دوره 9، شماره 22 - ( تابستان 1396 )
جلد 9 شماره 22 صفحات 116-109 |
برگشت به فهرست نسخه ها
دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری
چکیده: (3978 مشاهده)
شوری یکی از عوامل مهم کاهش تولید و رشد محصولات زراعی است. سطح خاکهای شور در کشور ما قابل توجه بوده و با این که پنبه یک گیاه متحمل به شوری است اما تأثیر شوری در ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف یکسان نبوده لذا در این پروژه به منظور ارزیابی تحمل به شوری در مرحله گیاهچه‌ای، بذور 11 ژنوتیپ جدید پنبه، در مقایسه با رقم تجاری گلستان (شاهد) در گلدان کشت شدند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در موسسه تحقیقات پنبه کشور در سال 1394 انجام شد. فاکتور اول شوری در سه سطح صفر، 8 و 16 دسی‌زیمنس بر متر و فاکتور دوم 12 ژنوتیپ مورد بررسی بودند. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه‌زنی، ارتفاع گیاهچه، وزن‌تر و خشک گیاهچه، وزن‌تر و خشک ساقه و ریشه و همچنین میزان آب بافت ساقه و ریشه بود. نتایج بررسی نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنی‌داری در سطح 1% یا 5% وجود داشت. تیمار شوری سبب کاهش رشد و کاهش طول ساقه و ریشه شده بود. وزن‌تر ساقه و ریشه نیز در نتیجه آبیاری گلدان‌ها با آب شور کاهش یافته اما در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی ژنوتیپ SB8 از نظر درصد جوانه‌زنی، طول ساقه، وزن‌تر ریشه و وزن خشک گیاهچه در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برتر بوده و ژنوتیپ‌های SB26 و S29 از نظر وزن‌تر ساقه و میزان آب بافت ساقه و ریشه نسبت به شاهد برتر بودند. محاسبه ضریب همبستگی بین صفات نشان داد که درصد جوانه‌زنی رابطه مثبت و معنی‌داری با طول ساقه و ریشه دارد. همچنین رابطه طول ساقه با دیگر صفات نظیر طول ریشه، وزن خشک و تر ریشه مثبت و معنی‌دار شد. تجزیه رگرسیون مشخص کرد که وزن خشک ریشه و ساقه معیار مناسبی برای گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به شوری است.
شوری یکی از عوامل مهم کاهش تولید و رشد محصولات زراعی است. سطح خاکهای شور در کشور ما قابل توجه بوده و با این که پنبه یک گیاه متحمل به شوری است اما تأثیر شوری در ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف یکسان نبوده لذا در این پروژه به منظور ارزیابی تحمل به شوری در مرحله گیاهچه‌ای، بذور 11 ژنوتیپ جدید پنبه، در مقایسه با رقم تجاری گلستان (شاهد) در گلدان کشت شدند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در موسسه تحقیقات پنبه کشور در سال 1394 انجام شد. فاکتور اول شوری در سه سطح صفر، 8 و 16 دسی‌زیمنس بر متر و فاکتور دوم 12 ژنوتیپ مورد بررسی بودند. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه‌زنی، ارتفاع گیاهچه، وزن‌تر و خشک گیاهچه، وزن‌تر و خشک ساقه و ریشه و همچنین میزان آب بافت ساقه و ریشه بود. نتایج بررسی نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنی‌داری در سطح 1% یا 5% وجود داشت. تیمار شوری سبب کاهش رشد و کاهش طول ساقه و ریشه شده بود. وزن‌تر ساقه و ریشه نیز در نتیجه آبیاری گلدان‌ها با آب شور کاهش یافته اما در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی ژنوتیپ SB8 از نظر درصد جوانه‌زنی، طول ساقه، وزن‌تر ریشه و وزن خشک گیاهچه در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برتر بوده و ژنوتیپ‌های SB26 و S29 از نظر وزن‌تر ساقه و میزان آب بافت ساقه و ریشه نسبت به شاهد برتر بودند. محاسبه ضریب همبستگی بین صفات نشان داد که درصد جوانه‌زنی رابطه مثبت و معنی‌داری با طول ساقه و ریشه دارد. همچنین رابطه طول ساقه با دیگر صفات نظیر طول ریشه، وزن خشک و تر ریشه مثبت و معنی‌دار شد. تجزیه رگرسیون مشخص کرد که وزن خشک ریشه و ساقه معیار مناسبی برای گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به شوری است.
