Journal of Crop Breeding
پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی
jcb
Agriculture
http://jcb.sanru.ac.ir
1
admin
2228-6128
2676-4628
10.61186/jcb
fa
jalali
1401
9
1
gregorian
2022
12
1
14
44
online
1
fulltext
fa
اثر سطوح تنش شوری بر ژنوتیپهای نخود (.Cicer ariethinum L) در مرحله گیاهچهای در شرایط هیدروپونیک
Effect of Salinity Stress on Chickpea (Cicer ariethinum L.) Genotypes in Seedling Stage under Hydroponic Conditions
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
Special
كاربردي
Applicable
<div class="WordSection1" dir="RTL"></div><div class="WordSection1" dir="RTL"></div>
<div class="WordSection1" dir="RTL"><span style="line-height:2;"><span style="font-family:IRANsharp;"><span style="page:WordSection1"><span style="font-size:11pt"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><span lang="AR-SA" style="font-size:7.0pt"><span style="color:black"></span></span></span></span></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;"><span style="line-height:2;"><span style="font-family:IRANsharp;"><div aria-label="شکستن صفحه" class="cke_pagebreak" contenteditable="false" data-cke-display-name="pagebreak" data-cke-pagebreak="1" style="page-break-after:always" title="شکستن صفحه"></div><span style="font-size:14px;"><span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><b><span lang="AR-SA"><span style="color:black">چکیده مبسوط</span></span></b></span></span><br>
<span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><b><span lang="FA"><span style="color:black">مقدمه و هدف:</span></span></b><span lang="FA"><span style="color:black"> تنش شوری یک چالش جهانی در تولید محصولات زراعی است. نخود در دامنه وسیعی از شرایط اقلیمی رشد میکند و حساس به تنش شوری است. تنش شوری باعث ایجاد تنشهای اسمزی، یونی و ثانویه میشود و فرآیندهای متابولیکی را در گیاهان مختل میکند و درنهایت باعث کاهش عملکرد گیاه میشود. استفاده از ارقام نخود متحمل به شوری به</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">­</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">دلیل تثبیت بیولوژیکی نیتروژن میتواند به افزایش تولید و بهرهوری در زمینهای شور کمک کند. هدف از این مطالعه بررسی اثر تنش شوری بر ویژگیهای فیزیولوژیک گیاهچههای 17 ژنوتیپ نخود بود.</span></span></span></span><br>
<span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><b><span lang="FA"><span style="color:black">مواد و روشها:</span></span></b><span lang="FA"><span style="color:black"> بهمنظور بررسی تحمل به شوری ژنوتیپهای نخود آزمایشی بهصورت کرتهای خردشده در قالب طرح پایه بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه فردوسی مشهد روی 17 ژنوتیپ نخود کابلی به</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">­</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">عنوان کرت فرعی و دو سطح شوری (۱۲ و</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">dS.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">۱۶) و شاهد (</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">dS.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">0/5) به</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">­</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">عنوان کرت اصلی اجرا گردید. دو هفته بعد از کشت، تنش شوری اعمال شد و چهار هفته پس از اعمال تنش، صفات نشت الکترولیتها، رنگدانههای فتوسنتزی، فنل کل، کربوهیدراتهای محلول، پرولین، پتانسیل اسمزی، درصد بقاء، میزان سدیم و پتاسیم اندامهای هوایی و شاخص تحمل به شوری اندازهگیری شدند.</span></span></span></span><br>
<span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><b><span lang="FA"><span style="color:black">یافتهها:</span></span></b><span lang="FA"><span style="color:black"> در تمامی ژنوتیپها با افزایش سطح تنش شوری درصد بقاء کاهش و درصد نشت الکترولیتها افزایش یافت. در سطح تنش شوری </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">dS.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">16 ژنوتیپهای </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC72</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">، </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC108</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> و </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC112</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> بهترتیب با 86/5، 82/6 و 100 درصد بیشترین درصد بقاء را داشتند. در تنش شوری </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">d</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">S.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">16 ژنوتیپ </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC108</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> با 82 درصد کمترین درصد نشت الکترولیتها را نشان داد و ژنوتیپهای </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC12</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">، </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC58</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> و </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC27</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> کمترین افزایش درصد نشت الکترولیتها را نسبت به شاهد داشتند. ژنوتیپها واکنش متفاوتی نسبت به افزایش میزان شوری از نظر محتوای رنگدانههای فتوسنتزی نشان دادند. در ژنوتیپهای </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC92</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">، </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC108</span></span><span lang="FA"><span style="color:black">، </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC112</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> و </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC296</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> با افزایش تنش شوری به </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">d</span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">S.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">16، بر محتوای کلروفیل </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">a</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> آنها افزوده شد. محتوای کربوهیدراتهای محلول و پرولین در تمامی ژنوتیپها با افزایش تنش شوری از شاهد به </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">dS.m<sup>-1</sup></span></span><span lang="FA"><span style="color:black">16 افزایش یافت و پتانسیل اسمزی منفیتر گردید.</span></span></span></span><br>
<span style="direction:rtl"><span style="unicode-bidi:embed"><b><span lang="FA"><span style="color:black">نتیجهگیری:</span></span></b><span lang="FA"><span style="color:black"> بهطورکلی بین ژنوتیپهای نخود تنوع زیادی از نظر صفات فیزیولوژیک وجود داشت تجزیه خوشهای ژنوتیپها را به پنج گرده تقسیم کرد که مقایسه میانگین گروهها با میانگین کل نشان داد که درصد بقاء در ژنوتیپهای گروه چهارم شامل </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC108</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> و </span></span><span dir="LTR"><span style="color:black">MCC112</span></span><span lang="FA"><span style="color:black"> نسبت به میانگین کل برتر بودند، بنابراین مطالعات تکمیلی در شرایط مزرعه روی این دو ژنوتیپ توصیه میگردد.</span></span></span></span></span></span></span></div>
<div style="text-align: justify;"><span style="font-size:12pt"><span style="line-height:90%"><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><b><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">Extended Abstract</span></span></span></b></span></span></span></span><br>
