TY - JOUR T1 - TT - تجزیه خوشه ای و مطالعه خصوصیات کیفی 30 ژنوتیپ برنج (Oryza sativa L.) JF - jcb JO - jcb VL - 5 IS - 12 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-219-fa.html Y1 - 2014 SP - 99 EP - 111 N2 -   به منظور ارزیابی خصوصیات کیفی 30 ژنوتیپ مختلف برنج (شامل ارقام بومی، اصلاح شده و لاین­های امیدبخش) آزمایش مزرعه­ای انجام گردید. این آزمایش در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار انجام و در طی آن سیزده صفت کیفی از جمله میزان آمیلوز، قوام و غلظت ژل و درجه حرارت ژلاتینه شدن مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس بیانگر تفاوت معنی­دار میان ژنوتیپ­های مختلف از نظر صفات مورد مطالعه بود. با توجه به تعداد زیاد ژنوتیپ­ها تجزیه خوشه­ای انجام شد که نتایج نشان داد ژنوتیپ­های مورد آزمایش درپنچ خوشه اصلی قرار گرفتند. از مهمترین ژنوتیپ­های موجود در خوشه یک می­توان به طارم محلی، لاین های امیدبخش 8805 و 8802، خوشه دوم لاین Pi-1 و 8202 در خوشه سوم، رقم قائم و لاین­های امید بخش 8204 و 8225 و در خوشه چهارم می­توان به لاین امیدبخش 8811، 67410 و طارم دیلمانی و خوشه پنجم هیبرید بهار و لاین­های امیدبخش 8403، 8209 و 8228 اشاره نمود. مقایسه میانگین­های خوشه­های نشان داد که بالاترین عملکرد برنج سفید (9/4 تن در هکتار) مربوط به خوشه پنجم بوده و به دنبال آن خوشه یک و خوشه سوم قرار گرفتند که با هم اختلاف معنی­داری نداشتند. کمترین عملکرد شلتوک نیز مربوط به خوشه سوم بود. از لحاظ آمیلوز بالاترین مقدار (20/26) مربوط به خوشه پنجم بود. با توجه به ذائقه ایرانی مقدار آمیلوز زیر 22 مناسب می باشد که در این تحقیق لاین­های موجود در خوشه های یک و دوم دارای چنین خصوصیتی بودند. بیشترین میزان از نظر قوام و غلظت ژل (90/66) به خوشه سوم و کمترین آن به خوشه پنجم تعلق داشت و مناسب­ترین مقدار آن زیر 60 می­باشد که ژنوتیپ­های موجود در خوشه­های دوم و سوم دارای چنین خصوصیت هستند. M3 ER -