جستجو در مقالات منتشر شده


۷ نتیجه برای پورابوقداره
ارزیابی عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی و مورفولوژیک در ژنوتیپ های گلرنگ بهاره در شرایط آبیاری و دیم
معروف خلیلی، محمدرضا نقوی، علیرضا پورابوقداره،
دوره ۷، شماره ۱۶ - ( پائیز و زمستان ۱۳۹۴ )
چکیده

به­منظور بررسی عملکرد دانه و برخی از ویژگی­های زراعی و مورفولوژیک ژنوتیپ­های گلرنگ در شرایط آبی و دیم ۱۵ ژنوتیپ گلرنگ بهاره در دو آزمایش جداگانه در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی ۱۳۹۱-۱۳۹۰ در ایستگاه تحقیقات میاندوآب مورد بررسی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه واریانس صفات در شرایط آبی نشان داد که بین ژنوتیپ­ها از نظر تمام صفات مورد بررسی به جزء ارتفاع بوته، تعداد شاخه فرعی و وزن صد دانه اختلاف معنی­داری وجود داشت. همچنین در شرایط دیم بین ژنوتیپ­های مورد مطالعه از نظر تمام صفات به جز تعداد شاخه فرعی اختلاف معنی­داری وجود داشت. مقایسه بین شرایط آبی و دیم مشخص کرد که تنش کم­آبی باعث کاهش معنی­دار تعداد روز تا گلدهی کامل، تعداد طبق، قطر طبق، تعداد دانه در طبق، وزن صد­دانه، عملکرد دانه و درصد روغن گردید. بررسی ضرایب همبستگی صفات در شرایط تنش و فاقد تنش نشان داد عملکرد دانه با قطر طبق و تعداد دانه در طبق همبستگی مثبت و معنی­دار داشت. دندروگرام حاصل از تجزیه خوشه­ای، ژنوتیپ­های مورد مطالعه را در هر دو شرایط تنش و فاقد تنش در چهار گروه جداگانه تفکیک نمود. بر اساس نتایج به­دست آمده در بین ژنوتیپ­های مورد مطالعه در هر دو شرایط تنش کم­آبی و فاقد تنش، ژنوتیپ  IL-۱۱۱دارای بالاترین عملکرد دانه، تعداد دانه در طبق و قطر طبق نسبت به سایر ژنوتیپ­ها بود و ژنوتیپ­های شماره Syrian، PI-۵۳۷۵۳۰ و Dincer به ترتیب در رتبه­های بعدی قرار گرفتند. بنابراین، به نظر می­رسد ژنوتیپ­های اخیر برای کاشت در اراضی کم بازده که همواره در معرض کمبود آب در فصل رشد قرار دارند و مناطقی با شرایط اقلیمی مشابه مناسب باشند.


بررسی پایداری علوفه لاین های پیشرفته خلر (Lathyrus sativa L.) با روش های پارامتری و غیرپارامتری
جعفر احمدی، بهروز واعظی، علیرضا پورابوقداره،
دوره ۸، شماره ۱۷ - ( بهار ۱۳۹۵ )
چکیده

به­منظور تعیین پایداری و بررسی واکنش لاین­های پیشرفته خلر در شرایط دیم، ۱۴ لاین در سه ایستگاه تحقیقاتی خرم­آباد، کرمانشاه و گچساران در قالب طرح بلوک­های کاملاٌ تصادفی  با سه تکرار و در سه سال متوالی مورد مطالعه قرار گرفتند. بر اساس نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب اثرات مربوط به لاین، سال × مکان، لاین × سال، لاین × مکان و اثر سه جانبه
لاین × سال × مکان معنی­دار بود. برای تعیین پایداری عملکرد علوفه، از روش­های ابرهارت و راسل، اکووالانس ریک، ضریب رگرسیون فینلی و ویلکینسون، ضریب تغییرات، واریانس پایداری، مجموع رتبه و آماره هم­زمان پایداری عملکرد استفاده شد. در روش ابرهارت و راسل لاین­های ۶، ۱۰، ۱۳ و ۲ لاین­های پایدار شناخته شدند. لاین­های شماره ۱، ۲، ۵، ۹، ۱۲ و ۱۴ دارای ضریب رگرسیون معادل یک بودند. در روش شوکلا و اکووالانس ریک کمترین مقادیر واریانس پایداری مربوط به لاین­های شماره ۶، ۷، ۱ و ۲ بود. در روش فرانسیس و کننبرگ لاین­های شماره ۱، ۵، ۹ و ۱۲ پایداری بیشتری داشتند. در روش مجموع رتبه لاین­های شماره ۱، ۹ و ۱۲ و در روش گزینش هم­زمان برای عملکرد و پایداری لاین­های شماره ۳، ۹، ۵ و ۱۲ از بهترین لاین­ها انتخاب شدند. علی­رغم وجود تفاوت­هایی در نتایج روش­های مختلف پایداری، لاین­های شماره­ ۱(Sel,۵۱۵)، ۵(Sel,۶۸۹) و ۹(Sel,۵۵۴) با میانگین عملکرد ۷۰/۵۴۵۹، ۱۹/۵۶۶۹ و ۸۵/۵۶۸۷ کیلوگرم در هکتار لاین­های پایدار و سازگار به شرایط دیم شناسایی شدند.


