استفاده از پتانسیل ذخایر ژنتیکی جهت اصلاح برنج، مستلزم شناسایی ژرم پلاسم می‌باشد. تحقیق حاضر به منظور بررسی تنوع و روابط ژنتیکی بین30 ژنوتیپ مهم برنج با استفاده از صفات زراعی و نشانگرهای مولکولی RAPD اجرا شد. صفات زراعی مورد مطالعه نظیر ارتفاع بوته، تعداد پنجه در بوته، طول خوشه، طول شلتوک، عرض شلتوک، تعداد دانه پر و پوک درخوشه و وزن هزار دانه بودند. بیشترین ضریب تنوع مربوط به تعداد دانه پوک (7/76 درصد) و کمترین آن مربوط به طول خوشه (46/18درصد) بوده است. تجزیه خوشه ای نیز با استفاده از نـرم ‌افزار NTSYS 2.02 و ضریب تشابه EUCLID و الگوریتم UPGMA برای میانگین استاندارد شده ( (z = x-µ/σداده‌های صفات زراعی صورت گرفت. نتایج حاصل، ژنوتیپ‌های مورد مطالعه را به سه گروه تقسیم می نماید بیشترین ضریب تشابه بین ژنوتیپ های سنگ جو و دم سیاه (69 درصد) و کمترین آن مربوط به ژنوتیپ های سنگ طارم و بینام (01/10 درصد) مشاهده شد. از 24 آغازگر تصادفی RAPD استفاده شده، 12 آغازگر تصادفی، چند شکلی مطلوبی نشان دادند. تجزیه خوشه‌ای داده‌ها با استفاده از نرم افزار NTSYS ver. 2.02 انجام گرفت و الگوریتم UPGMA و ضریب تشابه DICE مناسب‌ترین گروه‌بندی را در بین سایر روش‌ها نشان دادند. براساس نمودار درختی حاصل از تجزیه خوشه‌ای، 4 گروه قابل تفکیک بدست آمده که بیشترین ضریب تشابه مربوط به ارقام آمل 2 و هراز (2/94 درصد) و کمترین آنها هم برای ارقام زیره بندپی و ندا (2/34 درصد) بوده است.

واژه‌های کلیدی: برنج، تنوع، روابط ژنتیکی، صفات زراعی، نشانگرهای مولکولی RAPD

متن کامل [PDF 1000 kb]   (2931 دریافت)