Journal of Crop Breeding
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی
jcb
Agriculture
http://jcb.sanru.ac.ir
1
admin
2228-6128
2676-4628
10.61186/jcb
fa
jalali
1395
10
1
gregorian
2017
1
1
8
19
online
1
fulltext
fa
ارزیابی پایداری عملکرد علوفه تر و خشک واریتههای سورگوم علوفهای (Sorghum bicolor L. moench) در شرایط مختلف کشت
Evaluation of Fresh and Dry Forage Yield Stability of Forage Sorghum Varieties (Sorghum bicolo L. moench) in Different Conditions
اصلاح نباتات
General
پژوهشي
Research
<p dir="RTL" style="margin: 0cm 0cm 0pt; text-align: justify; line-height: 80%; text-indent: 11.35pt; unicode-bidi: embed; direction: rtl;"><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">این تحقیق با هدف برآورد میزان پایداری واریتههای سورگوم علوفهای و مشخص کردن واریتههای با عملکرد علوفه بالا و پایدار تحت دو شرایط مختلف کشت بهاره و تابستانه انجام گرفت. بر این اساس هفت </span></b><b><span 2="" lang="FA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">واریته </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">سورگوم علوفهای به مدت سه سال در دو محیط کشت بهاره (</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">E1</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">) و تابستانه(</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">E2</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">) در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در</span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">چهار تکرار انجام گرفت. نتایج تجزیه مرکب عملکرد علوفه تر و خشک نشان داد اثر محیط، اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط از نظر آماری معنی دار است.</span></b><b><span 2="" lang="FA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> معنی دار بودن اثر متقابل واریته</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">×</span></b><b><span 2="" lang="FA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">محیط نشان­دهنده </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">واکنش متفاوت</span></b><b><span 2="" lang="FA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> واریتهها از محیطی به محیطی دیگر بود</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">. لذا تجزیه پایداری با روش</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> GGE</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">بای پلات انجام و نتایج حاکی از توجیه 8/94 درصد از کل تغییرات عملکرد علوفه تر و 5/76 درصد از کل تغییرات عملکرد علوفه خشک، با دو مولفه اول و دوم </span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">GGE</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> بای پلات داشت. در نمودار </span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">GGE</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> بای پلات رتبه پایدار</span></b><b><span 2="" lang="FA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">ی</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> عملکرد علوفه تر واریتهها به صورت </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">NECTAR</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">≈</span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">CHOPPER</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">≈</span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> KFS2</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">></span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">KFS3</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">></span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">KFS1</span></b><b><span 2="" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">بود </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">و واریتههای</span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> NECTAR</span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">و </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">KFS3</span></b><b><span 2="" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">بالاترین عملکرد علوفه تر در بین واریتههای مورد مطالعه را داشتند. در حالی که در مورد عملکرد علوفه خشک رتبه پایداری به­صورت </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">PACIFICBMR</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">></span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">KFS1</span></b><b><span 2="" dir="LTR" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">></span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">KFS2</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> و بالاترین</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> عملکرد علوفه خشک</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">مربوط به واریتههای </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">NECTAR</span></b><b><span 2="" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">و </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">SPEEDFEED</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> بود. بر اساس منابع تغییر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ×محیط، واریته </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">NECTAR</span></b><b><span 2="" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">از نظر علوفه تر در هر دو شرایط کشت تابستانه و بهاره و </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">از نظر علوفه خشک </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">واریته </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">NECTAR</span></b><b><span 2="" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">در شرایط کشت تابستانه </span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">و واریته </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">SPEEDFEED</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> در شرایط کشت بهاره</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">، واریتههای برتر با سازگاری خصوصی بالا بودند. براساس بایپلات ژنوتیپ ایدهآل فرضی، واریته </span></b><b><span 2="" dir="LTR" lang="AZ-LATIN" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times="">NECTAR</span></b><b><span 2="" lang="AR-SA" new="" style="color: black; line-height: 80%; font-family: ;" times=""> براساس هر دو مقوله پایداری و میانگین عملکرد، بهتر از سایر واریتهها در هر دو شرایط کشت بود و سازگاری عمومی بالایی داشت. </span></b></p>
<p style="text-align: justify;">This study was conducted to estimate stability of yield in forage sorghum varieties for identifying varieties with combine stability and high yield potential across two cropping conditions. Thus, seven forage sorghum varieties were evaluated for three years under two cropping conditions including spring (E1) and summer (E2) cropping, using a randomized complete block design with four replications. Combined analysis of variance showed that environments, genotypes and genotype-by-environment (GE) interaction effects were highly significant, suggesting that the studied varieties differently responded to changes happened in environment. Genotype and genotype-by-environment (GGE) biplot analysis explained 94.8% and 76.5% of the fresh and dry forage yield variation due to GGE, respectively. The GGE biplot analysis ranked varieties for stability of performance as NECTAR≈CHOPPER≈KFS2>KFS3>KFS1 for fresh forage yield and PACIFICBMR>KFS1>KFS2 for dry forage yield, whereas NECTAR and KFS3 varieties and NECTAR and SPEEDFEED varieties had the highest fresh and dry forage yield, respectively. Based on genotype and genotype × environment interaction variation, variety NECTAR in both spring and summer cropping conditions for fresh forage yield, while for dry forage yield, variety SPEEDFEED in spring cropping condition and NECTAR in summer cropping condition showed as superior varieties with high specific adaptation. Based on a hypothetical ideal genotype, varieties NECTAR was better than other varieties across environments for yield and stability with wide adaptation.</p>
کشت بهاره, کشت تابستانه, ژنوتیپ ایده آل, سازگاری, تجزیه بای پلات
adaptability, Biplot analysis, ideal genotype, spring cropping, summer cropping
101
93
http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1-212&slc_lang=fa&sid=1
محمدرضا
شیری
10031947532846004723
10031947532846004723
Yes