پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

برنج پس از گندم دومین غله مهم در جهان بوده و از قدیمی­ترین گیاهان زراعی محسوب می­شود. اگر چه سطح زیر کشت برنج در دنیا کم­تر از گندم است، اما مقدار تولید آن با گندم برابری می­کند. این گیاه غذای اصلی بیش از نیمی از مردم جهان است، به­طوری­که میزان مصرف سرانه آن در جهان 50 کیلوگرم می­باشد. در بسیاری از کشورهای در حال توسعه، برنج تولید شده با توجه به روند رشد جمعیت تکافوی مصرف را نمی­کند و پیش­بینی می­شود در آینده این مساله ابعاد حادتری پیدا کند. بدین­جهت، سازمان­های بین­المللی سعی در سرعت بخشیدن به برنامه­های به­نژادی نموده­اند که در این راستا موسسه بین­المللی تحقیقات برنج (ایری) توجه خاصی نسبت به کشورهای برنج­خیز داشته است. در سال‌های اخیر، فراگیر شدن سیستم دوبار کشت برنج در سال به­همراه گسترش خطر کم‌آبی، گسترش سطح زیرکشت ارقام دیررس، که مصرف آب بالاتری دارند، را با محدودیت جدی مواجه ساخته است. بنابراین، توسعه ارقام اصلاح­شده زودرس نیمه‌پاکوتاه و مقاوم به خوابیدگی با دوره رشد کوتاه­تر و نیاز آبی کم­تر از اولویت‌های مهم تحقیقاتی به­شمار می­آید. تحقیق حاضر با هدف مطالعه سازگاری و پایداری لاین­های خالص زودرس و پاکوتاه حاصل از تلاقی بین ارقام محلی و ارقام اصلاح­ شده اجرا گردید.