شوری یکی از عوامل مهم کاهش تولید و رشد محصولات زراعی است. سطح خاکهای شور در کشور ما قابل توجه بوده و با این که پنبه یک گیاه متحمل به شوری است اما تأثیر شوری در ارقام و ژنوتیپ‌های مختلف یکسان نبوده لذا در این پروژه به منظور ارزیابی تحمل به شوری در مرحله گیاهچه‌ای، بذور 11 ژنوتیپ جدید پنبه، در مقایسه با رقم تجاری گلستان (شاهد) در گلدان کشت شدند. آزمایش بهصورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی در سه تکرار در موسسه تحقیقات پنبه کشور در سال 1394 انجام شد. فاکتور اول شوری در سه سطح صفر، 8 و 16 دسی‌زیمنس بر متر و فاکتور دوم 12 ژنوتیپ مورد بررسی بودند. صفات مورد بررسی شامل درصد جوانه‌زنی، ارتفاع گیاهچه، وزن‌تر و خشک گیاهچه، وزن‌تر و خشک ساقه و ریشه و همچنین میزان آب بافت ساقه و ریشه بود. نتایج بررسی نشان داد که بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی از لحاظ صفات اندازه‌گیری شده تفاوت معنی‌داری در سطح 1% یا 5% وجود داشت. تیمار شوری سبب کاهش رشد و کاهش طول ساقه و ریشه شده بود. وزن‌تر ساقه و ریشه نیز در نتیجه آبیاری گلدان‌ها با آب شور کاهش یافته اما در بین ژنوتیپ‌های مورد بررسی ژنوتیپ SB8 از نظر درصد جوانه‌زنی، طول ساقه، وزن‌تر ریشه و وزن خشک گیاهچه در مقایسه با سایر ژنوتیپ‌ها برتر بوده و ژنوتیپ‌های SB26 و S29 از نظر وزن‌تر ساقه و میزان آب بافت ساقه و ریشه نسبت به شاهد برتر بودند. محاسبه ضریب همبستگی بین صفات نشان داد که درصد جوانه‌زنی رابطه مثبت و معنی‌داری با طول ساقه و ریشه دارد. همچنین رابطه طول ساقه با دیگر صفات نظیر طول ریشه، وزن خشک و تر ریشه مثبت و معنی‌دار شد. تجزیه رگرسیون مشخص کرد که وزن خشک ریشه و ساقه معیار مناسبی برای گزینش ژنوتیپ‌های متحمل به شوری است.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات، بیومتری
دریافت: 1396/7/17 | ویرایش نهایی: 1398/1/26 | پذیرش: 1396/7/17 | انتشار: 1396/7/17
دریافت: 1396/7/17 | ویرایش نهایی: 1398/1/26 | پذیرش: 1396/7/17 | انتشار: 1396/7/17
فهرست منابع
1. Ashraf, M. and A. Bashir. 2003. Salt stress induced changes in some organic metabolites and ionic relations in nodules and other plant parts of two crop legumes differing in salt tolerance. Acta Physiologiae Plantarum, 198: 486-498. [DOI:10.1078/0367-2530-00121]
2. Basal, H., M.A. Demiral and O. Canavar. 2006. Shoot biomass production of converted race stocks of upland cotton (Gossypium hirsutum L.) exposed to salt stress. Asian Journal Plant Sciences, 52: 23-42.
3. Barzegar, A. 2008. Saline and sodic soils (knowledge and efficiency). 2th edn. Shahid Chamran University, Ahvaz, Iran, 355 pp (In Persian).
4. Colmer, T. 2000. Salt tolerance in plant. Plant Science University of Western Australia, 25 pp.
5. Dalton, R.G., P.M. Eddiep and M. Carnlucas. 1994. Antioxidant response to NaCl stress in salt tolerance and salt sensitive cultivars of cotton. Published in crop Sciences, 34: 706-714. [DOI:10.2135/cropsci1994.0011183X003400030020x]
6. Fahmideh, L. Babaeian Jelodar, N.A. Alishah, O. Kazemitabar S.K. and H. Mosallami. 2009. Study of Relationship between Yield and Yield Component in Cotton (Gossypium hirsutum L.) Under Saline Conditions. Journal of Crop Breeding, 1(2):12-21 (In Persian).
7. Farahmandfar, A., K. Poustini, A. Fallah, R. Tavakol Afshari and F. Moradi. 2009. Effects of salt stress on seed germination and seedling growth of some Iranian rice (Oryza sativa L.) genotypes and cultivars. Iranian Journal of Field Crop Science, 3: 71-94 (In Persian).
8. FAO. 2008. FAO land and plant nutrition management service. Available online at: http://www.fao.org/ag/agl/agll/spush/. Accessed 25 April 2008.
