دوره 12، شماره 34 - ( تابستان 1399 )
جلد 12 شماره 34 صفحات 198-185 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
asghari A, tadili S, Karimizadeh R, Sofalion O, Mohammaddoust Chamanabad H. (2020). Evaluation of stress tolerance in durum wheat lines based on stress tolerance indices. J Crop Breed. 12(34), 185-198. doi:10.29252/jcb.12.34.185
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1107-fa.html
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-1107-fa.html
اصغری علی، تعدیلی سحر، کریمی‌زاده رحمت‌الله، سفالیان امید، محمد دوست چمن آباد حمیدرضا. ارزیابی تحمل تنش خشکی در لاین‌های گندم دوروم براساس شاخص‌های تحمل تنش پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1399; 12 (34) :198-185 10.29252/jcb.12.34.185
1- گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه محقق اردبیلی، اردبیل، ایران
2- موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
2- موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، گچساران، ایران
چکیده: (2992 مشاهده)
به منظور ارزیابی تحمل تنش خشکی در ژنوتیپ‌های گندم دوروم، آزمایشی در مرکز تحقیقات دیم گچساران طی سال زراعی 97-1396 انجام شد. تعداد 18 ژنوتیپ گندم دوروم در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار تحت دو شرایط دیم و آبیاری تکمیلی مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که آبیاری تکمیلی باعث افزایش معنی‌دار عملکرد دانه گردید. در شرایط آبیاری تکمیلی ژنوتیپ‌های 16، 17 و 18 و در شرایط دیم ژنوتیپ‌های 4، 16 و 17 بیشترین عملکرد دانه در هکتار را داشتند. نتایج تجزیه همبستگی بین ﺷﺎﺧﺺﻫﺎی تحمل به تنش و ﻋﻤﻠﮑﺮد دانه درﺷﺮایﻂ دیﻢ و آﺑﯿﺎریﺗﮑﻤﯿﻠﯽ نشان داد که ﺑﯿﻦ ﻋﻤﻠﮑﺮد داﻧﻪ در شرایط دیم (YS) با شاخص خشکی نسبی (RDI)، شاخص بهره‌وری (MP)، شاخص تحمل به تنش (STI)، شاخص عملکرد (YI)، شاخص میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، شاخص جدید مقاومت به خشکی (DI)، شاخص تحمل به تنش بهبود یافته (MSTI)، شاخص میزان محصول محیط غیرتنش و تنش (SNPI) و شاخص میانگین هارمونیک (HARM) ﻫﻤﺒﺴﺘﮕﯽﻣﺜﺒﺖ و معنی‌داری وجود داشت و ایﻦ ﺷﺎﺧﺺﻫﺎ ﻣﻌﯿﺎرﻫﺎی ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺑﺮای ﺷﻨﺎﺳﺎیﯽ ﻻیﻦﻫﺎی ﻣﺘﺤﻤﻞ ﺑﻪ ﺧﺸﮑﯽ ﺑﻮدﻧﺪ. ﻫﻢﭼﻨﯿﻦ، ﺷﺎﺧﺺ حساسیت به تنش (SSI)، شاخص ثبات عملکرد (YSI)، شاخص تحمل تنش‌های غیرزنده (ATI) و شاخص درصد حساسیت به تنش (SSPI) در تمایز لاین‌ها نقش زیادی نداشتند. نتایج روش تجزیه خوشه‌ای نشان داد که ژنوتیپ‌ها در چهار گروه مجزا طبقه‌بندی شدند و ژنوتیپ‌های 4، 16 و 17 که در گروه چهارم قرار داشتند که دارای بالاترین شاخص‌های تحمل نسبت به سایر ژنوتیپ‌ها بودند و ژنوتیپ‌های متحمل شرایط دیم شناخته شدند. ژنوتیپ‌های 7، 8 و 10 پایینترین میزان عملکرد و همچنین پایینترین مقدار برای اکثر شاخص‌ها را داشتند و جزو حساس‌ترین ژنوتیپ‌ها به شرایط دیم بودند. نتایج تجزیه به عامل‌ها بر اساس شاخص‌های تحمل نیز نتایج بالا را تایید کرد.
