L.) genotyoes associated with agronomiacal traits under water stress conditions. Asian Journal of Pharmaceutical and Biological Research, 2: 45-50.
21. Mohammadi, A., M.R. Bi Hemta, M. Seluki and H.R. Dorri. 2008. Quantitative and qualitative traits of white bean genotypes and their relationship with yield under optimal and limited irrigation conditions. Iranian Journal of Crop Sciences, 10(3): 231-243.
22. Mohammadi, M., R. Karimizadeh and M. Abdipour. 2011. Evaluation of drought tolerance in bread wheat genotypes under dryland and supplemental irrigation conditions. Australian Journal of Crop Science, 5: 487-493.
23. Mohammadnia, S., A. Asghari, O. Sofalian, H.R. Mohammaddoust ChamanAbad, R. Karimzadeh and A.A. Shokouhian. 2016. Evaluation of durum wheat lines using drought stress indices. Journal of Crop Breeding, 8(20): 11-23 (In Persian).
24. Moosavi, S.S., B. Yazdi Samadi, M.R. Naghavi, A.A. Zali, H. Dashti and A. ourshahbazi. 2008. Introduction of new indices to identify relative drought tolerance and resistance in wheat genotypes. Desert, 12: 165-178.
25. Motamedi, M. and P. Safari. 2019. Evaluation of water Deficient Stress Tolerance in some Wheat Cultivars and Their Hybrids using Canonical Discriminant Analysis and Genotype by Trait Biplot Journal of Crop Breeding. 11(29): 104-116 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.11.29.104]
26. Naghavi, M.R., M. Moghaddam, M. Toorechi and M.R. Sakiba. 2016. Evaluation of spring wheat Cultivars for Physiological, Morphological and Agronomic Traits under Drought Stress. Journal of Crop Breeding, 8: 64-77 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.8.18.64]
27. Normand Moayed, F. 1997. Investigation of quantitative traits and their relationships with bread wheat yield in rainfed and irrigated conditions and determining the best drought resistance index. Master Thesis, Faculty of Agriculture, University of Tehran.
28. Rajaram, S., R.L. Villareal and A. Mujeeb-Kazi. 1990. The global impact of 1B/1R spring wheat. In: Agronomy abstracts. ASA, Madison, WI, 105 pp.
29. Rathjen A.J. 1994. The biological basis of genotype - environment interaction: its definition and management. Proceedings of the Seventh Assembly of the Wheat Breeding Society of Australia, Adelaide, Australia.
30. Rosielle, A.A. and J. Hamblin. 1981. Theoretical aspects of selection for yield in stress and non-stress environments. Crop Sciences, 21: 943-946. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060033x]
31. Sadeghzadeh Ahri, D. 2006. Evaluation of Drought Stress Tolerance in Promising Durum and Dryland Wheat Genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 8(1): 30-45.
32. Shiri, M., M. Valizadeh, E. Magjidi, A. Sanjari and A. Gharib-Eshghi. 2010. Evaluation of wheat tolerance indices to moisture stress condition. Electronic Journal of Crop Production, 3: 153-171 (In Persian).
33. Zebarjadi, A.R., S. Tavakoli Shadpey, A.R. Etminan and R. Mohammadi. 2013. Evaluation of Drought Stress Tolerance in Durum Wheat Genotypes Using Drought Tolerance Indices. Seed and Plant Imrovment Journal, 29(1): 1-12.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
