دوره 10، شماره 28 - ( زمستان97 1397 )
جلد 10 شماره 28 صفحات 26-13 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Kamrani M, Mehraban A, Shiri M. (2018). Identification of Drought Tolerant Genotypes in Dryland Wheat using Drought Tolerance Indices. jcb. 10(28), 13-26. doi:10.29252/jcb.10.28.13
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-891-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-891-fa.html
کامرانی مرتضی، مهربان اصغر، شیری منوچهر. شناسایی ژنوتیپ های متحمل به تنش خشکی در گندم دیم با استفاده از شاخص های تحمل خشکی پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1397; 10 (28) :26-13 10.29252/jcb.10.28.13
دانشگاه محقق اردبیلی
چکیده: (3155 مشاهده)
در بین تنش های مختلف محیطی، خشکی تاثیر منفی بالایی بر روی میزان تولید محصولات دارد. به منظور بررسی تحمل خشکی در ژنوتیپ های گندم دیم، آزمایشی با 36 ژنوتیپ گندم نان تهیه شده از سیمیت در دو شرایط دیم (تنش خشکی) و آبیاری تکمیلی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال زراعی 96-1395 در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی مغان مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که تفاوت معنی داری بین ژنوتیپ ها از نظر عملکرد دانه در هر دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی وجود داشت. تجزیه واریانس مرکب نشان داد که آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنی دار عملکرد دانه گردید. در شرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ های شماره 22، 34 و 21 به ترتیب با میانگین 143/3، 089/3 و 921/2 تن در هکتار بالاترین عملکرد دانه را به خود اختصاص دادند. تحت شرایط دیم بیشترین عملکرد دانه به میزان 647/2، 610/2 و 558/2 تن در هکتار به ترتیب مربوط به ژنوتیپ های شماره 20، 22 و 27 بود. برای شناسائی ژنوتیپ های متحمل به خشکی، از شاخص های تحمل (TOL)، حساسیت به تنش (SSI)، میانگین بهره وری (MP)، میانگین هندسی بهره وری (GMP)، شاخص تحمل به تنش (STI) و شاخص پایداری عملکرد (YSI) استفاده شد. شاخص های MP،GMP و STI همبستگی بالایی با عملکرد تحت شرایط تنش و بدون تنش داشتند و به عنوان شاخص های مناسب برای گزینش ژنوتیپ های پرمحصول در هر دو شرایط محیطی معرفی شدند. بر اساس تجزیه به مؤلفه های اصلی و نمودار سه بعدی، ژنوتیپ های شماره 22، 34، 33 و 15 به عنوان ژنوتیپ های مقاوم و ژنوتیپ های شماره 7، 17، 14 و 1 به عنوان حساس به تنش خشکی شناخته شدند. تجزیه خوشه ای به روش Ward’s بر پایه شاخص های تحمل به خشکی و عملکرد دانه در هر دو شرایط محیطی ژنوتیپ های مورد بررسی را در چهار گروه قرار داد که با نتایج تجزیه به مؤلفه های اصلی مطابقت داشت.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح براي تنش هاي زنده و غيرزنده محيطي
دریافت: 1396/10/16 | ویرایش نهایی: 1397/12/11 | پذیرش: 1397/1/14 | انتشار: 1397/12/11
دریافت: 1396/10/16 | ویرایش نهایی: 1397/12/11 | پذیرش: 1397/1/14 | انتشار: 1397/12/11
فهرست منابع
1. Aghaee Sarbarzeh, M., M. Rostaee, R. Mohammadi, R. Haghparast and R. Rajabi. 2009. Determination of drought tolerant genotypes in bread wheat. Electronical journal of crop production, 2(1): 1-23 (In Persian).
2. Aghaee-Sarbarzeh, M. and M. Rostaee. 2008. Responses genotypes advanced bread wheat to drought stress conditions in cold and cold temperate. Abstracts of 10th Iranian Congress of Crop Production and Plant Breeding, 18-20, August. Karaj- Iran, 217 pp (In Persian).
3. Blum, A. 1988. Plant breeding for stress environments. CRC, Inc., pp: 43-77.
4. Blum, A. 2005. Mitigation of drought stress by crop management. Available online at: http://www.plant stress.com.
5. Bouslama, M. and W.T. Schapaugh. 1984. Stress tolerance in soybean. I: Evaluation of three screening techniques for heat and drought tolerance. Crop Science Journal, 24: 33-937. [DOI:10.2135/cropsci1984.0011183X002400050026x]
6. Calhoum, D.S., C. Gebeyehu, A. Miranda, S. Rajaram and M. Van Ginkel. 1994. Choosing evaluation environments to increase grain yield under drought conditions. Crop Science, 34: 673-678. [DOI:10.2135/cropsci1994.0011183X003400030014x]
7. Chaves, M.M. and M.M. Oliveira 2004. Mechanisms underlying plant resilience to water deficits: Prospects for water-saving agriculture. Journal of Experimental Botany, 407: 2365-2385. [DOI:10.1093/jxb/erh269]
8. Dhanda, S.S. and G.S. Sethi. 2002. Tolerance to drought stress among selected Indian wheat cultivars. Journal of Agricultural Science, 139: 319-326. [DOI:10.1017/S0021859602002526]
9. Eslami R., M. Tajbakhsh, A.A. Ghafari, M. Roustaei and I. Barnousi. 2011. Evaluation of drought tolerance in drylands wheat genotypes under different moisture conditions. Electronical journal of crop production, 5(2): 129-143 (In Persian).