فهرست منابع
1. Afiuni, D. and A.R. Marjovvi. 2009. Assessment of different bread wheat cultivars responses to irrigation water salinity. Journal of Crop Cultivation Improvement, 11(2): 1-9 (In Persian).
2. Ahmadizadeh, M., M. Valizadeh, H. Shahbazi and A. Nouri. 2012. Behavior of durum wheat genotypes under normal irrigation and drought stress conditions in the greenhouse. African Journal of Biotechnology, 11(8): 1912-1923. [DOI:10.5897/AJB11.2370]
3. Bihamta, M.R., M. Shirkavand, J. Hasanpour and A. Afzalifar. 2018. Evaluation of durum wheat genotypes under normal irrigation and drought stress condition. Journal of Crop Breeding, 9(24): 119-136 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.9.24.119]
4. Bouslama, M. and W.T. Schapaugh. 1984. Stress tolerance in soybean. Part 1: evaluation of three screening techniques for heat and drought tolerance. Crop Science, 24: 933-937. [DOI:10.2135/cropsci1984.0011183X002400050026x]
5. Dixit, P., R. Telleria, A.N. Al Khatib and S.F. Allouzi. 2018. Decadal analysis of impact of future climate on wheat production in dry Mediterranean environment. A case of Jornal Science of the Total Environment, 610: 219-233. [DOI:10.1016/j.scitotenv.2017.07.270]
6. Farshadfar, E., B. Jamshidi and M. Aghaee. 2012 (a). Biplot analysis of drought tolerance indicators in bread wheat landraces of Iran. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 4: 226-233.
7. Farshadfar, E., M.M. Poursiahbidi and A.R. Pour Abooghadareh. 2012 (b). Repeatability of drought tolerance indices in bread wheat genotypes. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 413: 891-903.
8. Farshadfar, E., M.M. Poursiahbidi and S.M. Safavi. 2013. Assessment of drought tolerance in land races of bread wheat based on resistance/tolerance indices. International Journal of Advanced Biological and Biomedical Research, 2: 143-158
9. Farshadfar, E. and J. Sutka. 2002. Screening drought tolerance criteria in maize. Acta Agronomia Hungarica, 50: 411-416. [DOI:10.1556/AAgr.50.2002.4.3]
10. Fernandez, G.C. 1992. Effective selection criteria for assessing plant stress tolerance. Proceeding of the International Symposium on Adaptation of Vegetablem and other Food Crops to Temperature Water Stress, 13-18 pp., august, Taiwan, and China.
11. Fischer, R.A. and A. Maurer. 1979. Drought resistance in spring wheat cultivars grain yield response. Australian Journal of Agricultural Researches, 29: 897-912. [DOI:10.1071/AR9780897]
12. International Grains Council. 2017. World Grain Statistics. [on-line] Available at https:// www.igc.int/en/subscriptions/subscription.aspx. (Accessed January 4, 2018).
13. Gavuzzi, P., F. Rizza, M. Palumbo, R.G. Campaline, G.L. Ricciardi and B. Borghi. 1997. Evaluation of field and laboratory of drought and heat stress in winter cereals. Canadian Journal of Plant Science, 77: 523-531. [DOI:10.4141/P96-130]
14. Gautam, A., S.V. Sai Prasad, A. Jajoo and D. Ambati. 2015. Canopy temperature as a selection parameter for grain yield and its components in durum wheat under terminal heat stress in late sown conditions. Agricultural Research, 4: 238-244. [DOI:10.1007/s40003-015-0174-6]
15. Golabadi, M., A. Arzani and S.A.M. Mirmohammadi Maibody. 2006. Assessment of drought tolerance in segregating populations in durum wheat. African Journal of Agricultural Research, 1: 162-171.
16. Kamrany, M., A. Mehraban and M. Shiri. 2019. Identification of drought tolerant genotypes in dryland wheat using drought tolerance indices. Journal of Crop Breeding, 10(28): 13-26 (In Persian). [DOI:10.29252/jcb.10.28.13]
17. Khaksar, N., E. Farshadfar and R. Mohammadi. 2013. Evaluation of durum wheat advanced genotypes based on drought tolerance indices. Cereal Research, 3(4): 267-279
18. Lan, J. 1998. Comparison of evaluating methods for agronomic drought resistance in crops. Acta Agricultural Boreali-occid Sciences, 7: 85-87.