<span style="font-size:12pt"><span style="line-height:90%"><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><b><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">Introduction and Objective:</span></span></span></b></span> <span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">Salinity is a global challenge to </span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">crop </span></span></span></span><span class="mceitemhidden" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">production. Chickpea grow under </span></span></span></span><span class="hiddensuggestion" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">a wide range of</span></span></span></span><span class="mceitemhidden" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black"> climatic conditions and is highly sensitive to salt stress. </span></span></span></span><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">Salt stress causes osmotic, ionic and secondary stresses, impairing various metabolic processes in plants and eventually decreases plant yield. Using salinity tolerant chickpea cultivars could be effective in increasing production and productivity of saline fields due to their ability in biological nitrogen fixation. The aim of the present study was to evaluate the effect of salinity on physiological responses of 17 chickpea genotypes in seedling stage.</span></span></span></span></span></span><br>
<span style="font-size:12pt"><span style="line-height:90%"><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><b><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">Material and Methods:</span></span></span></b></span> <span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">To determine the most tolerant genotype to salinity stress, a </span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">split plot</span></span></span></span><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black"> experiment was conducted based on <span class="hgkelc" new="" roman="" style="font-family:" times="">randomized complete block design (RCBD) </span>with three replications </span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">in Ferdowsi University of Mashhad, Mashhad, Iran</span></span></span></span><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">. </span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">17 </span></span></span></span><em new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black"><span style="font-style:normal">Kabuli</span></span></span></span></em> <span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">chickpea genotypes</span></span></span></span> <span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">as sub plot</span></span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">, two salinity levels (12 and 16 dS.m<sup>-1</sup></span></span></span></span> <span style="color:black">NaCl</span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="font-size:11.0pt"><span style="line-height:90%"><span style="color:black">) and a control (0.5 dS.m<sup>-1</sup>) as main plot were evaluated. Salinity stress was applied two weeks after sowing. Four weeks after salinity stress was imposed, traits including electrolyte leakage, photosynthetic pigments, total phenol, soluble carbohydrates, proline content, osmotic potential, survival percentage, sodium and potassium content of shoots and salinity tolerance index were measured.</span></span></span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black"></span></span></span></span></span><br>
<span style="font-size:11pt"><span style="line-height:90%"><span style="font-family:Calibri,sans-serif"><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><b><span lang="EN" style="color:black">Results:</span></b></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black"> In all genotypes, with increasing salinity stress level, survival percentage decreased and electrolyte leakage percentage increased. </span></span><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="color:black">In the </span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">16dS.m<sup>-1</sup> </span></span><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="color:black">NaCl treatment</span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">, MCC72, MCC108 and MCC112 genotypes had the highest survival percentage of 86.5, 82.6 and 100%, respectively. </span></span><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="color:black">In salinity level of </span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">16dS.m<sup>-1</sup>, MCC108 genotype showed the lowest percentage of electrolyte leakage (82%) and MCC12, MCC58 and MCC27 genotypes showed the lowest increase in the percentage of electrolyte leakage compared to the control. The chickpea genotypes showed different responses by increased salinity in terms of photosynthetic pigment content. In MCC92, MCC108, MCC112 and MCC296 genotypes, content of chlorophyll a increased as salinity level increased to 16dS.m<sup>-1</sup>. Soluble carbohydrates and proline content in all genotypes increased and osmotic potential became more negative</span></span><span new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="color:black"> as </span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">salinity levels increased from 0.5 (control) to 16 dS.m<sup>-1</sup>.</span></span></span></span></span><br>
<span style="font-size:11pt"><span style="line-height:90%"><span style="font-family:Calibri,sans-serif"><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><b><span lang="EN" style="color:black">Conclusion:</span></b></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black"> In general, there was a wide variety among chickpea genotypes based on physiological traits. </span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span style="color:black">The analysis of clusters of genotypes was divided into five </span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">groups. Cluster analysis and mean comparison showed that the survival percentage in MCC108 and MCC112 genotypes were higher than total mean, so supplementary</span></span> <span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span lang="EN" style="color:black">field studies on these two genotypes are recommended.</span></span><span class="jlqj4b" new="" roman="" style="font-family:" times=""><span 2="" dir="RTL" lang="AR-SA" mitra="" style="font-family:"><span style="color:black"></span></span></span></span></span></span></div>
بقاء, پتانسیل اسمزی, پرولین, کربوهیدراتهای محلول, نشت الکترولیتها
Keywords: Electrolyte leakage, Osmotic potential, Proline, Soluble carbohydrates, Survival
18
32
http://jcb.sanru.ac.ir/browse.php?a_code=A-10-1117-1&slc_lang=fa&sid=1
Mohammadreza
Alizadeh Momen
محمدرضا
علیزاده مومن
mohamadaliz1994@gmail.com
100319475328460019986
100319475328460019986
No
Department of Agrotechnology, Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
دانشگاه فردوسی مشهد
Hamidreza
Khazaei
حمیدرضا
خزاعی
h.khazaie@um.ac.ir
100319475328460019987
100319475328460019987
Yes
Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad
گروه اگروتکنولوژی دانشگاه فردوسی مشهد
Jafar
Nabati
جعفر
نباتی
Window control About jafarnabati@ferdowsi.um.ac.ir
100319475328460019988
100319475328460019988
No
Research Center for Plant Sciences, Ferdowsi University of Mashhad
پژوهشکده علوم گیاهی، دانشگاه فردوسی مشهد