TY - JOUR T1 - Stability Study of Yield in Sunflower (Helianthus annuus L.) Cultivars using AMMI Method TT - مطالعه پایداری عملکرد در ارقام آفتابگردان با استفاده از روش AMMI JF - jcb JO - jcb VL - 9 IS - 23 UR - http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-879-fa.html Y1 - 2017 SP - 117 EP - 124 KW - Adaptability KW - AMMI KW - Genotype-environment interaction KW - Sunflower N2 - اثر متقابل ژنوتیپ در محیط برای به­نژادگران از اهمیت ویژه‌ای برخوردار بوده و یکی از مسائل مهم و پیچیده در برنامه‌های به‌نژادی برای تهیه ژنوتیپ پر محصول و پایدار از لحاظ عملکرد و آزاد‌سازی ژنوتیپ‌های جدید محسوب می‌شود. به­منظور بررسی سازگاری و پایداری ارقام آفتابگردان به شرایط آب و هوایی مختلف، 12 رقم آفتابگردان در پنج منطقه آب و هوایی شامل اراک، بیرجند، شیراز، کاشمر و کرج در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار ارزیابی شدند. جهت بررسی اثر متقابل ژنوتیپ و محیط از مدل اثرات اصلی افزایشی و اثرات متقابل ضرب پذیر (امی) استفاده شد. بر اساس نتایج تجزیه اثرات افزایشی جمع‌پذیر (تجزیه واریانس) و اثرات متقابل ضرب پذیر (تجزیه به مؤلفه‌های اصلی) اثر محیط و اثر متقابل ژنوتیپ در محیط به ترتیب در سطح احتمال یک و پنج درصد معنی‌دار بود و دو مؤلفه اصلی اول اثر متقابل بیش از 84 درصد از مجموع مربعات اثر متقابل را توجیه نمودند. نمودار بای‌پلات اولین مؤلفه اصلی اثر متقابل و میانگین عملکرد دانه برای ژنوتیپ‌ها و محیط‌ها نشان داد که ژنوتیپ Progress با عملکردی بیش از میانگین و کم‌ترین میزان از نظر اولین مؤلفه اصلی اثر متقابل به­عنوان ژنوتیپ پایدار و پر محصول شناخته شد. ژنوتیپ‌های Record و Gabur بعد از ژنوتیپ Progress به­عنوان ژنوتیپ‌های پایدار و پر محصول شناخته شدند. نمودار بای‌پلات مربوط ‌به دو مؤلفه اصلی اول اثر متقابل نشان داد که ژنوتیپ‌های Progress، Master و Zargol در اراک و کرج، ژنوتیپ‌های Favorit، Record و Azargol در شیراز، Gabur و SHF81-90 در کاشمر و ژنوتیپ‌های Armaverski، Lakomka، Zaria و Sor در بیرجند دارای سازگاری خصوصی بودند. همچنین ژنوتیپ‌های Zaria، Lakomka، SHF81-90، Gabur و Zargol نیز نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها از سازگاری عمومی بیشتری برخوردار بودند. M3 10.29252/jcb.9.23.117 ER -