9. Garratt, L.C., B.S. Janagoudr, K.C. Lowe, P. Anthony, J.B. Power and M.R. Davey. 2002. Salinity tolerance and antioxidant status in cotton cultures. Free Radical Biology and Medicine, 33: 502-511. [DOI:10.1016/S0891-5849(02)00838-9]
10. Ghasemi Bezdy, k. 2010. Study of salinity tolerance in cotton using tissue culture. Cotton research institute, final report, 103 pp (In Persian).
11. Ibrahim, M.J., M. Akhtar, M.A. Younis, M. Riaz Anwar-ul-Haq and M. Tahir. 2007. Selection of cotton (Gossypium hirsutum L.) genotypes against NaCl stress. Soil & Environ, 26: 59-63.
12. Iqbal, M., K. Hayat, R. Ahmad Khan, A. Sadiq and N. Islam. 2006. Correlation and path coefficient analysis for earliness and yield traits in cotton (Gossypium hirsutum). Asian Journal of Plant Sciences, 5: 341-344. [DOI:10.3923/ajps.2006.341.344]
13. Kornejadi, A. 2002. Evaluation of cotton genotypes resistance to salinity in the germination and seedling stage. M.Sc. Thesis, Gorgan University of Agriculture Science and natural Resources, 130 pp (In Persian).
14. Khan, A.N. and R.H. Qureshi. 1995. Responses of cotton cultivars to salinity at various growth development stages, Sarhad Journal of Agriculture, 11: 729-731.
15. Leidi, E.O. and J.F. Saiz. 1997. Is Salinity tolerance related to Na+ accumulation in upland cotton (Gossypium hirsutum) seedling, Plant soil, 190: 65-67. [DOI:10.1023/A:1004214825946]
16. Lin, H., S. Salus and S. Schumaker. 1997. Salt sensivity and the activity of the H+ At pass in cotton seedling, Crop Sciences, 37: 190-197. [DOI:10.2135/cropsci1997.0011183X003700010032x]
17. Mohammadzadeh, M., M. Norozi, S.A. Peighambari and A. Nabipoor. 2009. Evaluating theResponse of Rice Genotypes to Salinity Stress In Germination Stage. Journal of Crop Breeding, 1(1): 10-21 (In Persian).
18. Munns, R. 2002. Comparative physiology of salt and water stress. Plant, Cell and Environment, 25: 239-250. [DOI:10.1046/j.0016-8025.2001.00808.x]
19. Qadir, M. and M. Shams. 1997. Some agronomic and physiological aspect of salt tolerance on cotton (Gossypium hirsutum). Journal of Agronomy Sciences, 179: 101-106. [DOI:10.1111/j.1439-037X.1997.tb00504.x]
20. Qajar, A. and M.R. Zangi. 2001. Investigating tetraploeid seed germination in different levels of salinity, final report cotton research institute, 7-16 (In Persian).
21. Ramezani Moghadam, M.R. and M.R. Zangi. 2002. evaluating the salt tolerance genotypes tetraploeid cotton, Agriculture and Natural Resources Research Center of Khorasan Razavi, Final Report, 11-9 (In Persian).
22. Rezaei, M.A., R. Khavari nejad and H. Fahimi. 2004. Physiological response of cotton (Gossypium hirsutum L.) plants to soil salinity. Researches and development, 62: 81-89.
23. Soltani, A. 2007. Review in application of statistical method in agriculture researches. Mashhad Jahade-e- Daneshgahi Publication, 73 pp (In Persian).
24. Tort, N. 1996. Effects of light different media temperature and salt contrition on germination of cotton seed, Agronomy and Crop Sciences, 717-727 pp.
25. Vafaie Tabar. M. 2015. Selection Effects on Yield and Qualitative Traits of Varamin Cotton Cultivar. Journal of Crop Breeding, 7(15): 24-30
26. Varghese, S. and K.V. Patel. 1995. Response of 'G Cot 11' Levant cotton (Gossypium herbaceum) to salinity at germination stage. Indian Journal of Agricultural Sciences, 65: 823-825.
27. Wittenmayer, L. and W. Merbach. 2005. Plant responses to drought and phosphorus deficiency: Contribution of phytohormones in root-related processes. Journal Plant Nutr. Soil Sciences, 168: 531-540. [DOI:10.1002/jpln.200520507]
28. Zafar, A. and R. Ahmad. 2002. Comparative performance of upland and desi cotton cultivar at germination stage of growth under different salinity levels. Journal of Science, 13: 161-166
29. Zhong, H. and A. Laucheli. 1993. Spatial and temporal aspects of growth in the primary root cotton seedlings, Effects of NaCl and CaCl2, Exp. Botany, 44: 763-771. [DOI:10.1093/jxb/44.4.763]
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |