دوره 17، شماره 3 - ( پاییز 1404 )                   جلد 17 شماره 3 صفحات 134-124 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Amjadian M, Jahan M, Hajmohammadnia Ghalibaf K. (2025). A Study on Nitrogen, Oil, and Fatty Acid Efficiency and Path Analysis in Paper-Skinned Pumpkin. J Crop Breed. 17(3), 124-134. doi:10.61882/jcb.2024.1593
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1593-fa.html
امجدیان مصطفی، جهان محسن، حاج محمدنیا قالیباف کمال.(1404). مطالعه کارایی نیتروژن، روغن و اسیدهای چرب و تحلیل تجزیه مسیر در کدوی پوست کاغذی (.Cucurbita pepo L) پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 17 (3) :134-124 10.61882/jcb.2024.1593

URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1593-fa.html

مطالعه کارایی نیتروژن، روغن و اسیدهای چرب و تحلیل تجزیه مسیر در کدوی پوست کاغذی (.Cucurbita pepo L)
مصطفی امجدیان*1 ، محسن جهان1، کمال حاج محمدنیا قالیباف1
1- گروه اگروتکنولوژِی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده:   (492 مشاهده)

چکیده مبسوط
مقدمه و هدف:  بشر از گذشته ‎های دور گیاهان دارویی را به ‎عنوان موهبت ‎های طبیعی دانسته است و به‎ عنوان ابزاری مؤثر در التیام دردهایش استفاده کرده است. کدوی پوست کاغذی .LCucurbita pepo  یکی از گیاهان دارویی ارزشمند در صنایع داروسازی اکثر کشورهای توسعه یافته است. نیتروژن عنصر ضروری برای گیاهان است که باعث افزایش تولید ماده خشک، عملکرد دانه و اجزای آن می ‎شود. خشکی یکی از عوامل مهم محدودکننده تولیدات زراعی در جهان است و این موضوع در مناطق خشک و نیمه ‎خشک جهان از اهمیت بیشتری برخوردار است. حدود یک سوم کره زمین را مناطق خشک و نیمه ‎خشک در بر می‎ گیرد که وسعت این مناطق بیش از 45 میلیون کیلومترمربع تخمین زده شده است. وسعت مناطق خشک و نیمه ‎خشک در ایران بیش از 5/1 میلیون کیلومترمربع است. کارایی مصرف و نحوه تخصیص نیتروژن در گیاهان می تواند تحت تأثیر عواملی همچون رطوبت، حاصلخیزی خاک و رقابت قرار گیرد. با توجه به اهمیت کشت گیاهان دارویی و اثرات کود نیتروژن و سوپرجاذب رطوبت در رشد و نمو گیاهان، این مطالعه طی دو سال زراعی به اجرا گذاشته شد.
مواد و روش‌ها: به ‎منظور ارزیابی اثر سطوح مختلف نیتروژن و سوپرجاذب رطوبت بر کارایی مصرف، جذب و بهره ‎وری نیتروژن و کارایی مصرف آب در گیاه کدوی پوست کاغذی، آزمایشی در قالب طرح کرت ‎های خردشده بر پایه بلوک ‎های کامل تصادفی با سه تکرار در منطقه کرمانشاه انجام شد. کرت اصلی شامل شاهد و مقادیر 40، 80 و 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت و کرت فرعی شامل شاهد و مقادیر 50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع کود اوره بود. به‎‌منظور تعیین درصد روغن دانه از روش سوکسله استفاده گردید. جهت تعیین اسیدهای چرب دانه از دستگاه UNICAM 4600 Gas Chromatograph با ستون کاپیلاری BPX70 مخصوص جداسازی اسیدهای چرب استفاده گردید.
