بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مشهد، ایران،
چکیده: (1856 مشاهده)
گزینش ژنوتیپهای مطلوب با عملکرد و پایداری بالا هدف نهائی اغلب برنامههای اصلاحی سویا است. این تحقیق با هدف بررسی سازگاری و پایداری عملکرد دانه 19 لاین خالص سویا همراه با رقم شاهد ویلیامز (20 ژنوتیپ) طی دو سال زراعی (1394- 1393) در چهار منطقه کرج، گرگان، مغان و شهرکرد انجام گردید. در کلیه مناطق آزمایشی از طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار استفاده گردید. جهت تعیین سازگاری و پایداری عملکرد از دو روش تجزیه امی (AMMI) و GGE بایپلات استفاده شد. تجزیه واریانس مرکب بیانگر اثرات معنیدار محیط، ژنوتیپ، اثر متقابل ژنوتیپ × محیط و مولفههای IPCA1 و IPCA2 (تجزیه امی) در سطح 1% بود. واریانس اثر متقابل ژنوتیپ × محیط 42% از واریانس کل و دو مولفه IPCA1 و IPCA2 در مجموع 81 % از واریانس اثر متقابل را به خود اختصاص دادند. براساس معیارهای امی (IPCA1، IPCA2 و ASV) ژنوتیپ G17 (Williams x Steel/L3) با عملکرد 2449 کیلوگرم در هکتار بهعنوان پایدارترین ژنوتیپ تعیین گردید در حالیکه بر اساس معیار بایپلات ژنوتیپهایG18 (Steel/L4 (Williams x و G20 (شاهد/ Williams) بهترتیب با عملکرد 2865 و 2927 کیلوگرم در هکتار بهعنوان مطلوبترین ژنوتیپها شناخته شدند. همچنین براساس هر دو روش بایپلات و امی محیطهایE7 وE8 (شهرکرد سال اول و دوم) بهعنوان مطلوبترین محیطها انتخاب شدند و دو ژنوتیپ G18 و G20 در دو محیطE8 و E9 جزء چهار ژنوتیپ برتر بودند. در تجزیه بایپلات دو محیط کلان شناسائی شد که اولین محیط کلان شامل محیطهای E3 (گرگان سال اول)، E5 (مغان سال اول) و E6 (مغان سال دوم) و دومین محیط کلان شامل محیطهای E1 (کرج سال اول) و E2 (کرج سال دوم) و E4 (گرگان سال دوم) بود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات، بیومتری دریافت: 1398/7/28 | ویرایش نهایی: 1402/3/8 | پذیرش: 1399/5/11 | انتشار: 1399/7/10