دوره 12، شماره 36 - ( زمستان 1399 1399 )
جلد 12 شماره 36 صفحات 117-135 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Shirvani F, Daneshvar M, Mohammadi R, Ismaili A. Evaluation of Agro-Physiological Characteristics and Drought Tolerance in Some of Durum Wheat Breeding Genotypes. jcb. 2020; 12 (36) :117-135
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1153-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1153-fa.html
شیروانی فیروز، دانشور ماساالله، محمدی رضا، اسماعیلی احمد. ارزیابی خصوصیات زراعی، فیزیولوژیکی و میزان تحمل خشکی در تعدادی از ژنوتیپ های اصلاحی گندم دوروم. پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی. 1399; 12 (36) :117-135
موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، معاونت سرارود، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرمانشاه، ایران
چکیده: (114 مشاهده)
بهمنظور بررسی ویژگی های زراعی، فیزیولوژیکی و میزان تحمل خشکی و شناسایی صفات آگرو-فیزیولوژیک مرتبط با تنش خشکی، 19 ژنوتیپ گندم دوروم شامل 17 لاین اصلاحی پیشرفته به همراه دو رقم شاهد (ساجی و ذهاب) در آزمایشی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط جداگانه تنش (دیم) و بدون تنش (آبیاری تکمیلی) در سال زراعی 1397-1396 در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (ایستگاه سرارود) مورد بررسی قرار گرفتند. ژنوتیپ ها بر اساس عملکرد دانه، صفات آگرو-فیزیولوژیک و برخی از شاخص های مقاومت به خشکی مبتنی بر عملکرد دانه از قبیل شاخص تحمل تنش (STI)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، متوسط بهره وری (MP)، شاخص پایداری عملکرد (YSI)، شاخص حساسیت به تنش(SSI ) و شاخص تحمل (TOL) مورد ارزیابی قرار گرفتند. بر اساس نتایج تجزیه واریانس و مقایسه میانگین، اختلاف آماری معنی داری از لحاظ برخی صفات مطالعه شده بین ژنوتیپ های مورد بررسی وجود داشت. ژنوتیپ‌های URRACA، BERKMEN//68.111/WARD و ALTAR84/STINT//… دارای بیشترین میانگین عملکرد در هر دو شرایط تنش و بدون تنش بودند. بر اساس نتایج تجزیه گرافیکی بای پلات ژنوتیپ در صفت، همبستگی بین صفات مورد بررسی با عملکرد دانه در دو شرایط رطوبتی، متفاوت بود که بیانگر تاثیر تنش خشکی بر عملکرد دانه و نقش سایر صفات مورد بررسی در تعیین عملکرد ژنوتیپ های مورد بررسی می باشد. عملکرد دانه در شرایط تنش با صفات طول سنبله، تعداد دانه در سنبله، دوره پر شدن دانه، عملکرد زیست توده و تعداد روز تا گلدهی و در شرایط بدون تنش با صفات تعداد دانه در سنبله، عملکرد زیست توده و شاخص برداشت همبستگی مثبت نشان داد. ارزیابی ژنوتیپ ها بر اساس شاخص های مقاومت به خشکی نشان داد که شاخص های STI، GMP و MP با عملکرد دانه در هر دو شرایط رطوبتی همبستگی مثبت و معنی داری نشان دادند، لذا انتخاب ژنوتیپ ها بر اساس این شاخص ها منجر به انتخاب ژنوتیپ هایی با عملکرد بالاتر در هر دو شرایط تنش و غیر تنش می گردد. بر اساس نتایج حاصل، ژنوتیپ شماره 12 با بیشترین میزان شاخص تحمل خشکی دارای بیشترین میزان عملکرد در هر دو شرایط رطوبتی بود، بدین صورت که در شرایط دیم این ژنوتیپ 39/8 درصد نسبت به شاهد برتر آزمایش (رقم ذهاب) افزایش عملکرد نشان داد که معادل 1420 کیلوگرم در هکتار می باشد و در شرایط آبیاری تکمیلی 15 درصد نسبت به شاهد برتر آزمایش (رقم ساجی) افزایش عملکرد داشت که معادل 834 کیلوگرم در هکتار بود. این ژنوتیپ بر اساس نمایش بای پلات ژنوتیپ در صفت دارای بیشترین عملکرد، زودرسی متوسط، بیشترین طول دوره پر شدن دانه، کمترین تبادل روزنه ای و دمای کانوپی و بیشترین عملکرد کوانتوم، طول سنبله و عملکرد زیست توده بود. این ویژگی‌های زراعی و فیزیولوژیکی باعث افزایش میزان تحمل خشکی در این ژنوتیپ گردیده است که لازم است در برنامه اصلاحی گندم دوروم مورد بررسی بیشتر قرار گیرد.
نوع مطالعه: پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات، بیومتری
دریافت: 1399/4/31 | ویرایش نهایی: 1399/11/18 | پذیرش: 1399/6/30 | انتشار: 1399/11/17
دریافت: 1399/4/31 | ویرایش نهایی: 1399/11/18 | پذیرش: 1399/6/30 | انتشار: 1399/11/17
ارسال پیام به نویسنده مسئول