یافته‌ها: عملکرد و اجزای عملکرد گیاه کدوی پوست کاغذی با کاربرد سوپرجاذب رطوبت و نیتروژن افزایش داشتند. بیشترین افزایش تعداد میوه در بوته، وزن بذر، درصد نیتروژن دانه، وزن خشک برگ و ساقه با کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار سوپر جاذب رطوبت و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن مشاهده شد. وزن میوه با کاربرد 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت و 150 کیلوگرم در هکتار افزایش یافت، اگرچه بین تیمارهای 40 و 80 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت و 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن تفاوت معنی ‎داری مشاهده نشد. بنابراین، کاربرد 40 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت و 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از نظر زیست­ محیطی و اقتصادی مطلوب است. کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن بیشترین افزایش را در شاخص ‎های کارایی مصرف آب دانه، کارایی مصرف آب میوه، بهره وری و جذب نیتروژن داشت. نیتروژن بیشترین مقدار رابطه مستقیم با ضریب 0/958 با عملکرد دانه را داشت. تأثیر سوپرجاذب رطوبت، نیتروژن و برهمکنش سوپرجاذب رطوبت و نیتروژن بر روی درصد روغن معنی ‎دار بود. در همه سطوح کاربردی سوپرجاذب رطوبت، استفاده از 100 کیلوگرم در هکتار نیتروژن موجب تولید بیشترین میزان روغن شد. کاربرد سوپر جاذب رطوبت، نیتروژن و برهم‎کنش سوپرجاذب رطوبت و نیتروژن بر روی درصد اسید لینولئیک معنی ‎دار بود. استفاده از سوپرجاذب رطوبت به ‎دلیل تأمین رطوبت مورد نیاز موجب رشد مناسب دانه کدوی پوست­ کاغذی و در نتیجه افزایش اسیدهای چرب دانه می ‎گردد. افزایش بیش از حد نیتروژن موجب کاهش درصد روغن و اسیدهای چرب می‎ گردد. سوپرجاذب رطوبت، نیتروژن و برهم ‎کنش سوپرجاذب رطوبت و نیتروزن بر روی درصد اسید اولئیک تأثیر معنی‎ داری داشت. بالاترین درصد اسید اولئیک در شرایط مهیابودن رطوبت (کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت) حاصل شد. کاربرد سوپرجاذب رطوبت، نیتروژن و برهم‎کنش سوپرجاذب رطوبت و نیتروژن بر روی درصد اسید پالمیتیک معنی ‎دار بود. افزایش مصرف سوپرجاذب رطوبت به ‎دلیل تأمین رطوبت موردنیاز گیاه به‎ خصوص در زمان تشکیل گل و دانه موجب افزایش اسید پالمیتیک روغن می ‎گردد. تأثیر سوپرجاذب رطوبت، نیتروژن و برهم‎کنش سوپرجاذب رطوبت و نیتروژن بر میزان اسید استئاریک معنی ‎دار بود. با افزایش مصرف سوپرجاذب رطوبت، درصد اسید استئاریک افزایش یافت، و بیشترین میزان اسید استئاریک با کاربرد 100 کیلو گرم در هکتار نیتروژن ایجاد شد. ازت بیشترین اثر مستقیم با ضریب 0/958 را بر عملکرد دانه داشت. کارایی مصرف ازت با ضریب 0/865 بیشترین اثر غیر مستقیم از طریق ازت را بر عملکرد دانه داشت. روغن کمترین اثر مستقیم با ضریب 0/051 را بر روی عملکرد دانه داشت.
نتیجه‌گیری: کارایی مصرف نیتروژن با کاربرد 120 کیلوگرم در هکتار سوپرجاذب رطوبت بیشترین میزان افزایش را نشان داد. کاربرد 50 ، 100 و 150 کیلوگرم در هکتار نیتروژن تفاوت معنی داری روی این صفت نداشت، بنابراین، استفاده از 50 کیلوگرم در هکتار نیتروژن از نظر زیست‎ محیطی و اقتصادی قابل توصیه است. با افزایش کاربرد سوپرجاذب رطوبت درصد روغن و اسیدهای چرب دانه کدوی پوست ­کاغذی افزایش یافت. کاربرد 100 کیلوگرم در هکتار نیتروزن تأثیر معنی ‎داری بر روی روغن و اسیدهای چرب داشت.
 

