پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی

  زعفران از جمله گیاهان بومی ایران بوده که دارای خواص دارویی و ادویه‏ای متعدد می‏باشد و به لحاظ اقتصادی در ایران و جهان حائز اهمیت است. به‏ منظور بررسی تنوع و روابط ژنتیکی، الگوی پروتئینی 10 ژنوتیپ جنس زعفران شامل 6 ژنوتیپ وحشی و 4 ژنوتیپ زراعی با استفاده از الکتروفورز پروتئین‏های ذخیره‏ای کورم روی ژل پلی‏آکریل‏آم ید مورد بررسی قرار گرفت. دندروگرام و فاصله ژنتیکی ژنوتیپ‏ها مورد بررسی و محاسبه قرار گرفت. نتایج حاصل از الگوی پروتئینی 10 ژنوتیپ منتخب زعفران، حضور 25 باند پروتئینی را نشان داد که بیشترین تعداد باند (19 باند) در ژنوتیپ منطقه رشتخوار مشاهده شد. دندروگرام حاصل نشان داد که ژنوتیپ ‏های مورد مطالعه به طور کلی در سه گروه قابل مطالعه هستند. ژنوتیپ های زراعی شامل مناطق رشتخوار، طرق، تربت، قائن و گناباد با فاصله ژنتیکی بیشتری از
ژنوتیپ های وحشی در گروه متمایزی واقع شدند و دارای قرابت ژنتیکی بالایی (94 درصد) با هم می‏باشند. همچنین مشاهده شد ژنوتیپ گونه C. michelsonii با ژنوتیپ‏های زراعی دارای کمترین شباهت (15 درصد) نسبت به یکدیگر می‏باشند. گروه‏بندی ژنوتیپ‏ها با استفاده از روش تجزیه به مختصات اصلی، با نتایج حاصل از تجزیه خوشه‏ای تا حدودی هم‏خوانی داشت. نتایج این تحقیق نشان‏دهنده وجود پتانسیل بالای تنوع ژنتیکی در بین ژنوتیپ‏های زعفران مورد مطالعه می‏باشد. مشاهده الگوی باندی متفاوت ژنوتیپ‏های زراعی نشان داد که کلون‏های زعفران زراعی رایج در ایران همگی از یک کلون منشأ نگرفته‏اند.