TY - JOUR T1 - Gamma ray effect on traits related to wheat bakery quality in Roshan cultivar TT - تاثیر پرتو گاما روی صفات مرتبط با کیفیت نانوایی در رقم روشن JF - jcb JO - jcb VL - 10 IS - 26 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-716-fa.html Y1 - 2018 SP - 120 EP - 127 KW - Chemical experiments KW - Extensograph test KW - Farinograph test KW - Mutant and Wheat N2 - در بین غلات، گندم به­ عنوان یک محصول استراتژیک در جهان مورد توجه می­باشد. کیفیت نان این محصول متأثر از خواص فیزیکی و شیمیایی گلوتن ­دانه گندم می­باشد. به منظور دستیابی به لاین­هایی با خصوصیات کیفی برتر، پرتوتابی فیزیکی با منبع تابش گاما روی رقم روشن با سطح زیر کشت بالا طی همکاری سازمان انرژی اتمی ایران و آژانس بین­ المللی انرژی اتمی در ایران انجام گردید. برای بررسی تاثیر پرتو گاما بر خصوصیات مورفولوژیکی و عملکردی گندم، رقم روشن و لاین­های موتانت آن در قالب طرح کاملاً تصادفی با چهار تکرار در مزرعه آزمایشی زعفرانیه شهرستان کرج در سال زراعی 1395-1394 کشت شدند. خصوصیات مورفولوژیکی و زراعی رقم و لاین‌های موتانت شامل ارتفاع، طول پدانکل، ارتفاع پانیکول، تعداد پانیکول، سطح برگ و عملکرد اندازه­ گیری شد. پس از برداشت، نیز خصوصیات فیزیکی و شیمیایی، آزمایشات شیمیایی (درصد پروتئین، عدد زلنی، حجم نان، درصد رطوبت دانه، سختی دانه و گلوتن تر)، آزمون فارینوگراف (زمان رسیدن خمیر، پایداری خمیر، زمان شل شدن خمیر پس از 10 و 20 دقیقه، ارزش والریمتری و عدد کیفی فارینوگراف) و آزمون اکستنسوگراف (حداکثر مقاومت به کشش، مقاومت به کشش بعد از 5 دقیقه، قابلیت کشش، مقاومت نسبی و انرژی لازم جهت کشیدن خمیر) مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل نشان داد که در لاین روشن3 عدد زلنی، میزان سختی دانه، گلوتن مرطوب و درصد پروتئین نسبت به شاهد افزایش معنی­دار داشت. با بررسی صفات فارینوگرافی در لاین روشن3، درصد جذب آب، پایداری خمیر و ارزش والریمتری افزایش معنی­ دار و درجه سست شدن خمیر بعد از 10 و 20 دقیقه کاهش معنی­داری نسبت به شاهد نشان داد. لاین نامبرده افزایش معنی ­داری از نظر صفات اکستنسوگرافی نسبت به بقیه ژنوتیپ­های مورد بررسی داشت. از اطلاعات بدست آمده در این بررسی می­توان نتیجه گرفت که اصلاح به روش موتاسیونی قادر به بهبود صفات کیفی در گیاهان زراعی می­باشد. M3 10.29252/jcb.10.26.120 ER -