تنوع صفات مورفولوژیک و زراعی در جمعیت های گندم اینکورن (Triticum boeoticum و Triticum urartu) در شرایط عادی و تنش کم آبی
علیرضا پورابوقداره، سید سیامک علوی کیا، محمد مقدم، علی اشرف مهرابی، محمد امین مزینانی،
دوره ۸، شماره ۱۸ - ( تابستان ۱۳۹۵ )
چکیده

به منظور ارزیابی تنوع ژنتیکی صفات مورفولوژیک و زراعی و بررسی اثر تنش کم آبی روی آن­ها در ۳۳ جمعیت از گونه
 T. boeoticum و هشت جمعیت از T. urartu آزمایشی به صورت طرح کرت­های خرد شده بر پایه طرح بلوک­های کامل تصادفی در ۳ تکرار انجام شد. نتایج تجزیه واریانس از نظر کلیه صفات اختلاف معنی­داری بین جمعیت­ها را نشان داد. مقایسه گروهی بین دو گونه T. boeoticum و T. urartu نشان داد که بین دو گونه از نظر اکثر صفات اختلاف معنی­داری وجود دارد. با انجام مقایسه میانگین، جمعیت­های ۲۱۶.Tb، ۱۷۶.Tb، ۲۰۰.Tb، ۳Tb.، ۳۲. و ۱۲۰.Tb با در نظر گرفتن صفاتی مانند طول سنبله اصلی، تعداد سنبلچه در سنبله اصلی، عملکرد دانه در بوته و روز تا ظهور سنبله جمعیت­هایی برتر شناسایی شدند. ضرایب هم‏بستگی بین میانگین صفات در هر دو شرایط نشان داد که عملکرد دانه با تعداد دانه در سنبله اصلی، ارتفاع بوته و عرض برگ هم‏بستگی مثبت و معنی‌دار دارد. تجزیه خوشه­ای بر اساس کلیه صفات جمعیت­ها را در دو خوشه قرار داد. به طور کلی نتایج این مطالعه نشان داد که تنوع موجود در گونه‌های وحشی اینکورن جمع­آوری شده از مناطق جغرافیایی مختلف ایران متأثر از صفات موروفولوژیک و زراعی بوده است و استان­های کرمانشاه و لرستان از نظر تنوع ژنتیکی مطلوب نیز نواحی جغرافیایی برخوردار شناخته شدند.


