@ARTICLE{Rashidi, author = {Khanizadeh, Alireza and Rashidi, Varahram and Khalilvand Behrouzyar, Ebrahim and Yarnia, Mehrdad and }, title = {Evaluation of Drought Tolerance in Advance Lines and Cultivars of Winter Wheat}, volume = {13}, number = {38}, abstract ={به منظور ارزیابی اثر تنش خشکی بر روی 14 رقم و لاین پیشرفته گندم پاییزه و جهت تعیین تحمل نسبی آنها با استفاده از کارآیی انتخاب شاخص­های مختلف مقاومت به خشکی که در مراحل نهایی آزاد سازی بعنوان واریته­ های گندم نان در مرکز تحقیقات استان آذربایجان غربی قرار داشتند؛ دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار تحت دو شرایط تنش و عدم تنش خشکی در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تبریز طی سال زراعی 97-1396 انجام گردید. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که تنش خشکی باعث کاهش معنی‎دار عملکرد دانه می­ گردد. در شرایط عدم تنش خشکی ژنوتیپ‎های 4، 12 و 13 بیشترین عملکرد دانه را دارا بوده ولی در شرایط تنش خشکی اختلاف معنی‎داری بین ژنوتیپ‎های مورد بررسی از نظر عملکرد دانه مشاهده نگردید. نتایج تجزیه همبستگی بین شاخص­های تحمل به تنش و عملکرد دانه نشان داد که عملکرد دانه در شرایط تنش (Ys) با شاخص­های STI، HARM و GMP دارای همبستگی مثبت و بسیار معنی‎دار بوده و این شاخص­ها می توانند معیار مناسبی برای لاین­های متحمل به خشکی باشند. همچنین نتایج حاصل از تجزیه به مولفه های اصلی نشان داد که این چهار شاخص بهترین شاخص­ها جهت شناسایی ارقام متحمل به تنش بودند. در واقع این شاخص­ها بهتر از سایر شاخص­ها، ژنوتیپ­های گروه A فرناندز را از سایر گروه­ها مجزا ساختند. در تجزیه خوشه­ای، ژنوتیپ­های مورد مطالعه بر اساس کلیه شاخص­های تحمل به تنش خشکی در هر دو شرایط بدون تنش و تنش در 3 گروه قرار گرفتند. ژنوتیپ­های شماره 4، 11 و 12 که بعنوان متحمل­ترین ژنوتیپ­ های این آزمایش معرفی شدند به همراه چند ژنوتیپ دیگر در گروه دوم قرار داشته و این گروه از نظر اکثر شاخص­های تحمل به تنش خشکی از میانگین بالاتری نسبت به میانگین کل برخوردار بودند. درصد انحراف از میانگین این گروه نسبت به دو گروه دیگر کمتر بود و نتایج سایر روش­های مورد استفاده در این تحقیق را مورد تایید قرار داد. با در نظر گرفتن نتایج حاصل از بررسی مقدار عددی شاخص­ها و همچنین همبستگی آنها با عملکرد دانه در شرایط عدم تنش و تنش شاخص­های STI، MP، GMP و HARM بهترین شاخص­های تحمل به تنش و ژنوتیپ­های شماره 4، 11 و 12 بعنوان متحمل ­ترین ژنوتیپ‎های مورد تحقیق شناخته شدند. }, URL = {http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1220-fa.html}, eprint = {http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1220-fa.pdf}, journal = {Journal of Crop Breeding}, doi = {10.52547/jcb.13.38.193}, year = {2021} }