واژه‌های کلیدی: تجزیه علیت، سوپرجاذب رطوبت، کارایی مصرف نیتروژن، کارایی مصرف آب، کدوی پوست کاغذی
متن کامل [PDF 1429 kb]   (19 دریافت)    
نوع مطالعه: پژوهشي | موضوع مقاله: اصلاح نباتات
دریافت: 1403/10/11 | پذیرش: 1404/1/17
فهرست منابع
1. Ahmadi, m. (2015). Evaluation of resource absorption and use efficiency in corn cultivars (Zea mays L.) under Kermanshah weather conditions. M.Sc. Thesis, Razi Uiversity, Kermanshah, Iran.
2. Arooi, H., Omidbegi, R., & Kashi, A. (2001). Evaluation of different nitrogen levels on some traits of pumpkin. Pajohesh Sazandegi, 48, 4-9. [In Persian]
3. Bajpai, S., Prajapati, S., Luthra, R., Sharma, S., Naqvi, A., & Kumar, S. (2016). Variation in the seed and oil yields and oil quality in the Indian germplasm of opium poppy Papaver somniferum. Genetic Resources and Crop Evolution, 46(5), 435-439. [DOI:10.1023/A:1008753604907]
4. Barmukh, R., Soren, K. R., Madugula, P., Gangwar, P., Shanmugavadivel, P., Bharadwaj, C., Konda, A. K., Chaturvedi, S. K., Bhandari, A., & Rajain, K. (2021). Construction of a high-density genetic map and QTL analysis for yield, yield components and agronomic traits in chickpea (Cicer arientinum L.). Plos One, 16(5), e0251669. [DOI:10.1371/journal.pone.0251669]
5. Barzegar, R., Hooshmand, S., & Peyvast, G. (2015). Relationship Between Seed Yield And Some of Fruit Traits in Iranian Squash (Cucurbita pepo L.) Accissions. Journal of Horticultural Science, 29(1), 142-149. [DOI:10.22067/jhorts4.v0i0.48446]
6. Chaudhari, D., Acharya, R., Patel, J., Gohil, S., & Bhalala, K. (2017). Variability, correlation and path analysis in Pumpkin (Cucurbita moschata Duch. ex. Poir.). Journal of Pharmacognosy and Phytochemistry, 6(6), 142-145. [DOI:10.20546/ijcmas.2017.606.360]
7. FAO. (2018). The future of food and agriculture: alternative pathways to 2050. Food and Agriculture Organization of the United Nations Rome, 228.
8. Farshadfar, E., & Farshadfar, M. (2008). Genetic variability and path analysis of chickpea (Cicer arientinum L.) landraces and lines. Journal of Applied Sciences, 8(21), 3951-3956. [DOI:10.3923/jas.2008.3951.3956]
9. Ghaemi, A., & Hossein Abadi, M. (2012). An attitude on water resources and irrigation under pressure. Proceedings of the 3rd Conference of the Regional Irrigation and Drainage Committee of Khuzestan Province. 9-20.
10. Ghaffari Neamat Abad, G., Saba, J., Mohseni Fard, E., & Tavakoli Zaniani, A. (2024). Evaluation of the Traits Impact Model on the Lentil Seed Yield to Determine Selection Methods. Journal of Crop Breeding, 16(3), 79-90. https://doi.org/10.61186/jcb.16.3.79 [DOI:10.61186/jcb.16.3.79 [In Persian]]
11. Hamzai, J., Babaei, M., & Khorram, D. (2014). The effect of different irrigation regimes and nitrogen levels on fruit production, oil quality, water use efficiency and nitrogen agronomic efficiency in paper pumpkin. (Cucurbita pepo L). Journal of Agricultural Ecology, 7(1), 99-108.
12. Hosseini, R. A., Galashi, S., Soltani, A., Kalate, M., & Zahid, M. (2012). The effect of nitrogen fertilizer on the efficiency index of nitrogen use in wheat cultivars (Triticum aestivum L.). Iran Agricultural Research Journal, 11(2), 300-306.
13. Karami Chame, S., Khalil-Tahmasbi, B., ShahMahmoodi, P., Abdollahi, A., Fathi, A., Seyed Mousavi, S. J., & Bahamin, S. (2016). Effects of salinity stress, salicylic acid and pseudomonas on the physiological characteristics and yield of seed beans (Phaseolus vulgaris). Scientia Iranica, 14(2), 234-238. [DOI:10.15192/PSCP.SA.2016.14.2.234238]
14. Karimi, F., Pirasteh, H., & Zahedi Keyvan, M. (2017). Determining the efficiency of wheat cultivation according to the two factors of time and risk by using data coverage analysis and data coverage analysis. Journal of Agricultural Economics and Development, 64, 139-159.
15. Khan, A., Li, A., Ahmad, M. I., Sher, A., Rashid, A., & Ali, W. (2017). Evaluation of wheat varietal performance under different nitrogen cources. Journal of Plant Sciences, 8, 561-573. [DOI:10.4236/ajps.2017.83039]
16. Kiani, G. (2023). Path Analysis of Quantitative Characters and Clustering of Eggplant Lines in F4 Generation. Journal of Crop Breeding, 15(46), 22-26. https://doi.org/10.61186/jcb.15.46.22 [DOI:10.61186/jcb.15.46.22 [In Persian]]
17. Koocheki, A., Borumand Rezazadeh, Z., Nassiri Mahallati, M., & Khorramdel, S. (2015). Evaluation of nitrogen absorption and use efficiency in relay intercropping of winter wheat and maize. Iranian Journal of Field Crop Research, 10, 327-334.