شناسایی ژنوتیپ های جو آبی با عملکرد دانه بالا و پایدار در مناطق گرم ایران
علی براتی، حسن زالی، علیرضا پورابوقداره، احمد قلی پور، شیرعلی کوهکن، کمال شهبازی هومونلو، اکبر مرزوقیان، مهدی جباری، امید پودینه، معصومه خیرگو،
دوره ۱۳، شماره ۴۰ - ( زمستان ۱۴۰۰ ۱۴۰۰ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: با توجه به فراوانی تنش­های غیرزنده و زنده در اقلیم گرم، دست­یابی به ژنوتیپ­هایی از جو که تحت این شرایط عملکرد قابل قبول و پایداری داشته باشند از اصلی­ترین اهداف به­ نژادی جو در این مناطق می­باشد.
مواد و روش‌ها: تعداد هفده ژنوتیپ امیدبخش جو آبی به همراه دو ژنوتیپ شاهد در پنج ایستگاه تحقیقات کشاورزی واقع در اهواز، داراب، زابل، گنبد و مغان به مدت دو سال زراعی (۹۹-۱۳۹۷) مورد مقایسه قرار گرفتند. به­منظور بررسی پایداری عملکرد دانه ژنوتیپ­های دارای عملکرد بالا، از تجزیه گرافیکی  GGE بای­پلات استفاده شد.
یافته‌ها: تجزیه واریانس مرکب داده­ های عملکرد دانه نشان داد که اثرهای ساده مکان، ژنوتیپ و اثرهای متقابل سال × مکان، ژنوتیپ × مکان و سال × مکان × ژنوتیپ معنی­دار می­باشند. مقایسه میانگین نشان داد که ژنوتیپ­های G۱، G۲، G۴، G۵، G۱۰، G۱۲، G۱۶ و G۱۹ نسبت به بقیه ژنوتیپ­ها عملکرد بالایی داشته و می ­توانند مورد توجه قرار گیرند.  پایداری عملکرد دانه این ژنوتیپ­ها نیز مورد بررسی قرار گرفت تا ژنوتیپ­های دارای عملکرد مطلوب و پایدار شناسایی شوند. نتایج حاصل از روش GGE بای­پلات نشان داد که دو مولفه اصلی نخست به ترتیب ۳۶/۷۶ و ۱۶/۶۸ درصد از تغییرات کل عملکرد دانه را توجیه کردند و در نتیجه این دو مولفه می­توانند به منظور توجیه عملکرد دانه ژنوتیپ­ها مورد استفاده قرار گیرند. در این آزمایش دو ابر محیط  مجزا مشخص گردید. محیط کلان اول شامل سال اول و دوم اهواز و زابل و ژنوتیپ G۱۹ با میانگین عملکرد کل ۵۱۱۴ کیلوگرم در هکتار به عنوان ژنوتیپ برتر در این محیط شناسایی شد. محیط کلان دوم شامل سال اول و دوم گنبد و داراب  ژنوتیپ G۵ با میانگین عملکرد ۵۱۵۵ کیلوگرم در هکتار ژنوتیپ برتر این محیط بود. سال­های اول و دوم مغان در مرز بین دو محیط کلان قرار داشتند. ژنوتیپ­های G۳، G۶، G۸، G۹، G۱۴، G۱۷ و G۱۸ در هیچ یک از محیط­های کلان قرار نگرفتند و در نتیجه مناسب کشت در محیط­های مورد آزمایش نبودند. نمای بای‌پلات ژنوتیپ ایده‌آل نشان داد که ژنوتیپ­های G۴ و G۵ کمترین فاصله را از ژنوتیپ ایده­ آل دارا بوده و در نتییجه مطلوبترین آنها می باشند. نمای برداریGGE  بای‌پلات نشان ‌داد که سال های اول و دوم مغان، نزدیکترین محیط­ها به محیط ایده آل بوده و قابلیت تمایز بالایی دارند.
نتیجه‌گیری: ژنوتیپ­های G۵ و G۶ به ترتیب در مناطق گرم شمال و گرم جنوب کشور دارای عملکرد بالا و پایدار بوده و برای این مناطق مناسب تشخیص داده شدند.

