دوره 12، شماره 35 - ( پاییز 1399 )                   جلد 12 شماره 35 صفحات 212-202 | برگشت به فهرست نسخه ها

‎ 10.52547/jcb.12.35.202
‎ 20.1001.1.22286128.1399.12.35.20.5

XML English Abstract Print

ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه با استفاده از روش‌های ناپارامتری
بهرام علیزاده ، عباس رضایی زاد ، محمد یزداندوست همدانی ، غلامحسین شیراسماعیلی ، فرشاد ناصرقدیمی ، حمیدرضا خادم حمزه ، امیر قلی‌زاده
بخش تحقیقات دانه‌های روغنی، مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
چکیده:   (2417 مشاهده)
ارزیابی ژنوتیپ‌های کلزا تحت شرایط محیطی مختلف، می‌تواند در شناسایی ژنوتیپ‌های پایدار و با پتانسیل عملکرد بالا مفید باشد. به منظور مطالعه پایداری عملکرد ژنوتیپ‌های کلزای زمستانه، تعداد نه لاین پیشرفته جدید به همراه چهار رقم اکاپی، احمدی، نیما و نفیس در شش ایستگاه‌ تحقیقاتی اصفهان، همدان، کرج، کرمانشاه، خوی و زرقان در چارچوب طرح بلوک‌های کامل تصادفی به مدت دو سال زراعی (96-1394) ارزیابی شدند. نتایج تجزیه مرکب عملکرد دانه نشان داد که اثر محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ × محیط معنی‌دار بود. معنی‌دار بودن برهمکنش ژنوتیپ × محیط، بیانگر واکنش متفاوت ژنوتیپ‌ها در محیط‌های مختلف بود؛ از اینرو، امکان تجزیه پایداری ژنوتیپ‌ها وجود داشت. تجزیه خوشه‌ای میانگین عملکرد دانه و آماره‌های ناپارامتری، ژنوتیپ‌های کلزا را در سه گروه اصلی قرار داد. بر اساس میانگین رتبه همه آماره‌های ناپایداری مورد مطالعه، ژنوتیپ‌های G1، G2، G5 و G13 با کمترین مقادیر میانگین رتبه به عنوان پایدارترین و ژنوتیپ‌های G4، G11، G7 و G9 با بیشترین میانگین رتبه به عنوان ناپایدارترین ژنوتیپ‌ها شناسایی شدند. همچنین نتایج نشان داد که آماره‌های ناپارامتری Si(3)، Si(6)، NPi(2)، NPi(3)، NPi(4) و KR با میانگین عملکرد دانه و مفهوم دینامیک پایداری رابطه داشتند، ازاین رو استفاده از این روش‌ها برای گزینش ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا در کلزای زمستانه مناسب می‌باشند. بر اساس این آماره‌ها ژنوتیپ‌های G13 با میانگین عملکرد دانه 4086 کیلوگرم در هکتار و G2 با میانگین عملکرد دانه 3829 کیلوگرم در هکتار به عنوان ژنوتیپ‌های پایدار با عملکرد بالا شناسایی شدند و برای کشت در اقلیم سرد و معتدل سرد کشور پیشنهاد می‌شوند.
واژه‌های کلیدی: اقلیم سرد و معتدل سرد، برهمکنش ژنوتیپ × محیط، تجزیه پایداری، روش‌های ناپارامتری، کلزا
متن کامل [PDF 981 kb]   (757 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اصلاح نباتات، بیومتری
دریافت: 1399/4/24 | ویرایش نهایی: 1402/3/8 | پذیرش: 1399/6/10 | انتشار: 1399/7/10
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.