برنج یک محصول دآن‌های مهم در سراسر جهان است که غذای اصلی و مهم­ترین منبع تأمین پروتئین و کالری مردم جهان می­باشد. تجزیه هم‌بستگی صفات مختلف و اجزاء عملکرد با عملکرد دانه، موضوع بسیار مهمی در برنامه­های انتخاب و اصلاح ژنوتیپ­ها می­باشد، این آزمایش با استفاده از 24 ژنوتیپ بومی و اصلاح شده برنج شمال کشور در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا گردید. عملکرد دانه با صفات تعداد پنجه کل، تعداد پنجه بارور، تعداد روز تا 50 درصد گلدهی، تعداد دانه کل، تعداد دانه پر، تعداد دانه پوک، طول دانه خام، درصد آمیلوز و درجه حرارت ژلاتینی شدن هم‌بستگی مثبت و معنی­دار و با میزان خروج خوشه از غلاف و طویل شدن دانه رابطه منفی و معنی­دار داشت. تجزیه ضرایب مسیر عملکرد دانه و اجزای آن نشان داد که بیشترین اثر مستقیم مثبت را وزن بوته (746/0 +) بر عملکرد دانه داشت. نتایج این بررسی حاکی از آن است که صفاتی مانند وزن بوته، تعداد دانه پر و طول دانه را می­توان به عنوان معیارهایی برای انتخاب در برای بهبود عملکرد دانه در برنج معرفی نمود.