تجزیه برهمکنش ژنوتیپ - محیط در ژنوتیپ های پیشرفته جو با استفاده از شاخص های مبتنی بر مدل AMMI و BLUP
علیرضا پورابوقداره، علی براتی، حسن زالی، شیرعلی کوهکن، آرش حسین پور، احمد قلی پور، اکبر مرزوقیان،
دوره ۱۵، شماره ۴۵ - ( بهار ۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: آزمایش­ های چند محیطی و بررسی برهمکنش ژنوتیپ و محیط نقش مهمی در انتخاب ژنوتیپ­ های پرعملکرد و پایدار در مناطق مختلف قبل از معرفی دارد. این مطالعه با هدف ارزیابی مجموع ه­ای از ژنوتیپ­ های پیشرفته جو از نظر عملکرد دانه و برخی از خصوصیات زراعی و همچنین تجزیه برهمکنش ژنوتیپ - محیط اجرا شد.
مواد و روش­ ها: در این مطالعه ۱۹ ژنوتیپ جو در ایستگاه ­های تحقیقاتی مغان، زابل، گنبد و داراب در قالب طرح بلوک ­های کامل تصادفی با سه تکرار از نظر تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه طی سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته­ ها: نتایج تجزیه ­های آماری نشان داد اثرات محیط، ژنوتیپ و برهمکنش ژنوتیپ - محیط برای عملکرد دانه و سایر صفات معنی ­دار بود. با توجه به معنی­ دار بودن برهمکنش ژنوتیپ در محیط، آزمون نسبت درست ­نمایی (LRT) برای برهمکنش ژنوتیپ در محیط بر عملکرد دانه و سایر صفات ارزیابی­ شده و تجزیه بهترین
پیش­ بینی نااریب خطی (BLUP) صورت گرفت. مقادیر اجزای واریانس ژنتیکی برآورده شده بر اساس روش BLUP نشان داد سهم برهمکنش ژنوتیپ در محیط در توجیه واریانس فنوتپی برای کلیه صفات بالا بود. علاوه براین، در بین صفات ارزیابی­ شده ارتفاع بوته، وزن هزار دانه و عملکرد دانه دارای بیشترین میزان وراثت ­پذیری بودند. شاخص گزینش پایداری چندصفت (MTSI) ژنوتیپ­ های G۵، G۶، G۸ و G۱۷ را به ­عنوان برترین ژنوتیپ­ ها مشخص نمود. از طرفی با توجه به نتایج به دست آمده از بای پلات عمکلرد و میانگین وزنی نمرات مطلق (WAASB) ژنوتیپ­ های G۵، G۹، G۱۰ و G۱۷ با بیشترین عملکرد دانه و ضریب پایداری از دیگر ژنوتیپ­ ها متمایز شدند.
نتیجه ­گیری: به­ طور کلی نتایج این تحقیق نشان داد ژنوتیپ G۵ دارای بیشترین سازگاری عمومی در بین سایر ژنوتیپ ­ها بود. سایر ژنوتیپ­ های انتخاب شده نیز دارای سازگاری خصوصی با برخی از مناطق گرم شمال و جنوب کشور بودند. از این­ رو با بررسی پایداری این ژنوتیپ‌ در چند سال زراعی دیگر و مشاهده برتری نسبی آن در مقایسه با سایر ارقام تجاری، می­ توان آن را به­ عنوان یک رقم پایدار و پربازده معرفی نمود.
 

بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی و فیزیولوژیکی در لاین های امیدبخش جو (.Hordeum vulgare L)
شاهین قویدل، خداداد مصطفوی، علیرضا پورابوقداره،
دوره ۱۵، شماره ۴۶ - ( تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: تنش خشکی به ­عنوان یکی از اصلی ­ترین عوامل محدودکننده تولید محصولات کشاورزی شناخته شده است. ارزیابی تآثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و سایر صفات زراعی و فیزیولوژیکی می­ تواند در شناسایی ارقام متحمل به خشکی مفید باشد. هدف از تحقیق حاضر، بررسی اثر تنش خشکی آخر فصل بر برخی از خصوصیات زراعی و فیزیولوژیکی مجموعه ­ای از لاین­ های امیدبخش جو بود.
مواد و روش ­ها: این تحقیق در ایستگاه تحقیقاتی بخش تحقیقات غلات واقع در مؤسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ انجام شد. مواد گیاهی شامل ۱۷ لاین امیدبخش جو به همراه یک رقم تجاری (جلگه) بود که در قالب دو آزمایش جداگانه بر پایه طرح بلوک­ های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط عدم تنش و تنش آخر فصل مورد ارزیابی قرار گرفتند.
یافته­ ها: نتایج حاصل از تجزیه واریانس مرکب داده­ های آزمایشی نشان داد که از نظر کلیه صفات اندازه­ گیری شده به ­جز طول سنبله اصلی و تعداد دانه در سنبله بین شرایط عدم تنش و تنش خشکی اختلاف معنی­ داری وجود داشت. علاوه بر این تفاوت بین ژنوتیپ­ های بررسی­ شده نیز از نظر کلیه صفات به ­جز فلورسانس حداقل، حداکثر عملکرد فیتوشیمیایی PSII و ظرفیت فتوسنتزی معنی­ دار بود. اثر متقابل بین شرایط تنش و عدم تنش با لاین­ های مورد بررسی تنها برای صفات تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، طول سنبله اصلی و شاخص کلروفیل معنی ­دار بود. نتایج تجزیه به مؤلفه ­های اصلی نشان داد پنج مؤلفه نخست ۸۴/۸۰ درصد از کل تغییرات فنوتیپی در شرایط تنش را توجیه کردند. با توجه به زاویه بین بردار صفات اندازه­ گیری شده مشخص شد صفات تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، طول ریشک، ارتفاع بوته، شاخص سطح برگ، محتوای کلروفیل و تعداد دانه در سنبله دارای همبستگی مثبت و معنی­ داری با عملکرد دانه ارتباط در شرایط تنش خشکی بودند. با در نظر گرفتن نتایج به دست ­آمده از این تحقیق مشخص شد ژنوتیپ­ های G۲، G۳، G۶، G۷، G۱۲ و G۱۸ به ­عنوان برترین لاین­ های از سایر لاین ­ها و رقم شاهد متمایز شدند.
نتیجه­ گیری: در بین لاین ­های مورد بررسی G۷ به­ دلیل داشتن بیشترین عملکرد دانه و برتر بودن از نظر دیگر خصوصیات اندازه­ گیری شده می­ تواند به­ عنوان لاین کاندید برای بررسی­ های تکمیلی در آزمایش­ های چند محیطی مورد ارزیابی قرار گیرد تا در صورت دارا بودن سازگاری و پایداری عملکرد به ­عنوان لاین جدید معرفی شود.