10. Falconer, D.S. 1990. Selection in different environments: effects on environmental sensitivity and on mean performance. Genetics Research, 56: 57-70. [DOI:10.1017/S0016672300028883]
11. Fernandez, G.C. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. Proceeding of the international symposium on adaptation of vegetable and other food crops to temperature water stress, 13-18, August. Taiwan. pp: 257.
12. Fischer, R.A. and R. Maurer. 1978. Drought resistance in spring wheat cultivars. Ι. Grain yield responses. Australian Journal of Agricultural Research, 29: 897-912. [DOI:10.1071/AR9780897]
13. Ilker, E., O. Tartar, F. Aykut-Tonk and M. Tosun. 2011. Determination of tolerance level of some wheat genotypes to post-anthesis drought. Turkish Journal of Field Crop, 16(1): 59-63.
14. Kamrani, M., A. Farzi and A. Ebadi. 2015. Evaluation of grain yield performance and tolerance to drought stress in wheat genotypes using drought tolerance indices. Cereal Research, 5(3): 231-246 (In Persian).
15. Kamrani, M., A. Farzi and M. Shiri. 2017. Evaluation of Drought Tolerance in Some wheat Genotypes using Drought Tolerance Indices. Journal of Crop Breeding, 9: 9-17 (In Persian).
16. Kargar, S.M.A., M.R. Ghannadha, R. Bozorgi-Pour and H.A. Babaei. 2004. An investigation of drought tolerance indices in some soybean genotypes under restricted irrigation conditions. Iranian Journal of Agricultural Science, 35(1): 129-142 (In Persian).
17. Khalilzade, G.H. and H. Karbalai-Khiavi. 2002. Investigation of drought and heat stress on advanced lines of durum wheat. 7th Iranian congress of crop sciences. 24-26, August. karaj, Iran, pp: 563.
18. Kobota, T.J., A. Palta and N.C. Turner. 1992. Rate of development of postanthesis Water deficits and grain filling of Spring Wheat. Crop Science, 32: 1238-1242. [DOI:10.2135/cropsci1992.0011183X003200050035x]
19. Koocheki, A.R., A. Yazdansepas and H.R. Nikkhah. 2005. Effects of terminal drought on grain yield and some morphological traits in wheat (Triticum aestivum L.) genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 8(1): 14-29.
20. Moghaddam, A. and M. Hadizadeh. 2002. Response of corn (zea mays L.) hybrids and their parental lines to drought using different stress tolerance indices. Seed and Plant, 18(3): 255-272 (In Persian).
21. Mohammadnia, S., A. Asghari, O. Sofalian, H. Mohammaddoust-ChamanAbad and R. Karimizadeh. 2016. Evaluation of Durum Wheat Lines using Drought Stress Indices. Journal of Crop Breeding, 14: 41-53 (In Persian).
22. Nouri, A., A. Etminan, J.A. Teixeira da Silva and R. Mohammadi. 2011. Assessment of yield, yield-related traits and drought tolerance of durum wheat genotypes (Triticum turjidum var. durum Desf.), Australian Journal of Crop Science, 5(1): 8-16.
23. Oweis, T. 1997. Supplemental Irrigation: A highly efficient water-use practice. International Center for Agricultural Research in the Dry Areas (ICARDA), Aleppo, Syria.
24. Passioura, J. 2007. The drought environment: physical, biological and agricultural perspectives. Journal of Experimental Botany, 2: 113-117. [DOI:10.1093/jxb/erl212]
25. Roostaei, M. 2015. Effect of Supplementary Irrigation on Grain Yield and some Agronomic Traits of Bread Wheat Genotypes in Maragheh Conditions of Iran. Seed and Plant Improvement Journal, 1-31: 205-225 (In Persian).
26. Rosielli, A. and J. Hamblin. 1981. Theoritical aspects of selection for yield in stress and non-stress environment. Crop Science, 21: 943-946. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060033x]
27. Saba, J., M. Moghaddam, K. Ghassemi and M.R. Nishabouri. 2001. Genetic properties of drought resistance indices. Journal of Agricultural Science and Technology, 3: 43-49 (In Persian).
28. Sadeghzade-Ahari, D. 2006. Evaluation of drought stress tolerance in durum elite wheat genotypes. Iranian Journal of Agricultural Science, 8: 30-45 (In Persian).
29. Shafazadeh, M., A. Yazdan Sepas, A. Amini and M. Ghanadha. 2004. Study of terminal drought tolerance in promising winter and facultative wheat genotypes using stress susceptibility and tolerance indices. Seed and Plant, 20(1): 57-71 (In Persian).
30. Sio-Se Mardeh, A., A. Ahmadi, K. Poustini and V. Mohamadi. 2006. Evaluation of drought resistance indices under various environmental conditions. Field crop Research, 98: 222-229. [DOI:10.1016/j.fcr.2006.02.001]
31. Stone, L.R. and A.J. Schlegel. 2006. Yield-water supply relationships of grain sorghum and winter wheat. Agronomy journal, 98: 1359-1366. [DOI:10.2134/agronj2006.0042]
32. Vij, S. and A.K. Tyagi. 2007. Emerging trends in the functional genomics of the abiotic stress response in crop plants. Journal of Plant Biotechnology5: 361-380. [DOI:10.1111/j.1467-7652.2007.00239.x]
33. Yan, W. and M.S. Kang. 2003. GGE Biplot Analysis: A Graphical Tool for Breeders, Geneticists and Agronomists. CRC Press LLC, Boca Roton, Florida. [DOI:10.1201/9781420040371]
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
