دوره 9، شماره 22 - ( تابستان 1396 )
جلد 9 شماره 22 صفحات 190-178 |
برگشت به فهرست نسخه ها
چکیده: (3924 مشاهده)
به منظور بررسی تنوع درون کروموزومی و بین کروموزوم‌های همیولوگ برای عملکرد و اجزای آن در گندم، دو سری کامل لاینهای جایگزین شده کروموزومی شامل سری کامل لاینهای جایگزین کروموزومی گندم تایمستین درزمینهٔ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ و سری کامل لاینهای جایگزین کروموزومی گندم رد اجیپشن درزمینهٔ ژنتیکی رقم چاینیز اسپرینگ به همراه والدینشان در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با 4 تکرار در دو شرایط معمول و تنش آبی در گلخانه مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که واریانس درون کروموزومی تمامی کروموزوم‌های 21 گانه و نیز گروه‌های همیولوگ 7 گانه تفاوت‌های معنی‌داری به ترتیب در سطوح احتمال 5 و 1 درصد برای تمام صفات موردمطالعه در هر دو شرایط آزمایش داشتند که دلالت بر وجود تنوع کافی در بین لاینهای مورد ارزیابی دارد. همگنی واریانس‌های درون کروموزومی در شرایط نرمال و تنش روندی غیریکسان داشتند. در شرایط بدون تنش رطوبتی، واریانس‌های درون 21 کروموزوم برای صفات عملکرد دانه در بوته و وزن هزار دانه در هر دو آزمون بارتلت و لون ناهمگن بوده ولی برای بقیه صفات، واریانس درون کروموزوم‌های 21 گانه از نظر آماری همگن بودند. در حالیکه در شرایط تنش، علاوه بر صفات عملکرد دانه در بوته و وزن هزار دانه واریانس درون کروموزوم‌ها برای صفات شاخص برداشت و تعداد دانه درسنبله نیز در هر دو آزمون بارتلت و لون ناهمگن بودند. مقایسه دو بدوی واریانس درون کروموزومی با استفاده از آزمون F برای واریانس‌های ناهمگن نشان دادکه کروموزوم B2 نقش بزرگتری در کنترل واریانس صفات عملکرد دانه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت داشته ولی نقش کروموزوم D5 در کنترل واریانس تعداد دانه در سنبله بیشتر بوده است. بررسی همگنی واریانس‌ها با استفاده از آزمون‌های بارتلت و لون برای گروه‌های همیولوگ نیز نشان داد که در شرایط بدون تنش، واریانس صفت وزن هزار دانه، و در شرایط تنش، واریانس صفات شاخص برداشت و عملکرد دانه در بوته ناهمگن بوده ولی سایر صفات واریانس همگنی داشته‌اند. مقایسه دو بدوی واریانس درون گروه‌های همیولوگ با استفاده از آزمون F برای واریانس‌های ناهمگن نشان داد که گروه همیولوگ 2 دارای بیشترین میزان واریانس برای صفات عملکرد دانه، شاخص برداشت و وزن هزار دانه بوده است. بنابراین می‌توان استنباط نمود که کروموزوم‌های گروه همیولوگ2 بیشترین نقش را در مسیر تکاملی گندم نان از لحاظ تأثیر بر اجزای عملکرد داشته‌اند.
واژه‌های کلیدی: تنش خشکی، تنوع درون کروموزومی، تنوع بین کروموزوم‌های همیولوگ، گندم، لاینهای جایگزین کروموزومی
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات، بیومتری
دریافت: 1396/7/17 | ویرایش نهایی: 1396/7/17 | پذیرش: 1396/7/17 | انتشار: 1396/7/17
دریافت: 1396/7/17 | ویرایش نهایی: 1396/7/17 | پذیرش: 1396/7/17 | انتشار: 1396/7/17
فهرست منابع
1. Abdoshahi, R.A., M.A. Omidi, R. Talei and B. Yazdi Samadi. 2009. Mapping QTLs controlling drought tolerance in wheat (Triticum aestivum L.). Journal of Agricultural Research, 7: 527-539.