 

گزینش ژنوتیپ های پیشرفته جو با استفاده از مدل بهترین پیش بینی های خطی نااریب (BLUP)
علیرضا پورابوقداره، حبیب اله قزوینی، علی براتی، شیرعلی کوهکن، الیاس آرزمجو،
دوره ۱۵، شماره ۴۶ - ( تابستان ۱۴۰۲ )
چکیده
چکیده مبسوط
مقدمه و هدف: جو (Hordeum vulgare) به‌عنوان یکی از غلات دانه ریز به‌طور گسترده در ایران و جهان مورد کشت و استفاده قرار می­ گیرد. دستیابی به ارقام پر محصول و پایدار جو یکی از مهم ­ترین اهداف به­ نژادی این گیاه زراعی محسوب می­شود. این مطالعه با هدف بررسی مجموعه ­ای از ژنوتیپ­ های بین­ المللی جو در شرایط اقلیمی ایران از نظر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی با استفاده از مدل بهترین پیش­ بینی­ های خطی نااریب (BLUP) بود.
مواد و روش ­ها: در این مطالعه ۲۴ ژنوتیپ بین­ المللی تهیه شده از مرکز ICARDA در سه ایستگاه تحقیقاتی واقع در کرج، بیرجند و زابل در قالب طرح بلوک­ های کامل تصادفی از نظر عملکرد دانه و برخی از صفات زراعی شامل تعداد روز تا ظهور سنبله، تعداد روز تا رسیدگی فیزیولوژیکی، دوره پر شدن دانه، ارتفاع بوته، طول سنبله اصلی و وزن هزار دانه در سال زراعی ۱۴۰۰-۱۳۹۹ مورد ارزیابی قرار گرفتند. پس از جمع ­آوری داده­ های آزمایشی و تجزیه و تحلیل­ های آماری، برترین ژنوتیپ­ ها بر اساس آماره­ های مبتنی بر مدل BLUP انتخاب شدند.
یافته ­ها: نتایج به دست آمده از تجزیه داده ­های آزمایشی نشان داد اثر ژنوتیپ و اثر متقابل ژنوتیپ و محیط برای عملکرد دانه و سایر صفات (به جز طول سنبله و تعداد روز تا ظهور سنبله) معنی­ دار بود. صفات طول سنبله، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و ارتفاع بوته دارای بیشترین میزان واریانس ژنتیکی و وراثت­ پذیری بودند. نتایج به دست آمده از آماره­ های برآورد شده مبتنی بر مدل بهترین پیش­ بینی­ های خطی نااریب (Best linear unbiased predictors: BLUP) نشان داد ژنوتیپ ­های G۳، G۶، G۱۰ و G۲۳ نسبت به سایر ژنوتیپ­ ها دارای بیشترین عملکرد دانه و پایداری در محیط­ های مختلف بودند. از طرف دیگر با در نظر گرفتن اثر هر یک از صفات اندازه ­گیری شده در پایداری عمکلرد دانه، ژنوتیپ­ های G۱۰، G۱۶، G۲۲ و G۲۴ از طریق شاخص پایداری چند صفتی (Multi-traits stability index: MTSI) به‌عنوان ژنوتیپ­ های برتر شناسایی شدند.
نتیجه­ گیری: به‌طور کلی می ­توان اظهار داشت شاخص MTSI دارای کارایی بالایی در برنامه­ های به­ نژادی جهت استفاده از دیگر صفات مرتبط با عمکلرد دانه برای انتخاب ژنوتیپ­ های پایدار و پر بازده می­ باشد.
 
صفحه ۱ از ۱     

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Crop Breeding

Designed & Developed by: Yektaweb