پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

این مطالعه به منظور بررسی ارتباط برخی از صفات آگرومورفولوژیک با عملکرد دانه در آفتابگردان آجیلی در سطح مولکولی و فنوتیپی با استفاده از نقشه یابی ارتباطی و تجزیه مسیر ترتیبی انجام گرفت. در این آزمایش 50 توده آفتابگردان آجیلی از نواحی مختلف کشور جمع آوری و در قالب طرح پایه کاملا تصادفی در 10 تکرار در سال 92-1391 در شرایط گلدانی مورد مطالعه قرار گرفتند. تعداد 20 صفت شامل تاریخ گلدهی، تاریخ رسیدگی بذر، تعداد کل برگ، طول پهنک برگ، طول دمبرگ، عرض پهنک برگ، ارتفاع بوته، قطر ساقه، قطر طبق، وزن خشک بوته، وزن خشک طبق، شاخص برداشت، وزن صد دانه، وزن تک دانه، وزن مغز تک دانه، نسبت مغز به کل تک دانه، طول دانه، عرض دانه و وزن خشک دانه در طبق اندازه گیری و محاسبه شدند. نتایج تجزیه مسیر نشان داد که صفات وزن خشک طبق و قطر طبق اثر مستقیم بالایی روی عملکرد دانه دارند. بررسی ساختار جمعیت ژرم­پلاسم­های مورد مطالعه به روش بیزین، آنها را به سه زیر مجموعه تقسیم نمود. برای شناسایی ارتباط بین نشانگر​های مولکولی در مجموعه ژنوتیپ​ها با صفات زراعی، تجزیه ارتباط به روش مدل خطی مخلوط (MLM) انجام گرفت. شش مکان مشترک برای دو صفت عملکرد دانه و وزن صددانه، یک مکان مشترک بین هر کدام از دو صفت قطر طبق و وزن خشک طبق، وزن خشک طبق و نسبت مغز به کل تک دانه، عرض دانه و وزن صددانه، عرض برگ و وزن خشک طبق، عرض برگ و عملکرد دانه شناسایی شد. شناسایی نشانگرهای مشترک بین عملکرد و صفات آگرومورفولوژیک همبستگی­های مشاهده شده در سطح فنوتیپی را توجیه می نماید.