2. Aminian, R. 2010. Genomic analysis of yield , its components and traits associated with drought tolerance in wheat (Triticum aestivum L.). PhD Thesis, Faculty of Agriculture, Shahrekord University, Shahrekord, Iran. 240 pp (In Persian).
3. Aminian, R., S.H. Mohammady, S. Hoshmand and M. Khodombashi. 2011. Chromosomal analysis of Photosynthesis rate and stomatal conductance and their relationships with grain yield in wheat (Triticum aestivum L.) under water-stressed and well watered conditions. Acta physiologia plantarum, 33: 755-764. [DOI:10.1007/s11738-010-0600-0]
4. Bartlett, M.S. 1937. Properties of sufficiency and statistical tests. Proceedings of the Royal Society of London Series A-Mathematical, Physical and Engineering Sciences. 160: 268-282. [DOI:10.1098/rspa.1937.0109]
5. Chandra, D., M. A. Islam and N.C.D. Barma. 2004. Variability and interrelationship of nine quantitative characters in F5 bulks of five wheat crosses. Pakistan Journal Biology Science, 6: 1040-1045. [DOI:10.3923/pjbs.2004.1040.1045]
6. Daud, H.M. and J.P. Gustafson. 1996. Molecular evidence for Triticum Speltoides as a B-genome progenitor of wheat (Triticum aestivum L.). Genome, 39: 543-548. [DOI:10.1139/g96-069]
7. Ehdaie, B. and J.G. Waines. 1994. Genetic variation, heritability and path-analysis in landraces of bread wheat from southwestern Iran. Euphytica, 41: 183-190.
8. Farshadfar, E., B. Koszegi, T. Tischner and J. Sutka. 1995. Substitution analysis of drought tolerance in wheat (Triticum aestivum L.). Plant Breeding, 114: 542-548. [DOI:10.1111/j.1439-0523.1995.tb00853.x]
9. Farshadfar, E. and R. Mohammady. 2005. Genetic control analyze of drought tolerance in Chynne cultivar using substitution lines. Journal of Seed and Plant, 21(1): 93-108. (In Persian).
10. Giunta, F., R. Motzo and G. Pruneddu. 2007. Trends since 1900 in the yield potential of Italian-bred durum wheat cultivars. Europian Journal Agronomy, 27: 12-24. [DOI:10.1016/j.eja.2007.01.009]
11. Jiang, J., B. Friebe and B. S. Gill. 1994. Recent advances in alien gene transfer in wheat. Euphytica, 73: 199-212. [DOI:10.1007/BF00036700]
12. Khaled Fathy, M. 2004. The inheritance and molecular mapping of genes for post-anthesis drought tolerance in wheat. Electronic Ph.D document.
13. Khazaie, H., P. Monneveux, H. Shao and S. Mohammady. 2010. Variation for stomatal characteristics and water use efficiency among diploid, tetraploid and hexaplod Iranian wheat land races. Genetic Resources and Crop Evolution, 57: 307-314. [DOI:10.1007/s10722-009-9471-x]
14. Kordenaeej, A. 2008. Mapping QTLs for yield and yield components under drought stress in bread wheat. Dissertation for a doctorate degree, University of Natural Resources and Applied Life Sciences (BOKU), Vienna, Austria, pp. 97.
15. Lelley, T., M. Stachel, H. Grausgruber and J. Vollmann .2000. Analysis of relationships between Aegilops tauschii and the D genome of wheat utilizing microsatellites. Genome, 43: 661-668. [DOI:10.1139/gen-43-4-661]
16. Leopold, A.C. 1990. Coping with desiccation. In: Alscher, R. G. and J. R. Cumming (eds.) Stress response in plants: adaptation and acclimation mechanisms. 37-56 pp., Wiley-Liss, New York.
