@ARTICLE{Sheikh, author = {Sheikh, Fatemeh and Sekhavat, reza and Aghajani, MOhammadali and }, title = {Evaluation of Resistance to Leaf Spot Diseases and Yield Characteristics in Faba Bean Genotypes through Cluster Analysis and Genotype by Trait Biplot}, volume = {14}, number = {44}, abstract ={چکیده مبسوط مقدمه و هدف: باقلا یکی از حبوبات چند منظوره با دامنه سازگاری وسیع، ارزش غذایی بالا، خواص دارویی و قابلیت تثبیت بیولوژیک نیتروژن است. سطح زیر کشت باقلا طی سال‌های اخیر کاهش یافته است، افزایش سطح زیر کشت و افزایش عملکرد در واحد سطح، با معرفی ارقام مقاوم به تنش‌های زیستی و غیرزیستی امکان‌پذیر خواهد‌بود. مواد و روش‌ها: به ­منظور بررسی مقاومت مزرعه‌ای 64 ژنوتیپ‌ باقلا در برابر بیماری‌های قارچی و همچنین گزینش ژنوتیپ‌هایی با صفات عملکردی مطلوب، آزمایشی در قالب طرح لاتیس ساده (8 × 8) در دو تکرار در در ایستگاه‌‌های تحقیقات کشاورزی گرگان و دزفول در سال زراعی 95-1394 اجرا شد. به­ منظور محاسبه سطح زیر منحنی استاندارد شده پیشرفت بیماری sAUDPC، از زمان ظهور اولین علائم بیماری‌های لکه برگی نمونه‌برداری در 5 مرحله انجام شد. تجزیه واریانس مرکب و تجزیه همبستگی برای ده صفت فیزیولوژیکی، مرفولوژیکی، فنولوژیکی و شدت بیماری انجام شد. همچنین دو روش گزینش گرافیکی تجزیه بای پلات ژنوتیپ × صفت (GT) در ترکیب با تجزیه خوشه‌ای برای ارتقاء چندین صفت کمی و مقاومت به بیماری به‌طور همزمان انجام شد. خوشه بندی ژنوتیپ ها و صفات به تفکیک در هر آزمایش با استفاده از روش Ward و فاصله مربع اقلیدسی انجام شد و نقشه گرافیکی هیت‌مپ با استفاده از نرم­افزار MetaboAnalyst 3.0 ترسیم شد. یافته‌ها: نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تفاوت بسیار معنی‌دار در سطح احتمال یک درصد بین ژنوتیپ‌های باقلا برای صفات زراعی و مقاومت به بیماری وجود دارد. عملکرد دانه دارای بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌دار با وزن صد­دانه و تعداد دانه در غلاف بود. بر اساس نتایج تجزیه گرافیکی هیت مپ ژنوتیپ‌های باقلا به ­ترتیب در سه و چهار گروه در گرگان و دزفول قرار گرفتند. گروه‌های متمایز به‌دست‌آمده، برای استخراج ژنوتیپ‌هایی با ویژگی‌های متنوع و شناسایی تنوع خزانه ژنی مفید هستند. بردارهای موجود در بای‌پلات نشان دادند، ارتباط مثبت بین صفات تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه و ارتفاع بوته با عملکرد دانه وجود دارد و تجزیه همبستگی نیز این نتایج را تائید کرد، صفات ارتفاع بوته، تعداد دانه در غلاف و وزن صد دانه معیاری جهت بهبود عملکرد دانه در برنامه اصلاحی هستند. بر اساس نتایج حاصل از GT بای‌پلات، ژنوتیپ‌های G52، G56 و G58 در گرگان و ژنوتیپ‌های G47، G51 و G56 در دزفول، به­ عنوان برترین ژنوتیپ‌ها شناخته شدند. نتیجه‌گیری: ژنوتیپ‌های متعددی برای استفاده بالقوه به ­عنوان والدین انتخاب شدند، ژنوتیپ‌های G48 و G62 برای عملکرد دانه و صفات مربوطه و رقم Ascot به ­عنوان منبع مقاومت در برابر لکه شکلاتی برای برنامه‌های اصلاحی باقلا در نظر گرفته شدند. ژنوتیپ‌های G47، G51، G52،G55 ،G56 و G58 برای بررسی‌های بیشتر و معرفی رقم انتخاب شدند. }, URL = {http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1297-fa.html}, eprint = {http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1297-fa.pdf}, journal = {Journal of Crop Breeding}, doi = {10.52547/jcb.14.44.131}, year = {2022} }