18. Kumar, D., Ram, C. N., Kumar, L., Kumar, M., Choudhary, R., & Rani, A. (2024). Correlation Coefficient and Path Analysis of Yield and It's Components Analysis in Pumpkin (Cucurbita moschata Duch ex. Poir) International Journal of Plant & Soil Science, 36(7), 241-249. [DOI:10.9734/ijpss/2024/v36i74726]
19. López-Bellido, Luis, López-Bellido, R. J., & Redondo, R. (2005). Nitrogen efficiency in wheat under rainfed Mediterranean conditions as affected by split nitrogen application. Field Crop Research, 94(1), 86-97. [DOI:10.1016/j.fcr.2004.11.004]
20. Majdam, M., Qahavand, A., Karimian, N., & Kamkar Haghigi, A. (2017). The effects of nitrogen, mineral and irrigation fertilizers on corn yield and yield components. Journal of Crop Production, 2(1), 67-85.
21. Mardanzadeh, D., Darvishzadeh, R., & Zahedi, B. (2019). Sequential Path Analysis Based on Yield and Other Physiological-Morphological Characteristics in Native Pumpkins of Northwest Iran. Plant Production (Agricultural Scientific Journal), 42(1), 115-132. [In Persian]
22. Metcalf, L., Schmitz, A. A., & Pelka, J. (1966). Rapid preparation of fatty acid esters from lipids for gas chromatographic analysis. Analytical Chemistry Journal, 38(5), 4-5. [DOI:10.1021/ac60235a044]
23. Mondani, F., Bozorgi Hossein Abad, A., Saeedi, M., Bagheri, A., & Heidari, H. (2019). Evaluation of nitrogen uptake and use efficiency in wheat cultivars (Triticum aestivum L.) under Kermanshah weather conditions. Journal of Agroecology, 11(1), 87-102.
24. Moradi, S., Sajedi, N., Madani, H., Gomarian, M., & Chavoshi, S. (2023). Integrated effects of nitrogen fertilizer, biochar, and salicylic acid on yield and fatty acid profile of six rapeseed cultivars. Journal of Soil Science and Plant Nutrition, 23(1), 380-397. [DOI:10.1007/s42729-022-01048-8]
25. Motesharezadeh, B., Valizadeh-Rad, K., Dadrasnia, A., & Amir-Mokri, H. (2017). Trend of fertilizer application during the last three decades (Case study: America, Australia, Iran and Malaysia). Journal of Plant Nutrition, 40(4), 532-542. [DOI:10.1080/01904167.2016.1250909]
26. Nkoi, V., Wit, M. d., Fouche, H., Coetzer, G., & Hugo, A. (2021). The Effect of Nitrogen Fertilization on the Yield, Quality and Fatty Acid Composition of Opuntia ficus-indica Seed Oil. Sustainability, 13(18), 10123. https://www.mdpi.com/2071-1050/13/18/10123 [DOI:10.3390/su131810123]
27. Uzun, B., Arslan, Ç., & Furat, Ş. (2008). Variation in fatty acid compositions, oil content and oil yield in a germplasm collection of sesame (Sesamum indicum L.). Journal of the American Oil Chemists' Society, 85(12), 1135-1142. [DOI:10.1007/s11746-008-1304-0]
28. Varshney, R. K., Thudi, M., Roorkiwal, M., He, W., Upadhyaya, H. D., Yang, W., Bajaj, P., Cubry, P., Rathore, A., & Jian, J. (2019). Resequencing of 429 chickpea accessions from 45 countries provides insights into genome diversity, domestication and agronomic traits. Nature Genetics, 51(5), 857-864. [DOI:10.1038/s41588-019-0401-3]
29. Verma, A. K., Singh, V., Patel, V., Tripathi, P. K., Sonkar, S., Rai, A., Singh, V., & Mishra, A. (2023). Studies on Inter-traits Relationship and Path Co-efficient for Fruit Yield and its Related Traits in Pumpkin (Cucurbita moschata Duch ex. Poir). International Journal of Environment and Climate Change, 13(9), 401-408. [DOI:10.9734/ijecc/2023/v13i92248]
30. Were, B. A., Onkware, A. O., Gudu, S., Welander, M., & Carlsson, A. S. (2006). Seed oil content and fatty acid composition in East African sesame (Sesamum indicum L.) accessions evaluated over 3 years. Field Crops Research, 97(2-3), 254-260. [DOI:10.1016/j.fcr.2005.10.009]
31. Wu, L., Yuan, S., Huang, L., Sun, F., Zhu, G., Li, G., Fahad, S., Peng, S., & Wang, F. (2016). Physiological mechanisms underlying the high-grain yield and high-nitrogen use efficiency of elite rice varieties under a low rate of nitrogen application in China. Frontiers in Plant Science, 7, 1024. [DOI:10.3389/fpls.2016.01024]
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
ارسال پیام به نویسنده مسئول

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.

کلیه حقوق این وب سایت متعلق به پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی می باشد.

طراحی و برنامه نویسی: یکتاوب افزار شرق

© 2025 CC BY-NC 4.0 | Journal of Crop Breeding

Designed & Developed by: Yektaweb