17. Levene, H. 1960. Robust testes for equality of variances. In: Olkin, I. (ed) Contributions to probability and statistics. 278-292 pp., Stanford University Press.
18. Maaroofi, A. 1988. Identification of chromosomes locations contributin to drought tolerance in wheat. M.Sc thesis, Faculty of Agriculture, Razi University, Iran. (In Persian).
19. Majer, P., L. Sass, T. Lelley, L. Cseuz, I. Vass, D. Dudits and J. Pauk. 2008. Testing drought tolerance of wheat by a complex stress diagnostic system installed in greenhouse. Acta Biologica Szegediensis, 52: 97-100.
20. Miller, T.E. 1987. Systematic and evolution. In: Lupton, F. G. H. (ed) Wheat Breeding: Its scientific basis. Chapman & Hall. New York.
21. Mir, R., R.M. Zaman-Allah, N.Sreenivasulu, R. Trethowan and R.K. Varshney. 2012. Integrated genomiCS, physiology and breeding approaches for improving drought tolerance in crops. Theoretical and Applied Genetics, 125: 625-645. [DOI:10.1007/s00122-012-1904-9]
22. Mohammadi, S.A. and B.M. Prasanna. 2003. Analysis of genetic diversity in cropplants- Salient statistical tools and considerations. Crop Science, 43: 1235-1248. [DOI:10.2135/cropsci2003.1235]
23. Mohammady, S. 2009. Chromosomal analysis for physiological traits related to drought resistance in bread wheat using monosomic lines. Shahrekord University Press. 104 pp (In Persian).
24. Mohammady, S. 2014. Variation and inheritance of carbon isotope discrimination in wheat (Triticum aestivum L.). Acta Physiologia plantarum, 36:2837-2844. [DOI:10.1007/s11738-014-1637-2]
25. Mohammady, S. 2015. Variation for apical sterility among diploid, tetraploid and hexaploid Iranian wheats under meiotic stage water-stressed and well-watered conditions. Crop and Pasture Science, 66: 42-48. [DOI:10.1071/CP14064]
26. Mohammady, S., R. Aminian, S. Hoshmand and M. Khodombashi. 2012. Genomic analysis of carbon isotope discrimination, photosynthesis rate, stomatal conductance, and grain yield in wheat (Triticum aestivum L.) under water-stressed conditions. Crop and Pasture Science, 63(6): 513-519. [DOI:10.1071/CP12050]
27. Mohammady, S., Z. Heidari and S. Hooshmand. 2014. The determination of chromosomes involved in controlling epicuticular wax, water statues and stomatal characteristics using selected wheat substitution lines under water-stress conditions. Acta Physiology Plant, 36: 1325-1333. [DOI:10.1007/s11738-014-1511-2]
28. Petersen, G., Seberg, Yde. Merete and K. Berthelsen. 2006. Phylogenetic relationships of Triticum and Aegilops and evidence for the origin of the A, B, and D genomes of common wheat (Triticum aestivum L.). Czech Journal Genetics. Plant Breeding, 41: 28-37.
29. Rosielle, A.A. and J. Hamblin. 1981. Theoretical aspects of selections for yield in stress and non-stress environments. Crop Science, 21: 943-946. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060033x]
30. Steel, R. G. D. and J. H. Torrie. 1976. Introduction to statistics. McGrow-Hill: New York.
31. Zarkti, H., H. Ouabbou A. Hilali and S.M. Udupa. 2010. Detection of genetic diversity in Moroccan durum wheat accessions using agro-morphological traits and microsatellite markers. African Journal of Agricultural Research, 5(14): 1837-1844.
32. Zhang, L.Y., D.C. Liu , X.L. Guo, W.L. Yang , J.Z. Sun, D. Wang and A. Zhang . 2009. Distr ibution in genome of quantitativ e trait loci (QTL) for yield and yield-related traits in common wheat (Triticum aestivum L.). Theoretical and Applied Genetics, 119: 43-52. [DOI:10.1111/j.1744-7909.2010.00967.x]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |