صیفی مینا، احمدی جعفر، فتوکیان محمدحسین. چند شکلی ارقام گندم نان (Triticum aestivum L.) از لحاظ ریزمغذیهای دانه و زیر واحدهای سنگین گلوتنین پژوهشنامه اصلاح گیاهان زراعی 1394; 7 (15) :104-96
URL: http://jcb.sanru.ac.ir/article-1-431-fa.html
1- دانشگاه بینالمللی امام خمینی (ره)
2- دانشگاه شاهد
چکیده: (4005 مشاهده)
در این تحقیق سی و سه رقم و لاین گندم نان ایرانی از نظر تنوع ریزمغذیهای آهن، روی، کلسیم، منیزیم، آمونیوم و کلر دانه و تنوع آللی زیرواحدهای سنگین گلوتنین در قالب طرح لاتیس ساده با دو تکرار در سال زراعی 1389 مورد مطالعه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که بین ژنوتیپهای مورد مطالعه از لحاظ همه صفات بجز میزان منیزیم و آمونیوم دانه اختلاف معنیداری وجود دارد. ضرایب همبستگی فنوتیپی بین میزان روی با آهن، منیزیم و آمونیوم دانه و همچنین همبستگی بین میزان آهن با کلسیم، منیزیم و کلر دانه معنیدار و مثبت بود. تجزیه خوشهای بر اساس میزان عناصر دانه ژنوتیپها را به سه گروه تفکیک نمود که بیشترین فاصله ژنتیکی بین ارقام سپاهان و Line A و کمترین فاصله ژنتیکی بین ارقام روشن و بزوستایا بود. در ارقام گندم نان مورد بررسی در مجموع 14 ترکیب آللی و 13 آلل تشخیص داده شد. میانگین کل امتیاز کیفیت گندم-های نان بر اساس زیرواحدهای سنگین گلوتنین در دامنه 5 تا 10 بوده و اکثر ارقام امتیازی معادل 6 داشتند. 15 درصد از ژنوتیپها امتیاز بالای کیفیت یعنی 8 تا 10 را دارا بودند. بیشترین فراوانی در مکان ژنی Glu-A1 مربوط به زیرواحد Null (81/81 درصد)، در مکان Glu-B1 مربوط به زیرواحد 8+7 (4/48 درصد) و در مکان Glu-D1 مربوط به زیرواحد 12+2 (6/66 درصد) بود. در رقم سرخ تخم در مکان ژنی Glu-D1 ترکیب آللی شبیه 10+2 مشاهده شد که به صورت *10+1/2 نامگذاری شد. در بین ارقام مورد بررسی، رقم سایسون دارای بالاترین امتیاز (10) و بعد از آن به ترتیب ارقام پیشگام (امتیاز 9)، بهار و Line A (امتیاز 8) از لحاظ کیفیت گلوتنین بودند. همچنین Line A هم دارای بیشترین میزان آهن،کلسیم و منیزیم دانه و هم دارای امتیاز مطلوب 8 از جهت کیفیت گلوتنین بود. بنابراین بسته به اهدف بهنژادی میتوان از این ارقام بهعنوان والد در تلاقیها استفاده نمود.
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
اصلاح نباتات دریافت: 1394/4/22 | پذیرش: 1394/4/22