TY - JOUR T1 - Evaluation of Yield Stability of Bread wheat (Triticum aestivum L.) Genotypes using Additive Main Effects and Multiplicative Interaction (AMMI) TT - ارزیابی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ‌های گندم نان (Triticum aestivum L.) با استفاده از روش آثار اصلی جمع‌پذیر و اثر متقابل ضرب‌پذیر (AMMI) JF - jcb JO - jcb VL - 10 IS - 25 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-564-fa.html Y1 - 2018 SP - 73 EP - 80 KW - AMMI KW - Compatibility KW - Genotype × Environment interaction KW - Wheat KW - Yield stability N2 - به­منظور بررسی اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و تعیین ژنوتیپ­های پایدار،30 ژنوتیپ گندم نان با دو شاهد شامل ارقام چمران و چمران2 با استفاده از طرح آلفا لاتیس در 4 تکرار و 6 مکان ( اهواز، داراب، دزفول، ایرانشهر، خرم­آباد و زابل) در طی دو سال زراعی (94-1392) مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب نشان داد که بین محیط­ها، ژنوتیپ­ها و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط اختلاف معنی­داری در سطح احتمال 1 درصد وجود داشت. نتایج حاصل از تجزیه AMMI نشان داد که اثر اصلی ژنوتیپ، محیط و اثر متقابل ژنوتیپ × محیط در سطح احتمال 1% معنی­دار بوده و چهار مولفه اصلی اول در مجموع حدود 9/90 درصد از مجموع مربعات برهمکنش­ها را توجیه نمودند. در این تحقیق برای بررسی پایداری ارقام از آماره ارزش پایداری AMMI (ASV) استفاده شد که در این راستا ژنوتیپ­های 2، 6، 14و 28 کمترین ASV را به خود اختصاص دادند. ژنوتیپ­های 2، 6 و 14 با داشتن عملکرد بالاتر از میانگین کل به­عنوان ژنوتیپ­های پایدار با عملکرد بالا شناخته شدند. بای­پلات اولین مؤلفه اصلی و میانگین عملکرد دانه برای ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها مشخص نمود که ژنوتیپ­های 9، 28، 25، 12، 14، 10، 2 و 6 اثر متقابل پایینی داشتند، اما ژنوتیپ­های 14، 10، 2 و 6 با داشتن میانگین عملکرد بالاتر از میانگین کل نسبت به بقیه به­عنوان ژنوتیپ­هایی با پایداری مطلوب انتخاب ‌شدند. بای‌پلات مربوط به دو مؤلفه اصلی اول اثر متقابل نشان داد که ژنوتیپ­های 2، 6، 7 و 14 به علت داشتن میانگین عملکرد بیشتر از میانگین کل، ژنوتیپ­هایی با سازگاری عمومی خوب شناخته شدند. گروه­بندی ژنوتیپ­ها بر مبنای مدل SHMM آنها را در 3 گروه قرار داد در گروه اول 22 ژنوتیپ، در گروه دوم 9 ژنوتیپ و در گروه سوم تنها ژنوتیپ 20 قرار گرفت M3 10.29252/jcb.10.25.73 ER -