19. Mohammadi, R., M. Armion, D. Kahrizi and A. Amri. 2010. Efficiency of screening techniques for evaluating durum wheat genotypes under mild drought conditions. International Journal of Plant Production, 4: 1735-8043.
20. Mohammadi, M., R. Karimizadeh and M. Abdipour. 2011. Evaluation of drought tolerance in bread wheat genotypes under dryland and supplemental irrigation conditions. Australian Journal of Crop Science, 5: 487-493.
21. Mohammadnia, S., A. Asghari, O. Sofalian, H.R. Mohammaddoust ChamanAbad, R. Karimizadeh and A.A. Shokouhian. 2016. Evaluation of durum wheat lines using drought stress indices. Journal of Crop Breeding, 8(20): 11-23 (In Persian).
22. Moosavi, S.S., B. Yazdi Samadi, M.R. Naghavi, A.A. Zali, H. Dashti and A. Pourshahbazi. 2008. Introduction of new indices to identify relative drought tolerance and resistance in wheat genotypes. Desert, 12: 165-178.
23. Munns, R., R.A. James and A. Lauchli. 2006. Approaches increasing the salt tolerance.of wheat and other cereals. Journal of Experimental Botany, 57: 1025-1043. [DOI:10.1093/jxb/erj100]
24. Oweis T. 1997. Supplemental Irrigation: A highly efficient water-use practice. International Center for AgriculturalResearch in the Dry Areas (ICARDA), 16 pp., Aleppo, Syria.
25. Pireivatlou, A.G., B. Sanjari, D. Masjedlou and R.T. Aliyev. 2010. Evaluation of yield potential and stress adaptive trait in wheat genotypes under post anthesis drought stress conditions. African Journal of Agricultural Research, 5(20): 2829-2836.
26. Rahmani, S.H., E. Farshadfar and M. Mahdi Jowkar. 2013. Locating QTLs controlling yield based indicators of drought tolerance in Agropyron using wheat agropyron disomic addition lines. International Journal of Agriculture and Crop Sciences, 5: 1028-1033.
27. Rosielle, A.A. and J. Hamblin. 1981. Theoretical aspects of selection for yield in stress and non- stress environment. Crop Science Journal, 21: 943-946. [DOI:10.2135/cropsci1981.0011183X002100060033x]
28. Sadegh-Zadeh-Ahari. D. 2006. Evaluation for tolerance to drought stress in dryland promising durum wheat genotypes. Iranian Journal of Crop Sciences, 8: 30-45 (In Persian).
29. Sami Zade Lahighi, H. 1996. Study of phenotype and genotype variety of quality and quantity parameters and their condition with white chickpea yield. Ph.D. Dissertation, University of Azad Eslamic University, Karaj.
30. Shafazadeh, M., A. Yazdan Sepas, A. Amini and M. Ghanadha. 2004. Study of terminal drought tolerance in promising winter and facultative wheat genotypes using stress susceptibility and tolerance indices. Seed and Plant, 20(1): 57-71 (In Persian).
31. Shiri, M., M. Valizadeh, E. Magjidi A. Sanjari and A. Gharib-Eshghi. 2010. Evaluation of wheat tolerance indices to moisture stress condition. Electronic Journal of Crop Production, 3: 153-171 (In Persian).
32. Sio-se Mardeh, A., A. Ahmadi, K. Poustini and V. Mohammadi. 2006. Evaluation of drought resistance indices under various environmental conditions. Field Crop Researches, 98: 222-229. [DOI:10.1016/j.fcr.2006.02.001]
33. Stone. L.R. and A.J. Schlegel. 2006. Yieldwater supply relationships of grain sorghum and winter wheat. Agronomy journal, 98: 1359-1366. [DOI:10.2134/agronj2006.0042]
34. Taha, S.A. and F. Sagi. 1987. Relationships between chemical composition of durum wheat semolina and macaroni quality. II. Ash, carotenoid pigments and oxidative enzymes. Cereal Research Communication, 15: 123-129.
35. Zareii. D.F., A .Roozbahani and A. Hosnamidi. 2014. Evaluation the effect of water stress and foliar application of nanoparticles on yield. Components and oil Percentage of Safflower (Carthamus tinctorious L.). IJABBR Article, 4(2): 11-20.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |
